Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Yabancı Aksan/Dil Sendromu: Travma Geçiren İnsanlar Nasıl ''Yeni'' Bir Dil Konuşmaya Başlar?

Yabancı Aksan/Dil Sendromu: Travma Geçiren İnsanlar Nasıl ''Yeni'' Bir Dil Konuşmaya Başlar? HKW
5 dakika
32,478
  • Konuşma ve Dil Patolojisi

2016 yılının Ekim ayında, bir futbol maçı sırasında kafasına aldığı darbe sonrasında komaya giren 16 yaşındaki Reuben Nsemoh'un komadan çıktıktan sonra "akıcı bir şekilde İspanyolca konuşmaya başlaması" sayısız haber kanalında şok edici bir gelişme olarak verildi. Türkiye de bu haber dalgasından nasibini aldı ve bolca TV kanalı ve gazete, neredeyse her seferinde büyük oranda hatalı bir şekilde bu konuyu takipçilerine aktardılar.

Ne var ki Reuben'in başına gelen ne ilkti, ne de son olacak. Buna benzer vakalar 1907 yılına kadar gidiyor olsa da, resmi kayıtlara geçirilen ilk vaka, 1941 yılında Norveçli bir kadının başına geldi. Almanya, Norveç'i bombalarken kafasına gelen şarapnel parçası nedeniyle travma geçirdi. Kendine geldiğinde, Almanca konuşuyordu! 2013 yılında ABD'nin South Carolina eyaletinde bir donanma askeri bilinçsiz olarak bulundu. Uyandığında, İsveççe konuşuyordu! Avustralya'da bir otobüs şoförü ciddi bir trafik kazası geçirdikten sonra çenesini ve omurgasını kırdı. Uyandığında: İngilizce konuşuyordu konuşmasına ama Fransız aksanıyla! 2016'nın başlarında Teksaslı bir kadın çenesinden ameliyat oldu. Ameliyat sırasında yaşanan bir komplikasyonu doktorlar önlemeyi başarsalar da, kadın uyandığında İngiliz aksanıyla İngilizce konuşuyordu!

Tüm Reklamları Kapat

Peki bu insanlara travma nedeniyle "bilmedikleri" bir dil yükleniveriyor muydu? Nasıl oldu da 16 yaşındaki Reuben Nsemoh, sırf bir kafa travması nedeniyle İspanyolca konuşmaya "başladı"?

İnsan Travma ile Nasıl "Yeni" Dil Öğrenir?

Yukarıdaki soruları sorduğumuz paragrafta, tırnak içerisinde verdiğimiz kelimeler, anahtar kelimeler. Haber kaynaklarının inatla hatalı bir şekilde aktardıkları nokta da bu. Örneğin Reuben Nsemoh vakasında, sanki genç, kafasına travma alıp komaya girip çıktıktan sonra İspanyolcayı yoktan öğrenmiş gibi aktarıyorlar. Gerekli vurguları doğru bir şekilde yapmıyorlar. Bu da, halk arasında ciddi kafa karışıklıklarına neden oluyor.

Tüm Reklamları Kapat

Halbuki bugüne kadar görülen vakaların her birinde, hastaların konuşmaya başladıkları diller ve aksanlar ya halihazırda öğrenmekte oldukları dillerdi, ya halihazırda bildikleri dillerdi, ya da halihazırda aşina oldukları aksanlardı! Hiçbiri birdenbire yeni bir dil konuşmaya başlamadı. Böyle bir şeyin olmasını beklemek zaten akıl dışı olacaktır; zira bilginin yoktan var olup da beyne işlenmesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Dolayısıyla bu vakalarda her zaman önceden öğrenme ya da belli bir bilgi birikimi olmak zorundadır. Gerçekten de, örneğin Reuben kaza öncesiyle ilgili şunları söylüyor:

Arkadaşlarım bana her zaman İspanyolca konuşurdu ve bana öğretirlerdi.

Ayrıca söz konusu haberlere yabancı kaynaklardan bile bakacak olsanız, şahsın İspanyolca akıcılığı konusunda pek de bir kanıt sunulmadığı görebilirsiniz. Kişilerin yalan söylediğini iddia etmiyoruz; elbette ki İspanyolcaları beklenmedik bir şekilde gelişmiş olabilir; fakat böyle bir iddiada bulunulduğunda, bilmediğini iddia ettiği bir dilde dakikalarca konuştuğu bir kayıt görmeyi bekleriz. Ne var ki sunulan videolarda Reuben İspanyolca olarak sadece 4-5 kelime sarfetmektedir.

Peki bu durumda olan nedir?

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Yabancı Aksan/Dil Sendromu

Bu aşırı nadir görülen (ilki 1907'de olmak üzere, 1941-2009 yılları arasında 62 kişide görülen) ama yine de elimizde dikkate değer miktarda görülen vakanın adı Yabancı Aksan/Dil Sendromu. Henüz tam olarak detayları çözülememiş olsa da, travma sonrasında beyinde yaşanan değişimler dolayısıyla bir kişinin anadili ve ana aksanından başka bir anadil veya aksanı, eskiden olana kıyasla daha rahat ve hatta daha baskın olarak kullanmasıyla karakterize edilen bir sendrom.

Eldeki en olası açıklamalardan birisi şu yönde: Beynimiz, oldukça karmaşık bir çalışma sistemine sahip ve hızlı çalışmak için bazı "önceliklere" (önyargılara) sahip. Bu öncelik, dil söz konusu olduğunda elbette ki anadilimize ait. Örneğin ikinci bir dil öğrenmeye başladığınızda, kendi kendinize çalışırken, birileriyle konuşmaya çalıştığınızda olana nazaran çok daha iyi bildiğinizi fark etmişsinizdir. Çünkü stres altında beyniniz otomatik olarak, kendinizi tamamen rahat hissettiğiniz anadile koşacaktır. Bu mantıklıdır, zira sonradan öğrenilmiş ve kişiyi güvende hissetirmeyen bir dili, zorlu koşullar altında kullanmaya çalışmak ek yüktür. Bunun bir diğer açısı, birçoklarının aslında etrafa yansıtmayı başardıklarına kıyasla bir dili çok daha iyi bildiğini düşünüyor olmalarıdır. Fakat iş bu bilgilerini "sergilemeye" geldiğinde sıkıntı çekmektedirler; çünkü beynin ilgili bölgeleri baskı altında bu akıcılığın önüne geçmektedir. Bu, çok büyük ihtimalle beyin sinyallerinin birbirine öncelikli olması sebebiyle gerçekleşmektedir.

Ancak beyin travması ve koma gibi çok ciddi durumlar, beynin sinyal akışında aksamalar yaratabilmektedir. Bu durumda, halihazırda bildiğiniz ya da öğrenmeye başladığınız ikinci bir dil, bir anda normalde olduğundan çok daha akıcı hale gelebilir. Benzer şekilde, halihazırda aşina olduğunuz bir aksan, bir anda çok daha tanıdık ve doğal gelebilir. Çünkü beynin kendi iç mekanizmasında aksaklık yaşanmıştır ve beyin, normalde yapacağı gibi önceliklerine sarılamaz.

Nsemoh'un vakası birazcık daha özel olabilir, çünkü "kendi iddiasına göre" kaza öncesinde İspanyolcayı çok az konuşabilirken, kaza sonrasında akıcı olarak konuşabilmekteydi. Bu iddia ne kadar doğrudur bilmenin bir yolu yok; ancak uzmanlar, kimi zaman bu tür travmalar sonrasında farklı bir dil veya aksanın duyulmasının, beynin o bilgiyi "sünger gibi emerek içselleştirmesinin" önünü açabileceğini düşünüyorlar. Yani beyin, travma sonrasında normal çalışma biçimine hemen dönemediği için bu süreçte "gereksiz" bilgileri filtrelemeksizin öğreniyor olabilir. Ancak ne zaman ki şahsın beyni normal fonksiyonlarına geri döner, işte o zaman o bilgiler de filtrelenmeye başlar. Gerçekten de, Reuben'in İspanyolcası kaza sonrasındaki haftalarda hızla kötüleşirken, İngilizcesi normal haline döndü. Bu durum, beynin dil konusundaki kontrolüyle ilgili bir durum olduğu argümanını doğruluyor. Konuyla ilgili uzmanlardan biri olan Dr. Karen Croot şöyle söylüyor:

Bu durum, bir çeşit motor kontrol bozukluğudur. Konuşma, yaptığımız en karmaşık işlerden birisidir ve beynin birçok bölgesi, konuşmayla ilgili süreçleri kontrol etme sürecine katılır. Eğer ki bu bölgelerden bir veya birkaçı hasar görürse, konuşmayla ilgili zamanlamada, melodide ve gerginlikte değişimler yaşanabilir.

Son olarak, konu hakkında elde bulunan az sayıda vaka üzerinde yapılan incelemeler, beynin serebellum bölgesinin bu sendromla ilişkili olduğu fikrini veriyor. Bu son derece mantıklı, çünkü serebellum beynimizde alınan motor fonksiyon kararlarını vücuda gönderip uygulamadan sorumlu olan beyin bölgesidir (tabii ki bundan başka birçok diğer görevi de vardır). Dolayısıyla, beyin ile vücut arasında bir denetim köprüsü görevi görür. Eğer ki travma veya inme gibi olaylar bu bölgeyi etkileyecek olursa, dil üretimi ve konuşmada da bu tip sorunların oluşması beklendik olacaktır.

Ne yazık ki, bu tip vakalarda hastanın sözünden başka güvenebileceğimiz bir kaynak bulunmuyor. Bir kişi, kaza öncesinde bir dili hiç konuşmadığını iddia ederse ya da o dile dair bir temeli olmadığını söylerse, bunu güvenilir bir şekilde ispatlamak oldukça güç. Bu durum, birçok vakanın analizini zorlaştırsa da, temel sinirbilim bilgilerimiz ışığında bu konunun öyle abartıldığı kadar "gizemli" olmadığını; lakin elbette ki her nadir hastalık gibi oldukça ilgi çekici ve beynin çalışma prensipleriyle ilgili bilgiler verme potansiyeli olan durumlardan biri olduğunu söyleyebiliriz.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
4
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 9
  • Tebrikler! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Muhteşem! 3
  • Bilim Budur! 3
  • İnanılmaz 3
  • Güldürdü 2
  • Umut Verici! 2
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • K. Drain. What Is Foreign Accent Syndrome? Teen Wakes From Coma Speaking Spanish For The First Time Following Traumatic Brain Injury. (24 Ekim 2016). Alındığı Tarih: 12 Ocak 2019. Alındığı Yer: Medical Daily | Arşiv Bağlantısı
  • C. Murray. Teenager Wakes Up From Coma Speaking Fluent Spanish. (22 Ekim 2016). Alındığı Tarih: 12 Ocak 2019. Alındığı Yer: NY Post | Arşiv Bağlantısı
  • UT Dallas. What Is Foreign Accent Syndrome?. (12 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 12 Ocak 2019. Alındığı Yer: UT Dallas | Arşiv Bağlantısı
  • Wikipedia. Foreign Accent Syndrome. (9 Aralık 2018). Alındığı Tarih: 12 Ocak 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 27/03/2023 03:16:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4640

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Güneş
Depresyon
Koaservat
Gerçek
Çin
İfade
Rna
Yapay
Mavi
Besin
Çiçek
Sahte
Samanyolu Galaksisi
Fotoğraf
Antik
Yangın
Fizik
Hızlı
Oyun Teorisi
Gezegen
Santigrat Derece
Dişler
Yüksek
Ergen
Çağ
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Yabancı Aksan/Dil Sendromu: Travma Geçiren İnsanlar Nasıl ''Yeni'' Bir Dil Konuşmaya Başlar?. (25 Ekim 2016). Alındığı Tarih: 27 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4640
Bakırcı, Ç. M. (2016, October 25). Yabancı Aksan/Dil Sendromu: Travma Geçiren İnsanlar Nasıl ''Yeni'' Bir Dil Konuşmaya Başlar?. Evrim Ağacı. Retrieved March 27, 2023. from https://evrimagaci.org/s/4640
Ç. M. Bakırcı. “Yabancı Aksan/Dil Sendromu: Travma Geçiren İnsanlar Nasıl ''Yeni'' Bir Dil Konuşmaya Başlar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 25 Oct. 2016, https://evrimagaci.org/s/4640.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Yabancı Aksan/Dil Sendromu: Travma Geçiren İnsanlar Nasıl ''Yeni'' Bir Dil Konuşmaya Başlar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 25, 2016. https://evrimagaci.org/s/4640.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.