Ödüllü Soru Geppetto ve pinokyo ile Tanrı ve insan arasında metaforik benzerlik kurulabilir mi?

Zorlasak Evet, Fakat…

Bütün mesele bu “fakat” ayrıntısında gizli.

Şayet salt yaratım olarak ele alırsak, kendisi dışındaki bir varlığın var oluşuna vesile olan (üreyip, çoğalabilen, canlandırabilen) her varlık aynı zamanda bir tanrı olurdu. Bunu salt harekete ve hareketin etkisine indirgersek, evrendeki her şey, etki-tepki-yeniden etki ve tepki üzerinden, her şeyin tanrısı olurdu. Belki de öyledir…

Ancak Pinokyo’da ayrıca bir peri dokunuşu var ki, bunu boşa çıkarıyor.

Şayet bunu görmezden gelip Geppetto ile Pinokyo’yu bu salt ikili (Tanrı ve insan) üzerinden ele alırsak, bu sefer de, tanrının da ötesinde, ruh veren bir gücü hesaba katmak zorunda kalırız. Bu, inanç temelli bir ele alışın ve ele alanın hesabına ne denli uyar bilemem. Benim ki sadece bir akıl yürütme, hepsi bu. Sevgiyle…

Gepetto ile Pinokyo arasındaki bağ aslında Tanrı ile insan arasındaki ilişkiye dair güçlü bir metafor olarak görülebilir. Gepetto’nun tahtadan oyduğu kuklaya hayat vermesi, Tanrı’nın topraktan şekil verdiği insana ruh üflemesine benzer bir anlam taşır. Pinokyo’nun özgür iradeye sahip olması, doğruyu bilmesine rağmen yalan söylemesi, insanın günahkâr yönünü ve hata yapabilme potansiyelini yansıtır. Pinokyo'nun yalan söylediğinde burnunun uzaması da insanın günah işlediğinde bir karşılığı olacağı ile benzerdir.

Ne var ki, Gepetto her şeye rağmen Pinokyo’yu sevmekten vazgeçmez, onun hatalarını affeder ve sabırla bekler. Bu da Tanrı’nın kullarına duyduğu koşulsuz sevgiyi ve affediciliğini hatırlatır. Sonunda Pinokyo’nun iyi bir çocuk olup doğruları söylemeye karar vermesiyle kuklalıktan gerçek bir çocuğa dönüşmesiyle Gepetto ile baba oğul ilişkisi yaşaması, insanın iyi hareketlerde bulunup cennete gideceği ve nihayetinde Tanrı’yla kavuşacağına benzerdir.^[1]

biraz mizahi ve metaforuk olarak şöyle diyebilirim.

Geppetto amca, yaşlı ama kafası çalışan bir marangozdu. Hayallerini tahtaya döktü ve ortaya Pinokyo çıktı. Ama bu sadece bir kukla değildi, bildiğiniz "odun kafalı" bir çocuktu! Geppetto, Pinokyo'yu yaratırken aslında "Benim de bir oğlum olsun, ama uslu olsun!" diye dua etmiş gibiydi.

Pinokyo'nun hayatı, tıpkı bizimki gibi inişli çıkışlıydı. Yalan söyledikçe burnu uzuyordu, sanki bir nevi "yalan dedektörü" gibiydi! Kötü arkadaşlar edindi, türlü maceralara atıldı. Ama her hatadan bir ders çıkardı. Tıpkı bizler gibi, hayatın zorluklarıyla başa çıkmayı öğreniyordu.

Geppetto'nun Pinokyo'ya olan sevgisi ise dillere destandı. Ona yol göstermeye çalıştı, onu korudu, kolladı. Sanki bir baba değil de, bir süper kahraman gibiydi! Çünkü Pinokyo'nun iyi bir insan olması için elinden gelen her şeyi yaptı.

Bu hikaye, aslında hayatın ta kendisiydi. Yaratılış, sevgi, rehberlik... Hepsi bu masalda bir aradaydı. Geppetto, sanki Tanrı'nın yeryüzündeki bir yansımasıydı. Pinokyo ise hepimizin içindeki o küçük çocuktu. Hatalarımızla, sevinçlerimizle, umutlarımızla ve hayallerimizle dolu bir yolculuktu bu.

Metaforları Tek Tek İncelersek:

Geppetto Baba: Yaşlı ama deli dolu bir marangoz düşün. Elinde tahta, hayallerinde Pinokyo. Sanki bir günah keçisi yaratıyor ama aynı zamanda dünyanın en tatlı babası olmak istiyor. Herhalde bizim gibi o da "acaba bu çocuk büyüyünce ne olacak?" diye düşünüyordur.

Pinokyo: İlk başta bir odun parçası, duygusuz bir kukla... Ama sonra mı? İşte o zaman işler karışıyor! Yalan söyledikçe burnu uzayan, türlü maceralara atılan bir velet. Sanki ergenlik çağındaki bir çocuk gibi, hatalar yapıyor, dersler çıkarıyor ve sonunda "Ben de insanım!" diye bağırıyor.

Yaratılış: Geppetto'nun Pinokyo'yu yapması, sanki bir baba oğluna hayat dersi veriyor gibi. "Bak oğlum, hayat zorlu ama sen de bir şeyler başarabilirsin!" der gibi.

Sevgi ve Rehberlik: Geppetto'nun Pinokyo'ya olan sevgisi, sanki annelerin çocuklarına duyduğu gibi. Onu korumak, kollamak, iyi bir insan olması için çabalamak... İşte gerçek sevgi bu!

Pinokyo'nun Kusurları: Burnunun uzaması, yaramazlıkları... Sanki hepimizin içindeki o küçük şeytanı temsil ediyor. Ama önemli olan hatalarımızdan ders çıkarmak değil mi?

Metaforik Benzerlikler: Bu hikaye, sanki Tanrı'nın bize fısıldadığı bir masal gibi. Yaratılış, sevgi, rehberlik... Hepsi bu hikayede! Geppetto, Tanrı'nın bir yansıması, Pinokyo ise hepimizin içindeki o çocuk.

^[1]