Araştırmalar, Tek Bir Piyano Akoruyla Kabusların Dindirilebileceğini Gösteriyor!

Oldukça basit teknikler kullanarak duygularımızı manipüle etmek, uykularımızı kâbusa çeviren korkuları azaltmayı mümkün kılabilir. Kâbus bozukluğu teşhisi konulan 36 hasta üzerinde yapılan bir çalışma, iki basit terapinin birleşiminin kötü rüya sıklığını azalttığını ortaya koydu.

Bilim insanları, gönüllülerden en sık gördükleri kâbusları olumlu bir şekilde yeniden kurgulamalarını istedi ve uyku sırasında bu olumlu deneyimlerle ilişkilendirilen müzikler çaldı. Cenevre Üniversitesi Hastaneleri ve Cenevre Üniversitesi'nden psikiyatrist Lampros Perogamvros, 2022'de sonuçlar yayınlandığında şunları söylüyordu:

Rüyalarda yaşanan duygular ile duygusal sağlığımız arasında bir ilişki var. Bu gözlemden yola çıkarak insanların rüyalarındaki duyguları değiştirerek onlara yardımcı olabileceğimizi düşündük. Bu çalışmada, kabuslardan muzdarip hastalarda duygusal olarak çok yoğun ve olumsuz rüyaların sayısını azaltabileceğimizi gösteriyoruz.

Birçok insan sadece birkaç kötü rüyadan ibaret olmayan düzenli kâbuslardan mustariptir. Kâbuslar, düşük kaliteli uyku ile bağlantılıdır ve bu durum birçok başka sağlık sorununu da beraberinde getirir.

Kötü uyku, anksiyeteyi artırarak uykusuzluk ve kâbus döngüsüne neden olabilir. Son araştırmalar, küresel SARS-CoV-2 pandemisi sırasında kâbus ve uyku bozukluklarının arttığını gösteriyor.

Beynimizin uyku sırasında neden ve nasıl rüya oluşturduğunu henüz tam olarak anlayamıyoruz, bu yüzden kronik kâbusları tedavi etmek hâlâ oldukça zorlayıcı bir mesele.

Bu konuda etkili olabilecek bir yöntem, İmge Terapi'dir (İng: "Imagery Rehearsal Therapy - IRT"). Bu yöntemde hastalar, en sık gördükleri ve en korkutucu kabuslarını mutlu bir sonla yeniden yazarlar. Ardından, bu yeniden yazılmış hikâyeyi kendilerine tekrar ederek kâbuslarının yerine geçmesini sağlamaya çalışırlar. Bu yöntem, kâbusların sıklığını ve şiddetini azaltabilir, ancak tedavi her hasta için aynı derecede etkili olmayabilir.

2010 yılında bilim insanları, bir kişiye belirli bir uyaranla ilişkilendirilmiş seslerin, uyurken dinletildiğinde hafızayı güçlendirdiğini keşfetmişlerdi. Bu bulgu, "belleğin yeniden etkinleştirilmesi" (İng: "Targeted Memory Reactivation - TMR") olarak adlandırılmıştı. Perogamvros ve meslektaşları, bu yöntemin imge terapisinin (IRT) etkinliğini artırıp artırmayacağını araştırmak istemişlerdi.

Araştırmaya katılan gönüllüler, iki hafta boyunca bir rüya ve uyku günlüğü tutmuşlardır. Ardından, tüm katılımcılara bir IRT seansı verilmiştir. Bu noktada, grubun yarısı kabuslarının olumlu bir versiyonu ile bir ses arasında bağlantı kuracak şekilde TMR seansı almıştır. Diğer yarısı ise kontrol grubu olarak, olumlu seslere maruz kalmadan, daha az korkutucu bir kâbus hayal etmişlerdir.

Her iki grup da uyku sırasında her 10 saniyede bir çalınacak olan C69 piyano akoru sesini duymalarını sağlayan bir uyku bandı takmışlardır. Bu ses, özellikle REM uykusunda, kabusların en olası olduğu zamanlarda çalınmıştır.

Ayrıca katılımcılar, iki hafta boyunca günlük tutarak değerlendirildikten sonra tedavi uygulanmayan üç aylık bir süreden sonra tekrar değerlendirildi. Çalışmanın başında, kontrol grubu haftada ortalama 2,58 kâbus görüyorken, TMR grubunun haftalık kâbus sayısı ortalama 2,94'tü. Çalışma sonunda, kontrol grubunun haftalık kâbus sayısı 1,02'ye düşerken, TMR grubunun sayısı 0,19'a geriledi. Daha da umut verici bir şekilde, TMR grubu olumlu rüyaların arttığını bildirdi.

Üç aylık takip sonrasındaki değerlendirmede ise her iki grupta da kabuslar biraz artmıştı; kontrol grubunun haftalık kâbus sayısı 1,48'e, TMR grubunun ise 0,33'e yükselmişti. Ancak araştırmacılar, kabusların sıklığındaki azalmayı dikkate alarak, TMR'nin IRT ile birlikte kullanılmasının daha etkili tedavi sunduğunu belirtti. Perogamvros şu ifadeleri kullanıyor:

Katılımcıların her gün imgelerle tekrar terapisi yapmaları ve uyku bandı takmaları gibi çalışma prosedürlerine ne kadar iyi uydukları ve bunları tolere ettikleri bizi şaşırttı. Çok hızlı bir şekilde kabusların azaldığını gözlemledik ve rüyaların duygusal olarak daha olumlu hale geldiğini fark ettik. Biz araştırmacılar ve klinik uzmanlar için bu bulgular, hem uyku sırasında duygusal işleme sürecinin incelenmesi hem de yeni terapilerin geliştirilmesi açısından çok umut verici.