Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Ananas ve Kivi Gibi Meyveleri Yedikten Sonra Ağzınız ve Diliniz Neden Acıyor?

Ananas ve Kivi Gibi Meyveleri Yedikten Sonra Ağzınız ve Diliniz Neden Acıyor?
5 dakika
39,249
Tüm Reklamları Kapat

Özellikle de ananas ve kivi gibi bazı tropik meyveleri yedikten sonra ağzınızda yanma ve acı hissedebilirsiniz. Elbette bunun sebebi, ağız fizyolojinizdeki bir problem olabilir: Özellikle de pamukçuk (aft), ağız ülseri veya B Vitamini eksikliği gibi sorunları olanlarda bu yanma daha sık görülür. Bu kişilerde ağız yanmasına neden olan, özellikle de portakal, greyfurt ve limon gibi turunçgillerin asidik doğasıdır. İlginç olan, bu hastalığı olmayan kişilerin bile ananas gibi bir meyveyi yedikten sonra ağzında yanma deneyimlemesidir. Bunun sebebi, meyvelerde bulunan bir enzimin hayvan proteinlerini parçalıyor olmasıdır!

Bromelain Enzimi Nedir? Neden Ağzı Acıtır?

Ananas gibi bitkilerin meyvesinde ve özellikle de gövde kısımlarında bromelain adı verilen bir enzim bulunmaktadır.[1] Proteaz yapılı olan, yani protein parçalama sürecini hızlandıran bu enzim, ismini Ananasgiller ailesinin Latince ismi olan Bromeliaceae sözcüğünden almaktadır. İki çeşit bromelain bulunmaktadır: gövde bromelaini ve meyve bromelaini.

Tüm Reklamları Kapat

Bromelain, proteinleri bir arada tutan peptit bağlarını parçalayak onları daha ufak aminoasitlere dönüştürür ve bu sayede bitki, bu aminoasitleri kullanarak yeni proteinler inşa edebilir.[2] Ancak enzimin bu bitkilerdeki işlevi büyük bir soru işaretidir. Çünkü bromelain, özellikle de jelatin gibi hayvansal proteinleri parçalamak konusunda etkilidir.[3], [4], [5] Dolayısıyla bu tür bir enzimin daha ziyade etçil bitkilerde olmasını bekleriz (ki gerçekten de bu bitkilerde de bu tür enzimler ve çok daha fazlası vardır); çünkü bu bitkiler azot ve fosfor gibi ihtiyaçlarını topraktan değil, yakaladıkları hayvanlardan edinirler. Ananas gibi bitkilerse azot ve fosfor ihtiyacını hayvan avlayarak değil, ilginç anatomisi sayesinde giderir: Ananasın fitotelmata adı verilen ve Fibonacci Serisi'ni takip eden kanal örüntüsü, yağmur sonrası meyve üzerinde suyun birikmesini salar. Buralarda genellikle hep su bulunur ve bu su içinde azot ve fosfor gibi elementler de çözünmüş halde bulunur. Bitki de ihtiyacını bu su sayesinde giderir.[6], [7]

Dolayısıyla bromelain enziminin bitkilerdeki rolü tam olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan çalışmalar, bu enzimin sadece hayvan proteinlerini değil, aynı zaman mantar proteinlerini de etkili bir şekilde parçalayabildiğini göstermektedir.[8] Bu nedenle bu enzimin bitkilerin savunma sisteminde rolü olduğu düşünülmektedir. Ayrıca tohum üretiminde, bitki gelişiminde ve hücre içi protein iletim süreçlerinde de rolü olduğunu gösteren bulgular vardır.[9]

Tüm Reklamları Kapat

İşte insan da bir hayvan türü olduğu ve bromelain de hayvan proteinlerini etkili bir şekilde parçalayan bir enzim olduğu için, ananas yediğinizde ağzınızda ve dilinizde acı deneyimleyebilirsiniz. Elbette ananas içindeki bromelain size zarar verecek düzeyde değildir, dolayısıyla acı da oldukça kısa süreli ve geçicidir. Dahası, mide asidiniz bu enzimi parçalayacak kadar güçlüdür, dolayısıyla ananas yediğinizde vücudunuza herhangi bir zarar vermezsiniz.

Tam tersine, ananasın (ve bromelain tüketmenin) sindirim açısından birçok faydası bulunmaktadır: Günde 2 defa 400 miligram bromelain tüketen osteorartrit hastalarında pekişme, kardiyovasküler hastalıklarda risk azalımı ve 3 aylık kullanım sonucunda kronik sinüzitte iyileşme gibi bazı potansiyel faydaları gösteren araştırmalar mevcuttur.[10], [11], [12] Ayrıca astım hastalarında antienflamatuvar etki, sıçanlarda kolit semptomlarında azalma gibi insanlarda kesin olarak etkisi olup olmadığı bilinmeyen bazı ek faydaları da olduğu düşünülmektedir.[13], [14]

Ancak her kimyasal madde gibi bromelain de sadece hekim tavsiyesiyle tüketilmelidir, çünkü yüksek dozda tüketilmesi halinde ishal, mide bulanması, kusma ve ağır menstrüal kanamaya neden olabilir. Eğer kan seyreltici kullanıyorsanız, bromelain tüketiminden uzak durmanızda fayda vardır; çünkü bromelain, savunma sistemi etkisiyle kanınızdaki trombosit sayısını azaltabilmektedir. Bu nedenle ameliyat öncesi ve sonrasında da bromelain tüketiminden kaçınılmalıdır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Yine de bromelain enziminin çalışma biçimi düşünülecek olursa, siz ananas yerken ananasın da sizi yemeye çalıştığını söylemek çok uzak olmayacaktır. En azından ananas, kendini size karşı savunmaya çalışmaktadır (ama bunu yeterince iyi yapamamaktadır).

Meyve Tüketimi Sonrası Ağızda Acının Diğer Nedenleri

Yazının başında da söz ettiğimiz gibi meyve tüketimi sonrasında ağızda acımanın tek nedeni bromelain enzimi değildir. Belli hastalıklar, bu acı etkisini artırabilmektedir.

Oral Alerji Sendromu

Örneğin meyve tüketimi sonrasında dil acısının en yaygın nedeni oral alerji sendromu veya polen meyve sendromu olarak bilinen bir rahatsızlıktır. Yetişkinlerin %50-75 arası polene karşı alerjiye sahiptir ve birçok meyve/sebze içinde polen proteinlerine çok benzer proteinler olduğu için, bunları tüketmek de çeşitli alerjik tepkileri tetikleyebilir.

Her ne kadar oral alerji sendromu çoğunlukla ağız ve boğazı etkilese de daha genel alerjik reaksiyonlara da neden olabilir. Örneğin dil ve dudak şişmesi, ağız kaşınması, göz yaşarması, hapşırma, karın ağrısı, kusma, vb. semptomlar gösteriyorsanız, bu sendromdan şüphelenebilirsiniz. İleri düzey vakalarda bu sendrom yutkunma ve nefes almayı zorlaştırabilir ve hatta anafilaksiye neden olarak ölümle sonuçlanabilecek düzeyde bir alerjik tepkiye neden olabilir. Bu etkilerin şiddeti ve biçimi kişiden kişiye çok değişmektedir.

Diğer Hastalıklar

Muz, elma veya diğer meyveleri yedikten sonra ağzınızda acı hissediyorsanız meyveden kaynaklı olmayan başka durumları da düşünmek gerekebilir. Örneğin ağız pamukçuğu, dil ve dişeti ağrısına neden olabilir, ağız kenarlarında çatlaklara yol açabilir ve hatta ağız boşluğunda beyaz iltihaplara neden olabilir. Bu, Candida cinsi bir mantar enfeksiyonundan kaynaklanmaktadır ve bademciklerinize ve boğazınıza da yayılabilir. Benzer şekilde ağız ülseri ve aft da ağzınızda acıya neden olabilir. Bu durumda yüksek C vitamini içerikli meyvelerden biraz uzak durmakta fayda olacaktır çünkü bunların asidik doğası ağız yaralarında acıya neden olur.

Tüm Reklamları Kapat

B12 Vitamini Eksikliği

Son olarak, meyve tüketimi sonrası ağız acısının en yaygın nedenlerinden biri B12 vitamini eksikliğidir. Bu vitamin, nöral fonksiyonların sürdürülmesini sağlar ve vücudunuzun kırmızı kan üretiminde rol alır. B12 vitamini düzeyleriniz çok azalırsa, anemi, ağız ülseri, görme problemleri, depresyon ve irritabilite gibi sorunlar yaşayabilirsiniz. Yaygın bir diğer semptom da glosit (dil iltihabı) olarak bilinen ağrılı, kırmızı bir dildir. Bu sırada ayrıca diliniz acıyabilir ve şişebilir.

Elbette bu semptomların hiçbiri meyve tüketimiyle ilgili değildir; ancak bazı meyveler, bu hastalıkların semptomlarını şiddetlendirebilir. Benzer şekilde bazı viral enfeksiyonlar, demir eksikliğine bağlı anemi, yanan ağız sendromu ve beta-bloker gibi ağız ülserlerini pekiştiren belli ilaçları alıyor olmak da meyve tüketimi sonrası ağız acısına neden olabilir; ancak bunlar daha nadir görülen nedenlerdir.

Sonuç

Bazı meyveleri tükettikten sonra ağzınızda geçici ve az miktarda acı veya ağrı hissediyor olmanız normaldir, çünkü ananas bazı meyvelerde bulunan bromelain gibi enzimler, ağzınızdaki hücrelerin proteinlerini parçalayarak size birazcık rahatsızlık verebilirler. Bu, size gerçek anlamda zarar verecek düzeyde değildir; hatta ananas tüketiminin faydaları, zararlarından çok ama çok daha yüksektir.

Öte yandan bu meyveler haricinde de ağzınızın acıyor olması, çeşitli hastalıkların semptomu olabilir. Bu hastalıkların tanısı sadece ağızda acımaya bağlı olarak yapılamaz; ancak eğer ki ağzınızdaki acı rahatsızlık verecek düzeydeyse, hekiminize danışarak herhangi bir sorun olmadığından emin olabilirsiniz. Birçok durumda ağız acısıyla ilişkili hastalıklar da bir süre sonra kendiliğinden veya gerektiğinde ilaç yardımıyla geçen hastalıklardır. Bu süreçte ağızda yanmaya neden olabilecek yüksek asidite değerlerine sahip ve/veya bromelain içerikli ananas gibi meyvelerden uzak durmanızı tavsiye ederiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
15
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Bilim Budur! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • İnanılmaz 2
  • Muhteşem! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/10/2023 22:51:19 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10961

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Kimya Tarihi
Etoloji
Mikrobiyoloji
Doğru
Mucize
Primat
Covid-19
Çevre
Canlılık Cansızlık
Test
Tahmin
Sahtebilim
Tarih
Bebek
Amerika Birleşik Devletleri
Salgın
Çiftleşme
Nörobilim
Nötron Yıldızı
Hidrotermal Baca
Maske Takmak
Arkeoloji
Foton
İngiltere
Taksonomi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Büyük Elmas Yalanı: Elmas Baronları Hepimizi Nasıl Kandırıyor?
Büyük Elmas Yalanı: Elmas Baronları Hepimizi Nasıl Kandırıyor?
Gombe Şempanze Savaşı:
Gombe Şempanze Savaşı: "Maymunlar Cehennemi" Gerçek Oldu!
Köpekbalıkları Uyurken Nefes Alabilir mi?
Köpekbalıkları Uyurken Nefes Alabilir mi?
4000 Liraya Milyar Dolarlık Genom Diziledik! | Öğrenebildiklerimiz İnanılmaz!
4000 Liraya Milyar Dolarlık Genom Diziledik! | Öğrenebildiklerimiz İnanılmaz!
Kaplumbağaların Omurgası Nerede?
Kaplumbağaların Omurgası Nerede?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Ananas ve Kivi Gibi Meyveleri Yedikten Sonra Ağzınız ve Diliniz Neden Acıyor?. (8 Eylül 2021). Alındığı Tarih: 1 Ekim 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10961
Bakırcı, Ç. M. (2021, September 08). Ananas ve Kivi Gibi Meyveleri Yedikten Sonra Ağzınız ve Diliniz Neden Acıyor?. Evrim Ağacı. Retrieved October 01, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10961
Ç. M. Bakırcı. “Ananas ve Kivi Gibi Meyveleri Yedikten Sonra Ağzınız ve Diliniz Neden Acıyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 08 Sep. 2021, https://evrimagaci.org/s/10961.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Ananas ve Kivi Gibi Meyveleri Yedikten Sonra Ağzınız ve Diliniz Neden Acıyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 08, 2021. https://evrimagaci.org/s/10961.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close