Uçan Balıklar (Exocoetidae)
- Bilimsel Adı Exocoetidae
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Uçan Balıklar
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Flying Fish
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Alt Alem (Subkingdom) Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
- Tip (Type) Parahoxlu Hayvanlar (Parahoxozoa)
- Klad Bilateria
- Klad Nephrozoa
- Üst Şube (Superphylum) İkincil Ağızlılar (Deuterostomia)
- Şube (Phylum) Kordalılar (Chordata)
- Klad Olfactores (Olfactores)
- Alt Şube (Subphylum) Omurgalılar (Vertebrata)
- Üst Sınıf (Superclass) Balıklar (Pisces)
- Aile (Family) Uçan Balıklar (Exocoetidae)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Tanım ve Genel Bilgiler
Uçan Balıklar, uzun yıllar bilim insanlarının ilgisini çeken bir balık ailesi olmuştur. Çünkü avcı baskısı altında türlerin nasıl su ortamından kaçmaya çalıştığını ve bu süreçte, nesiller içerisinde nasıl adaptasyonlar geçirilebileceğini gösteren en ilginç gruplardandır. Bu açıdan, sudan karaya çıkışın imkanlılığı konusunda da bize bilgiler sunarlar.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Süzülen balıklara ait en eski fosiller günümüzden 240 milyon yıl kadar önceye gitmektedir ve Potanichthys xingyiensis türüne aittir. Ancak yapılan incelemeler, bu fosilin günümüzdeki türlerle yakın akraba olmadığını, günümüzdeki türlerle Potanichthys cinsinde süzülme yeteneğinin bağımsız olarak evrimleştiğini göstermektedir. Exocoetidae ailesinin ilk olarak günümüzden 66 milyon yıl önce evrimleştiği bilinmektedir.
Atalarından ayrıldıktan sonra, pektoral yüzgeçleri (yanal yüzgeçler) farklılaşarak kanatvari bir nitelik kazanmıştır. Bu kanatsı yapılar sayesinde sudan sıçrayan uçan balıklar, türden türe değişen sürelerde havada kalabilirler. Kanatsı yüzgeçlerin halen diğer balıklardakiyle birebir aynı anatomik yapıya sahip olması, evrimin en güzel örneklerindendir.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Uçan Balıklar, Dünya'daki bütün okyanuslarda yaşarlar. Özellikle de tropik ve tropik altı bölgelerde görülürler.
Davranış ve Etoloji
Uçan balıklar suyun yüzeyinden, havaya sıçrayabilmek için kuyruklarını havada saniyede 70 defa çırparlar ve belli bir yüksekliğe sıçradıktan sonra yanal yüzgeçlerini (2 ya da 4 adet olabilir) açarak süzülürler. Dolayısıyla "uçan balık" ifadesi hatalıdır; zira bu balıklar uçamazlar, süzülürler.
Kaydedilebilmiş en uzun süzülüş, Japonya'daki Yakushima Adaları'ndaki bir uçan balığın yaptığı 45 saniyelik süzülüştür. Bu süzülme sırasında balık, sıçradığı noktadan 400 metre uzağa, saatte 70 kilometre hızla ilerleyebilir ve peşindeki avcılardan kaçabilir. Kaydedilmiş en yüksek uçuş yüksekliği ise 6 metredir. Bu sebeple kimi uçan balıklar, gemilerin gövdesine düşmekte veya gemilere çarparak ölmektedirler.
Diyet ve Metabolizma
Bu canlılar genellikle planktonlarla beslenirler. Avcıları arasında ise yunuslar, tuna balıkları, kuışlar, ve mürekkepbalıkları bulunur.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Bu canlılar özellikle Japonya, Vietnam, Çin, Hindistan ve Endonezya'da avlanarak insanlar tarafından yenmektedir. Japon mutfağında "dashi" isimli bir yemekte yaygın olarak kullanılırlar.
Ayrıca Exocet isimli bir anti-gemi füzesi, bu balıklardan ilham alarak tasarlanmıştır. Bu füzeler suyun altından ateşlenirler, yüzeye çok yakın bir rotada ilerlerler, adeta su yüzeyini yalayarak uçarlar ve hedeflerine ulaşırlar.
Etimoloji
Ailenin ismi Latincede "dışarıda uyuyan" anlamındaki exocoetus sözcüğünden gelmektedir. Kullanılan -idae soneki, taksonomik seviyesinin bir "aile (familya)" olduğunu göstermektedir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 11
- 7
- 5
- 4
- 3
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 14/11/2024 11:16:00 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/830
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.