Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Alaca baykuş (Strix aluco)

4 dakika
919
Alaca baykuş (Strix aluco) Evren Yıldız
Tünekte dinlenen bir alaca baykuş.
Tüm Reklamları Kapat
Alaca baykuş
  • Bilimsel Adı Strix aluco
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Alaca baykuş
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Tawny owlAlternatif: Brown owl
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Derin siyah gözleri olan orta büyüklükte bir baykuş türüdür;Aynı boydaki diğer baykuşlardan daha büyük başlı, daha kısa ve yuvarlak kanatlıdır. Giysisinin rengi canlı kızıl kahverengiden donuk griye kadar değişir. Gencinin alt tarafı enine çizgilidir. Genellikle gece titreyen ötüşleri ve kee-wik! çığlıklarıyla tespit edilir. Boyu: 37-39 cm, Kanat Açıklığı 94-104 cm'dir. Erkek bireyler ortalama 440 g, dişi bireyler ortalama 533 g'dır.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Baykuşlar (Strigiformes) takımında ve Baykuşgiller (Strigidae) familyasına sınıflandırılmaktadır. Familyanın fosil kayıtları Erken Eosen’e, yani yaklaşık 56 ila 48 milyon yıl öncesine kadar izlenebilmektedir. Bu familya genellikle kozmopolit dağılıma sahiptir ve Antarktika dışında neredeyse her kıtada görülebilmektedir.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Açık ve yarı açık ormanlar, ağaçlı tarım arazileri, parklar, köylerdeki ve kasabalardaki büyük bahçeler ve ağaçlı şehir caddeleri; ayrıca yeterli ağaç ve çalı örtüsüne sahip kayalık alanlarda yaşamaktadırlar. İnsan yapımı habitatlara da iyi adapte olabilirler. Büyük kesintisiz orman alanları, sulak alanlar ve ağaçsız ovalar ile çok rüzgarlı, donlu veya kurak iklimleri tercih etmezler. Boreal (kuzey) bölgenin kenarından ılıman bölgelere, steplerden Akdeniz ve ilgili dağlık bölgelere kadar yayılır. Avlanmak için, seyir noktalarının bol olduğu zengin yapıya sahip yaşam alanlarına ihtiyaç duyarlar. Bu alanlar arasında seyrek ormanlar, açıklıklar, caddeler, mezarlıklar ve bahçelerde bulunur. Özellikle olgun ağaçların arasında yer alır ve su kaynaklarına erişimi tercih eder. Genellikle alçak kesimlerde bulunurlar, ancak Türkiye'de 2350 m'ye ve Türkistan'daki benzer yüksekliklere kadar yayılır.

Büyük Britanya ve İskoçya'dan güney Fennoskandiya'ya, batı Sibirya'ya kadar neredeyse tüm Avrupa'da görülür. En güneydeki Iber Yarımadası'ndan, Levant, batı İran ve batı Himalayalar boyunca Keşmir'e kadar uzanır.

Popülasyon ve Koruma Statüsü

Bu türün çok geniş bir yayılımı vardır. Nüfus eğilimi istikrarlı görünmektedir. Bu nedenlerle, tür "Düşük Riskli (LC)” olarak değerlendirilir.

Davranış ve Etoloji

Noktürnal (gececil) yaşam tarzına sahip

tir. Gündüzleri ağaçlarda dinlenir ve yeri ancak onu fark eden küçük kuşların yaptıkları gürültüyle belli olur. Avlarını genellikle seslerinden tespit eder. Çoğunlukla bir tünekten avlanır, sık sık kısa uçuşlar yapar, aynı tüneğe geri döner; avının üzerine süzülerek iner veya üstüne atlayarak yakalar. Açık arazi içeren habitatlarda genellikle yavaşça uçar. Sık aralıklarla kesik kesik süzülür, zikzak çizerek aramalar yapar. Uçarken veya sığ yerlerde yürürken su yüzeyindeki balıkları avlayabilir. Yiyeceklerini genellikle yüksek bir tünekte tüketir. Tek eşlilerdirler (monogam), nadiren çok eşlilik görülmektedir. Ağaç kovuğuna yuva yapar, aynı zamanda kaya veya bina üzerinde de yuva yapabilir; genellikle saksağanın (Pica pica) eski yuvasını veya sincap yuvasını (Sciurus spp.) kullanır.

Tüm Reklamları Kapat

Baykuşlar gecenin sessizliğine mükemmel bir şekilde adapte olmuşlardır; Uzun, geniş kanatları sayesinde süzülür, uçarken kanat çırpma ihtiyacı azalır. Bu sayede kanat sesi en az indirgenmiş olur. Genellikle gececildir (noktürnal), bazen gündüz de avlanır. Avı genellikle sesini dinleyerek bulur. Çoğunlukla tünerken avlanır, sık sık kısa uçuşlar yapar, aynı tüneğe geri döner; avını süzülerek veya üstüne "düşerek" yakalar, yakaladığında kanatlarını genişleterek avını kapatır. Açık arazi de dahil olmak üzere geniş yaşam alanlarında sıklıkla yavaş uçar, sık aralıklarla süzülür, zikzaklar çizerek aramalar yapar ve havada asılı kalır.

Diyet ve Metabolizma

kemirgenler, gelincikler, tavşanlar, yarasalar gibi küçük memelilerle; kuşlar, amfibiler, sürüngenler, uçan böcekler ve nadiren de balıklarla beslenir. Beslenme alışkanlığı kışın çoğunlukla memelilere, üreme mevsiminde ise çoğunlukla kuşlara kayar ve küçük avlardan orta boyutlu (>30 g) avlara geçiş yapar. Doğu Bohemya'da, genellikle farelerle beslenirken, yetersiz fare olduğu yıllarda diğer besinlere yönelmektedirler. Orta İtalya'da, kurbağalar (Rana italica ve R. dalmatina), kışın yaza göre daha fazla tüketilir. İspanya'da 65 erkek ve 93 dişinin midesi içinde bulunan avlar üzerine yapılan bir çalışma, erkeklerin dişilere göre daha dar bir av türü yelpazesine sahip olduğunu ve fareler için ormanda avlandığını göstermiştir; dişilerin ise daha açık alanlarda daha çok avlandığı ve erkeklerden daha fazla fare türü tükettiği belirlenmiştir. Türkiye'de yapılan küçük çaplı bir çalışmada besinleri arasında hem küçük memeliler (%76.3) hem de kuşlar bulunmuş, Türk hamsterı (Mesocricetus brandti) ve Anadolu çöl sıçanı (Meriones tristrami) bunlar arasında en yaygın olarak tespit edilen memeliler olmuş, iki Rallid türü, benekli suyelvesi (Porzana porzana) ve bıldırcınkılavuzu (Crex crex), nispeten sıra dışı kuş avlarını oluşturuyordu.[6]

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Baykuşların genel olarak insanlar üzerinde hatalı olarak kötü bir izlenimi vardır. Çatısına konduğu evden cenaze çıkar gibi batıl inançlara konu olurlar. Halbuki baykuşlar kemirgenlerle beslenerek popülasyonlarını kontrol altında tuttuğu için çiftçi dostudurlar.

İlginç bir vaka kaydı olarak, üreme döneminde yuvada yavru varken ötüş sesini açan bir insana saldırarak yüzde kesilere (laserasyon) neden olduğu bildirilmiştir.[7] Elbette bu sadece bu türe özgü değil, birçok yırtıcı kuşun yavrularını korumak adına sergileyebileceği bir davranıştır.

Etimoloji

"Strix": Strigiformes takımındaki baykuşların taksonomik adıdır. Latince "strig-" kökünden gelir ve "baykuş" anlamına gelir. "aluco": Strix aluco'nun tür epitetidir. Aynı şekilde Latince kökenlidir ve "beyaz lekeli" veya "soluk renkli" anlamına gelir. Bu türün gri ve kahverengi tüylere sahip olması, adının kökenini açıklar. İngilizce adı “tawny owl” olup kuşun sahip olduğu tüy renginden gelir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Gözlem Bilgileri

24 Kasım 2019 Tarihinde İstanbul, Belgrad Ormanı’nda üreme çağrısı yapan bireyler görüntülendi. Nikon D7100+Tamron 100-400mm VC USD ekipmanları kullanılarak fotoğraflandı.

Düzeltmeler: Yuva korumasına dair yazıyı güncellenmeden önce tam silememişim, cümle yarım kalmış. Bu düzeltildi. "Çizerek aramalar yapar" kısmı "Zikzaklar çizerek arama yapar" olarak düzeltildi.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
22
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 3
  • Tebrikler! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/10/2024 09:16:41 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15194

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yaşamın Başlangıcı
Mikoloji
Maske
Olumsuz
Enzim
Gerçek
Gelişim
Tekillik
Biyografi
Öğrenme
Koruma
Doğa Yasaları
Mit
Veri Bilimi
Karanlık Enerji
Tür
Kartal
Köpek
Canlı Cansız
Memeli
Biyocoğrafya
Teknoloji
Hayvanlar Alemi
Devir
İletişim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Yıldız, et al. Alaca baykuş (Strix aluco). (29 Temmuz 2023). Alındığı Tarih: 31 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/15194
Yıldız, E., Türkoğlu, P. (2023, July 29). Alaca baykuş (Strix aluco). Evrim Ağacı. Retrieved October 31, 2024. from https://evrimagaci.org/s/15194
E. Yıldız, et al. “Alaca baykuş (Strix aluco).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 29 Jul. 2023, https://evrimagaci.org/s/15194.
Yıldız, Evren. Türkoğlu, Pedram. “Alaca baykuş (Strix aluco).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, July 29, 2023. https://evrimagaci.org/s/15194.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close