"Kin, korkuyu doğurur. Korku ise zorbalığı" der Machiavelli, Prens adlı eserinde. Tehdit, bir süre sonra insanda kin yaratır. Çalışmak ve kendini geçindirmek zorunda olan insan, para sebebiyle mecburi bulunduğu ortamda bir de tehdit ile karşılaşınca kin duymaya başlayacaktır. İnsanları bir arada tutmanın ve onları istekli hatta tam kapasite çalıştırabilmenin yegane yolu, motive etmektir. İnsanlar çeşitli şekillerde motive olur; kimi parayla, kimi övgüyle, kimiyse fikirlerine değer verilmesiyle. Machiavelli'nin Prens adlı eserine dönersek, burada güç ve saygının yönetimdeki etkinliği de yorumlanır. Güç müdür sistemi tam tetematıyla yönetmenin yolu, yoksa saygı mı? Machievelli, insanoğlunun tuhaf, tatminsiz ve nankör yapısından bahseder. Saygıyı çok çabuk yitirebileceklerini, gücün ve getirdiği korkunun ise daha uzun süreli olduğunu söyler. Fakat sistemler incelendiğinde, korku imparatorluklarının sahip olduğu güç, öyle ya da böyle o sistemleri yıkıma götürdüğü görülmektedir. Ve yine aynı mantıkla bakıldığında duygusal ve profesyonelliğe ters düşecek seviyedeki paternalist idareler de yönetimin sömürülmesine ve insan doğasında yer alan tembellik nedeniyle durumun suistimaline yol açacaktır.
Profesyonel olarak ele almak gerekirse, liderlik kuramı 4 ana başlık altında incelenir; Özellikler Teorisi, Davranışçı Liderlik Anlayışı, Durumsallık Yaklaşımı ve Çağdaş Liderlik Kuramları. Liderlik türleri ise; 12 alt başlık altında incelenir (Karizmatik Lider, Dönüşümcü Lider, Liberal Lider, Otoriter Lider, vs.). Fakat en iyi yaklaşım; tüm liderlik tarzlarına aşina olmak ve her bir tarzın uygulamalarını ve amacını anlamaktır.
Bir dostumun izlediği ve anlattığı bir belgesel vardı. Şempanzelerin zorba bir liderleri var, diğerlerinden biraz daha iri ve gözü kara fakat başta da söylediğim gibi zorba. Birlikte toplanan yiyeceklerin en iyisini kendine alıyor, diğerlerine kalan yiyeceklere ise pisliyor, sebepsiz yere diğerlerini dövüyor ve diğer şempanzeler ondan ziyadesiyle korkuyor, ancak güçleri onu alaşağı etmeye yetmiyor. Belgeselin sonunda, yine iyi yiyeceklerin bulunduğu bir yere geliyorlar. Zorba lider, hepsini kovalayıp, yerde başlıyor toplanan yiyecekleri yemeye. Şempanzeler arasında bir uyarı sistemi vardır. Tehlike anında seslenerek birbirlerini uyarırlar. Öteden gelen bir kaplanı görüyorlar, hepsi sessizce ve yavaşça ağaçlara çıkıyorlar. Arkası dönük ve yemeğe dalmış olan zorba lider ise gelen tehlikenin farkında değil ve diğerleri tarafından uyarılmıyor. Kaplan, zorba lideri yakalayıp götürüyor...
Kıssadan hisse; tehdit ile yönetim, yönetilenlerin başkaca bir çıkar yol bulması yahut kendilerine imkan sunulması halinde, yöneticiye dönecek dolu bir silahtır.
