Asteridler (Asterids)

Asteridler çiçekli bitkilerin yani kapalı tohumluların en geniş alt gruplarındandır. Bu grupta 75,000'den fazla tür bulunur. Asteridler, kapalı tohumlu bitkilerin üçte birini oluşturmaktadırlar. Zeytin, ayçiçeği, marul, patates, kahve ve sarmaşık gibi pek çok tanıdık bitki, çalı ve ağaç bu gruba aittir.

Asteridler genellikle üç ana karakteri paylaşırlar. Bu ortak özelliklerden ilki, kimyasal bir niteliktir: Tüm Asteridlerde iridoid bileşikler bulunur. İkincisi, çoğu Asterid'de simpetöz bir taç bulunur. Üçüncüsüyse, hemen hemen tüm Asteridlerde birleşik ve tenucellate (embriyo kesesi ile epidermisi birbirinden ayıran hücresel dokuları olmayan) ovüller bulunur. Bu özelliklerden herhangi birinin tüm grup için apomorfik olup olmadığı açık değildir, çünkü grup içinde bazı varyasyonlar ve kesinlikle homoplazi vardır.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Asteridler ilk olarak Kretase döneminde ortaya çıkmıştır. Bu döneme ait primitif çoban püskülü (Aquifoliaceae) ve havuç ailesinden (Apiale) bitkilere ait bazı fosiller tanımlanmıştır. Dolayısıyla, Asterid grubu, Kretase döneminde yalnızca var olmakla kalmamış aynı zamanda çeşitlenmeye de başlamıştır.

Asteridlere ait diğer fosil kayıtları Eosen dönemine kadar görülmez ve Asteridlerin ilk görülmeleri ve en çok farklı türün kaydedilmesiyle arasında yaklaşık 16 milyon yıl kadar bir boşluk bırakır. Bunun adaptif yayılım sonucu olduğu söylenebilir, şayet dört ana Asterid grubu tam olarak bu dönemde ortaya çıkmıştır. Başka fosillerin keşfedilmesiyle bu resmin değişme ihtimali de söz konusudur.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Asteridler oldukça geniş ve çeşitki bir gruptur. Yeryüzünün hemen her yerinde farklı koşul ve habitatlarda yetişirler. Asteridler küçük otlardan sarmaşıklara, çalılardan ağaçlara kadar farklı ebatlarda bulunabilir.

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Asteridler arasında ekonomik ve kültürel anlamda son derece önemli bitkiler bulunur. Dünyanın dört bir yanında temel gıda maddesi olarak kullanılan patates, domates, patlıcan, biber, tatlı patates ve ayçiçeği; günümüzün vazgeçilmezi kahve; nane, fesleğen ve biberiye, lavanta, adaçayı, psiliyum, susam gibi hem mutfaklarda hem medikal ve kozmetik alanlarda kullanılan bitkiler; unutmabeni, papatya, yasemin, gündüzsefası gibi peyzaj bitkileri Asterid grubuna ait bitkilerdir.