Sorunuzun cevabı, sorunuzu yazarken kullandığınız kelimeleri hangi dinamiklerle seçtiğinizde gizli.
"Eğer"den başlayalım. Sizce bir dine inanmayanlar, istemedikleri için mi inanmıyor? İnanmayı isteseler inanırlar ama istemiyorlar mı sizce?
"İnanmayı istemek" de kilit kelimelerden ikisi örneğin. İnanmayı istemek ne demek? İnanmak, tanımı gereği güven duymakla yakın içerikte ise neyin bizde güven yarattığı önemli değil de bizim herhangi bir şeye güven duyma ihtiyacımız mı önemli? Mesela "inanma isteğimizi" arka mahalledeki tarikat hocasına inanarak da tatmin edebiliriz belki. Çok uzağa gitmeye gerek yoktur belki de. Ya da güzel bir semtteki mimari olarak gözümüze hoş gelen bir kiliseye? Ya da belki ineğe tapalım. Gerçekten çok güvenilir. Bizi cehenneme sokup yakmakla tehdit etmiyor. Yoksa nereye bakarsak bakalım, "inanmayı istemek" başlı başına pek de güvenilir bir inanç motivasyonu gibi görünmüyor.
"Akla yatkın gelen" İnanç, ortada bir kanıt yok iken duyulan güvendir. Yani bir dine inanmak ve yaratıcısına teslim olmak, akıl ile ulaşılabilecek bir durum değil. Hiç bir din, akla hizmet etmez. Amacı bu değil. Ve eğer bir yaratıcıya ve onun dinine inanıyor olsaydınız, akla yatkın gelmediği için onu terk eder miydiniz? Cevabınız evet ise bu çok üzücü çünkü o akıl muhakemesi zaten sizin sınavınız olurdu ve siz sınavdan kalmış, inancını kaybetmiş, yoldan sapmış olur, o dinin diğer mensuplarına "sapan kişi" olarak gösterilmek üzere iyi bir örnek teşkil edilirdiniz. Dine göre akıl, mantık, kanıt vs. hiç bir şey gerekçe değil.
"Size göre" Bize göre mi? Size din mi önerelim, akla yatkın olanı mı? Akla en yatkın olan dini mi? Ya akla en yatkın olan din, kabul edilebilir yatkınlıkta değil ise? Her şeyi bir kenara atalım, size Budizmi önersem ve bunu açıklasam, beni gerçekten dinler misiniz? Hiç bir din yoktur ki kendi içinde bir anlamı, bir ikna ediciliği, bir çıkış noktası, bir vaadi olmasın. Her dinin, binlerce yıllık tarihi, onbinlerce sayfa metni var. Hiç biri basit, kolay, yüzeysel, bir bakışta özetlenir değil. Neyine göre size din önerelim? Hangi açıdan?
Saatlerce uzatabiliriz bu sohbeti. Size dostane bir şekilde yaklaşıp, elini omuzunuza atıp, huzur verici bir ses ve düzgün bir diksiyonla "gel evladım, tüm cevaplarını bu akşam bizim tekkedeki sohbette yanıtlayacağım" diyen, upuzuuun sakallı, cüppeli ve sarıklı bir amcaya ya da upuzuun külahı, grek aksanı, boynunda istavrozuyla sizi mum yakmaya götüren bir Rum bir dedeye ihtiyacınız olduğuna inanmayı istemeyiz ancak durum biraz böyle görünüyor. Eğer akla yatkın bir şey arıyor iseniz size tek bir önerim var: Kozmoloji üzerine bulduğunuz her şeyi (Stephen Hawking'in Büyük Sorulara Kısa Yanıtlar iyi bir başlangıç olabilir) okuyunuz ve canınız hangi dine inanmayı "istiyor" ise ona inanınız.
Sağlıcakla...
