Yapay Zeka, Darwin ve Wallace Tarafından Öngörülen Evrimsel Kalıpları Doğruluyor!

Kelebekler üzerinde yapılan ve Communications Biology dergisinde yayınlanan yapay zeka destekli bir araştırma, dişi kelebeklerin pek incelenmemiş evrimini ele alıyor.^[1] Bu çalışma, evrim teorisinin kurucuları Charles Darwin ve Alfred Russel Wallace arasındaki arasındaki bir tartışmayı inceliyor.

Darwin, erkeklerin daha çok çeşitlilik gösterdiğini düşünüyordu. Çünkü dişiler genellikle eşlerini erkeklerin görünüşüne göre seçiyordu. Wallace ise cinsiyetler arasındaki farklılıkların en büyük nedeninin doğal seçilim olduğunu düşünüyordu.

100 yılı aşkın bir süredir bilim insanları, çoğunlukla erkekleri inceledi. Çünkü erkeklerdeki farklılıklar daha belirgindi. Dişilerdeki evrimsel değişiklikler ise daha az belirgin olduğu için pek incelenmemişti.

Essex Üniversitesi Yaşam Bilimleri Bölümü'nden Dr. Jennifer Hoyal Cuthill, bilgisayarların çok sayıda veriyi hızlıca öğrenip analiz etmesini sağlayan yeni bir teknoloji kullandı. Bu teknolojiyle, 16.000'den fazla kuş kanatlı kelebek inceledi. Bu kelebekler hem erkek hem de dişiydi. Bu çalışma için kuş kanatlı kelebekler seçilmesinin ana sebebi, cinsiyetler arasındaki farkın oldukça belirgin olmasıydı. Dr. Hoyal Cuthill şöyle diyor:

Bu heyecan verici bir dönem. Makine öğrenmesi, evrim bilimindeki uzun süredir var olan sorulara yeni ve geniş çaplı testler yapmamızı sağlıyor.

Çalışmada, Doğa Tarihi Müzesi koleksiyonlarından alınan ve birkaç tür arasında kanat şekilleri, renkleri ve desenleri gibi özellikleri çeşitlilik gösteren kelebek fotoğrafları incelendi. Sonuçlar, erkeklerin genellikle daha belirgin şekil ve desenlere sahip olduğunu, ancak hem erkeklerin hem de dişilerin genel çeşitliliğe katkıda bulunduğunu ortaya koydu. Ayrıca, kelebeklerde hem Darwin'in hem de Wallace'ın öngördüğü evrimsel kalıplar bulunuyordu. Dr. Hoyal Cuthill şöyle diyor:

Kuş kanatlı kelebekler dünyanın en güzel kelebekleri arasında sayılır. Bu çalışma, onların olağanüstü ama tehlike altındaki çeşitliliğinin evrimi hakkında bize yeni bilgiler veriyor.

Bu kuş kanatlı kelebek araştırmasında, cinsiyetin en önemli evrimsel etkiye sahip olduğu görülüyor. Özellikle erkek kelebeklerin şekil, renk ve desenlerindeki büyük farklılıklar bunu gösteriyor. Cuthill şöyle devam ediyor:

Ancak, kuş kanatlı kelebekler grubu içinde, dişi kuş kanatlı kelebeklerin görünür fenotipteki çeşitliliği erkeklerden daha fazlaydı. Diğer türlerde ise bu durumun tam tersi geçerliydi.

Erkek kelebeklerin görünüşlerindeki büyük farklılıklar, Darwin'in teorisini destekliyor. Darwin'e göre, dişilerin eş seçimi, erkeklerde çeşitliliğe yol açar. Bu çalışmadaki bulgular da cinsel seçilimin doğadaki önemini gösteriyor.

Bazı türlerde ise dişi kelebekler, erkeklerden daha çeşitli görünüyor. Bu durum, Wallace'ın fikirlerini destekliyor. Wallace'a göre, doğal seçilim dişilerde de çeşitliliğe yol açar ve bu çeşitlilik türler arasındaki farklılıklara önemli katkıda bulunur. Cuthill son olarak çalışmanın ana fikrini şu cümleyle özetliyor:

Makine öğrenimi kullanılarak yapılan büyük ölçekli evrim çalışmaları, evrim biliminin başlarından bu yana devam eden tartışmaları çözme konusunda yeni fırsatlar sunuyor.