Evet. Delta, özellikle de Omicron varyantı ile birlikte hatırlatıcı dozlar bir zorunluluk hâline gelmiştir. Zaten birçok viral enfeksiyonda hatırlatıcı dozun olumlu etkisi olduğu bilinmektedir.
COVID-19 pandemisinde Omicron-öncesi dönemde bir süreliğine "daha geniş kitlelerin aşılanması" ile "halihazırda aşılanmış kişilerin 3. doz ile daha da iyi korunması" arasındaki denge optimize edilmekteydi. Yani tıpkı ilk iki doz aşıda fayda/zarar analizi yapıldığı ve bariz bir şekilde aşı olmaktan yana sonuç verdiği gibi, burada da fayda/zarar analizi yapıldı ve Dünya nüfusunun önemli bir bölümünün halen aşılara erişimi olmadığı ve Delta'ya karşı 2 doz yeterince başarılı olduğu için, önceliğin henüz hiç aşı olmamışlara verilmesi gerektiği düşünüldü. Bunun nedeni, Delta varyantına karşı 3. doz ile ilgili bir çalışmada, aşı etkililiğinin:
- 50 yaş altı kişilerde %91.80'den %94.50'ye çıktığının,
- 50 yaş üstü kişilerde %85.20'den %92.40'a çıktığının
görülmesidir. Aradaki fark, önceliğin hiç aşı olmamışlara verilmesi için yeterliydi.
Ancak Omicron varyantı bu analizi değiştirdi. Yapılan incelemeler, Pfizer ve Moderna aşılarının 2 dozunun Omicron varyantına karşı etkisinin dikkate değer miktarda düştüğünü gösterdi. Ancak Pfizer hatırlatıcı (3.) dozu olanlarda antikor seviyeleri 25 kata kadar arttığı ve bunun Omicron'u durdurmak için yeterli olduğu görüldü. Moderna içinse 50 mikrogram dozun 37 kat, 100 mikrogram dozun 83 kat nötralize antikor artışı sağladığı görüldü. Bunlar, Omicron'a karşı fazlasıyla yeterli miktarlar.
Aşılılar ile aşısızlar arasındaki farkı görmek için, yaşa göre normalize edilmiş şekilde hastanelik olma oranlarını zamana bağlı olarak gösteren şu grafiğe bakmak yeterli olacaktır:
Ayrıca tarihe not olması bakımından, Omicron varyantı evrimleşmeden önce girdiğimiz bu cevap içindeki şu uyarıyı burada tutmak isteriz:
"Ancak unutmamak gerekiyor ki yukarıda verdiğimiz sayılar, kısmen az bir bekleme süresi sonrasında (genelde 2. doz üzerinden 6-8 ay geçtikten sonra olunan) 3. dozu yansıtmaktadır. Varyant sayısı ve bulaşıcılığı arttıkça ve 2. doz üzerinden geçen zaman da uzadıkça, 3. dozun etkisinin de artması beklenmektedir. Bu olduğunda, eğer halen pandemi durdurulamamış olursa, 3. dozun olunması gerekecektir."
Kaynaklar
- NBC. Booster Shots And Omicron: How Effective Are They? Here's What Data Shows. (30 Aralık 2021). Alındığı Tarih: 3 Ocak 2022. Alındığı Yer: NBC | Arşiv Bağlantısı
- CDC. Age-Adjusted Rates Of Covid-19-Associated Hospitalizations By Vaccine Status In Adults Aged ≥18 Years, January–November 2021. (27 Kasım 2021). Alındığı Tarih: 3 Ocak 2022. Alındığı Yer: CDC | Arşiv Bağlantısı
