Akbabalar, Avlarının Ölmesini Beklerken Daireler Çizerek Uçar Mı?

İddia

Akbabalar, ölmek üzere olan avları hissedebilirler. Bu nedenle avları ölmeye yakınken, üzerinde daireler çizerek uçarlar ve ölmelerini beklerler. Av öldüğü zaman da, leşini yiyerek karınlarını doyururlar. Bu nedenle daireler çizen akbabalar görürseniz, bilin ki bir şeyler ölmek üzeredir.

Gerçek mi?

Sahte

Gerçek Ne?

Akbabalar, ölmek üzere olan bir canlıyı hissedemezler. Daha önemlisi, avlarının üzerinde daireler çizerek uçmazlar ve ölmesini beklemezler.

İddianın Kökeni

Bu iddia, Vahşi Batı filmleri aracılığıyla Hollywood'un halk arasına yaydığı uydurma hayvan davranışlarından birisidir.

Bilgiler

Akbabalar, leş yiyen yırtıcı kuşlardır. Tıpkı maymunlarda olduğu gibi, "Eski Dünya Akbabaları" (Avrasya'da ve Afrika'da yaşayan akbabalar) ve "Yeni Dünya Akbabaları" (Amerika kıtalarında yaşayan akbabalar) olarak iki büyük gruba ayrılırlar. Eski Dünya Akbabaları altında 16 tür, Yeni Dünya Akbabaları altında ise 7 tür bulunur. Ülkemiz sınırlarında Eski Dünya Akbabaları'ndan 4 tür bulunmaktadır: Sakallı Akbaba (Gypaetus barbatus), Küçük Akbaba (Neophron percnopterus), Kızıl Akbaba (Gyps fulvus), ve Kara Akbaba (Aegypius monachus). 

Yavuz Kulu

Birçok yırtıcı kuş gibi akbabalar da gökyüzünde daireler çizerek ve süzülerek avlarını ararlar. Bu davranışın en temel sebebi, genellikle topraktan yükselen sıcak hava sütunlarını kullanarak, fazla enerji sarf etmeksizin havada kalabilmek ve yeryüzünü gözleyebilmektir. Yükselen sıcak hava, kanatları tamamen açık olan yırtıcı kuşları da yukarı doğru iter ve havada daha kolay kalmalarını sağlar. Dolayısıyla gökyüzünde daireler çizerek ve süzülerek hareket eden akbabalar, henüz avlarını tespit etmiş akbabalar değillerdir. Bu uçuş sırasında, hayvan leşlerini tespit etmeye çalışırlar.

Diğer yırtıcı kuşlardan farklı olarak akbabaların sürüler olarak avlanmasının sebebi, her bir akbaba türünün ayrı alanlarda özelleşmiş olmasıdır. Örneğin Hindi Akbabası (Cathartes aura) en alçaktan uçar ve aşırı güçlü koku alma yetisiyle hayvan leşlerinin kokusunu almaya çalışır. Hindi Akbabası'ndan birkaç yüz metre yüksekte, Kara Akbabalar dolanır. Bu grup, gözünü Hindi Akbaba'nın üzerinden ayırmaz ve ne zaman ki bu akbaba saldırıya geçer, onlar da son ana kadar saldırıyı beklerler ve sonra avın üzerine üşüşürler. Genellikle Hindi Akbabası'na düşen, Kara Akbabalar'dan geriye kalan artıklardır. Hindi Akbabası'nın bulunmadığı durumlarda, Kara Akbabalar da doğrudan yeryüzünü tarayarak avlanırlar; ancak bu onlar için çok daha zor bir iştir - çünkü koku duyuları pek keskin değildir (gözleri ise, son derece keskindir). Bunu yaparken, yerde yaşayan leşçilleri takip etmeye ve onların buldukları leşleri çalmaya çalışırlar.

Leşin üzerinde boş yere dönme gibi bir davranış, evrimsel olarak faydasız bir davranıştır. Eğer ki bir yırtıcı kuş (veya yırtıcı kuş grubu) yiyebilecekleri bir leş veya ölmek üzere olan bir hayvan buldularsa, onun üzerinde boş yere daireler çizmezler. Bu enerji kaybı olacaktır. Akbabalar, bir av tespit ettikleri anda yere inerek onu incelerler ve uygun bir besinse hemen tüketmeye başlarlar. Akbabaların bir leş üzerinde dönmesinin tek olası sebebi, eğer ki grup aşırı büyükse, herkesin aynı anda yiyemeyecek olmasıdır. Bu durumda bazı akbabalar av üzerinde daireler çizip sıralarını beklerler veya yere inerek avın başındaki akbabalarla kavgaya tutuşabilirler. Ancak bu, kısmen nadiren olan bir durumdur.