Ak karınlı ebabil (Tachymarptis melba)
Taksonomi Nedir?
Bu içerik, Evrim Ağacı'nın Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır. Yaşam Ağacı projesinin amacı, başta Türkiye'de bulunan türleri, Türkiye'deki doğa gözlemcilerimizin özgün fotoğraf ve video içerikleri ışığında, evrimsel akrabalık ilişkilerine uygun bir şekilde filogenetik bir ağaç üzerinde kategorize etmek, nihayetinde ise Dünya'daki tüm türleri yavaş yavaş Yaşam Ağacı'na eklemektir. Bu içerik, diğer tüm içeriklerimiz gibi, İçerik Kullanım İzinleri'ne tabidir.
Yazar
Pedram Türkoğlu
Editör
Çağrı Mert Bakırcı
- Bilimsel Adı Tachymarptis melba
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Ak karınlı ebabil
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Alpine swift
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Alt Alem (Subkingdom) Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
- Tip (Type) Parahoxlu Hayvanlar (Parahoxozoa)
- Üst Şube (Superphylum) İkincil Ağızlılar (Deuterostomia)
- Şube (Phylum) Kordalılar (Chordata)
- Alt Şube (Subphylum) Omurgalılar (Vertebrata)
- Sınıf (Class) Kuşlar (Aves)
- Tür (Species) Ak karınlı ebabil (Tachymarptis melba)
- Bu yazı, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
/evrimagaci.org%2Fpublic%2Fcontent_media%2Fff6dedfc6ef1ac98209e07f464d8549f.jpg)
Gözlem Bilgileri
Fazlası ile çevik ve hızlı oldukları için çekimler esnasında bizi oldukça yoran ak karınlı ebabil kuşu. Zonguldak'ta her sokakta denk gelebilirsiniz.
Tanım ve Genel Bilgiler
Ayakları kısa olduğu için düz zeminde dik duramazlar; ancak dikey alanlara tutunabilirler. Bu arkadaşlar küçük kuşlardır ve çatal benzeri kuyrukları nedeniyle sürekli olarak kırlangıçlar ile karıştırılırlar. Yaygın ebabilden (Apus apus) büyüktürler ve karınları beyazdır. İlkbaharda binaların köşelerine ve yüksek kayalıklara yuva yaparlar.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Eskiden Apus cinsi içerisinde sınıflandırlırken modern taksonomik araştırmalar ile Tachymarptis isimli yeni bir cinse atandı.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Kuvvetli göçmenlerdir ve kışı genelde diğer birçok göçmen kuş gibi Afrika'da geçirdikten sonra yazları kuzeye göç ederler. Amerika kıtasında hiç bulunmazlar.
Davranış ve Etoloji
En ilginç özellikleri ise uzun süreler boyunca hiç yere inmeden uçabilirler! Hatta su içerken ve uyurken bile uçarlar! Nasıl mı anlaşıldı? Yapılan bir araştırmada yaklaşık 7 ay boyunca hiç yere inmeden uçan ebabiller izlenmiş. Nature'da yayımlanan makalede, ilk defa 200 gün kesintisiz uçan bir kuş türüne rastladığı rapor edildi. Göç zamanı 6 tane ebabile mikro sensörler yerleştirildi ve yolları aylarca izlendi. Sadece 3'ünden geri dönüş alındı; ancak bu makale için oldukça yeterli bir sayıydı. Arada dik duvarlardan destek alarak havada dinleniyorlar sadece.
/evrimagaci.org%2Fpublic%2Fcontent_media%2F7d1b0a1c3805c7c5658284b7b78e1f2f.jpg)
Uçarken uyuma, göçmen kuşların çoğunda mevcut olan bir davranış. Eskiden bu uyku çeşidinin yunuslar gibi sadece unihemisferik (tek beyin loblu) olduğu düşünülse de Fregatidae kuşları üzerinde yapılan son çalışmalar ışığında Yavaş Dalga Uykusunun (SWS) ve hatta REM uykusunun dahi birkaç saniyeliğine görüldüğü anlaşıldı. Kuşlar, termal hava akımları ile daireler çizerek yükselirken tek taraflı beyin lobu dinlenmeye geçebiliyor. Böylece beynin yarısı dinleniyor. Aynı şekilde uçarken de saniyelik olarak REM uykusu görülebiliyor. REM uykusunda kas tonusu kaybı yaşandığı için riskli olsa da memelilerdeki kadar uzun sürmüyor.
Diyet ve Metabolizma
Kırlangıçlar gibi uçarken böcekleri havada kaparlar. Birbirleri ile yakın akraba olmasalar da yakınsak evrimin (convergent evolution) güzel bir örneğidir. Aynı davranışı yarasalar da sergiler.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Şehir içinde grup halinde hızlıca bağıra çağıra uçtuklarından dolayı sıklıkla binaların balkonlarına düşebilirler. Tekrar uçmakta zorlandıkları için elle uçurmak gerekebilir.
Sosyokültürel inançlar arasında da yer alırlar. İslamiyet inancına göre Fil Ordusu'na karşı sürü halinde taş bırakarak, onları geri püskürtmüşlerdir.
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İlginizi Çekebilecek Sorular
- Kitap okumanın veya fazla kitap okumanın herhangi bir zararı var mı?
- Bu filmde ki kişi kafasından vurulduktan sonra nasıl hayatta kalabiliyor?
- Gezegenlerin bir yörünge doğrultusunda döndükleri gibi, galaxilerin de yörüngeleri var mıdır? Varsa neye gore hareket ederler?
-
![Tebrikler!]()
3
-
![Muhteşem!]()
2
-
![Bilim Budur!]()
0
-
![Mmm... Çok sapyoseksüel!]()
0
-
![Güldürdü]()
0
-
![İnanılmaz]()
0
-
![Umut Verici!]()
0
-
![Merak Uyandırıcı!]()
0
-
![Üzücü!]()
0
-
![Grrr... *@$#]()
0
-
![İğrenç!]()
0
-
![Korkutucu!]()
0
- Lars Svensson & Peter J. Grant. (2018). Collins Bird Guide. ISBN: 0-00-219728-6. Yayınevi: HarperCollins.
- Mahmut Güneş. Ak Karınlı Ebabil. (05 Mart 2020). Alındığı Tarih: 05 Mart 2020. Alındığı Yer: TRAKUS | Arşiv Bağlantısı
- Felix Liechti, et al. (2020). First Evidence Of A 200-Day Non-Stop Flight In A Bird. Nature, sf: 2554 (2013). | Arşiv Bağlantısı
- George Dvorsky. We Finally Know How Birds Sleep During Flight Without Dying. (11 Temmuz 2018). Alındığı Tarih: 11 Temmuz 2018. Alındığı Yer: Gizmodo | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 27/01/2022 23:15:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5367
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
