Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Syn3.0: Ve Karşınızda, İnsan Eliyle Tasarlanmış, En Küçük Genomlu İlk Canlı Hücre!

Syn3.0: Ve Karşınızda, İnsan Eliyle Tasarlanmış, En Küçük Genomlu İlk Canlı Hücre!
3 dakika
21,555
Tüm Reklamları Kapat

James Craig Venter Enstitüsü (JCVI) ve Synthetic Genomics Inc. araştırmacıları DNA’sını tamamen laboratuvar ortamında dizayn ettikleri ilk minimal sentetik bakteri hücresi JCVI Syn3.0’ü tanıttılar!

Bu başarının en az 15-20 yıllık bir geçmişi var. Öncelikle James Craig Venter ismini hatırlayalım. 90’lı yılların başında başlayıp 26 Haziran 2000’de ilk ayağının tamamlandığı gün, dünyaya “tüm çağların en önemli günü” olarak duyurulan, insan DNA’sının dizilim haritasının yapıldığı İnsan Genom Projesi’nin en önemli isimlerinden biriydi James Craig Venter. Şimdilerde ise 2006 yılında kurduğu Enstitü’deki ve eş-kurucusu olduğu Synthetic Genomics şirketindeki araştırmacılar uzun yıllardır ”sentetik biyoloji”, yani insan-yapımı DNA ve canlılık üzerine çalışmaktalar. Sentetik biyolojinin asıl amacı; doğada var olmayan, bilinen özelliklere sahip yeni ve geliştirilebilir canlı dizayn etmek ve tabii ki -iyimser düşünerek- bu canlıları dünyevi problemlerimizi çözmek için kullanmak. Bunun için araştırmacıların öncelikle yapacağı iş, tüm genom haritası bilinen, laboratuvar ortamında kolay yetiştirilebilir tek hücreli bir canlıyla çalışmak.

Tüm Reklamları Kapat

Venter ve arkadaşları uzun yıllar küçük bir genomu olduğu bilinen Mycoplasma bakterisi üzerinde çalıştılar ve 2010 yılında çok önemli bir adım attılar. J.C. Venter, Science dergisinde yayınladıkları çalışmalarından “babası bilgisayar olan ilk canlı” olarak bahsetti. Bunun sebebi “Synthia” adını verdikleri Mycoplasma mycoides bakteri suşu DNA’sının, doğadaki atasal formuyla aynı olmasına rağmen, tamamen bilgisayar ortamında dizayn edilip sentezlenmesiydi. Araştırmacılar M. mycoides bakterisinin 1,08 milyon baz çiftinden oluşan genom haritasını önceden belirlemişti. Daha sonra bu DNA’yı laboratuvar ortamında sentezleyip, kendi genomu devre dışı bırakılan Mycoplasma capricolum bakterisine transfer ettiler. Yaklaşık 40 milyon dolar ve sayısız çalışma saatiyle elde edilen sonuç: Synthia laboratuvar ortamında son derece canlıydı ve çoğalabiliyordu, kayıtlara JVCI Syn1.0 adıyla geçti. Venter ve arkadaşları yayınladıkları bu çalışmada ayrıca yeni bir “sentetik imza” kavramından da bahsetti: “watermarks”, Türkçeleştirirsek “dijital damgalar”.

Araştırmacılar atasal bakteriden yola çıkarak dizayn ettikleri M. mycoides DNA’sının içine, o DNA’nın sentetik olduğunun anlaşılması için, bazı yerlere genomun işlevini bozmayacak şekilde fazladan nükleotid dizileri eklediler. Üstelik bu nükleotid dizileri sıradan diziler değildi. Bildiğimiz gibi her aminoasit tek bir Latin harfi ile gösterilir. Örneğin alanin A, tirozin Y ile sembollenir ve 3’lü nükleotidlerden oluşan kodonlar da aminoasitleri oluşturur. Araştırmacılar imza niteliğini taşıyan bu dijital damgalarını ünlü deyimlerden seçecek kadar ileri gitmişler: örneğin Richard Feynman’ın "What I cannot build, I cannot understand! (Yaratamadığımı anlayamam!)” sözünü kodonlarla yazacak kadar!

Tüm Reklamları Kapat

Şimdilerde ise ekip Science dergisinde JVCI Syn3.0’ı tanıttı. Bu çalışmanın bu kadar sansasyon yaratmasının nedeni, doğada var olmayan yeni bir dizayn olması. Syn1.0’ın üretilmesinden sonra araştırmacılar “Minimal Genom Projesi” kapsamında dünyada birçok ekip tarafından da yanıtlanmaya çalışılan “Yaşam için gerekli en az genetik materyal nedir ve ne kadardır?” sorusunu 2010’da elde ettikleri bu suşla cevaplamak için kolları sıvadılar. Bir genin veya gen ailesinin, o canlı için yaşamsal önemini anlayabilmek amacıyla yapılacak ilk şey, o bölgeyi çalışmaz hale getirip canlılığın devam edip etmediğine bakmaktır.

Araştırmacılar da 901 gene sahip Syn1.0 bakterilerinde benzer bir yaklaşım uyguladılar. DNA’da bazı bölgeleri işlevsiz hale getiren global transpozon (T5n) mutagenez yöntemi kullanarak “tasarla-oluştur-test et” prensibiyle hayati önemi olmayan, yani yokluğu ölüme sebep olmayacak genleri belirlediler. İlk dizayn JVCI Syn2.0, başarısızlıkla sonuçlandı ama ekip için büyük deneyim oldu. Kullanılan tekniğin geliştirilmesi ve elde edilen verilerin farklı yorumlanmasıyla ise kendi kendine üreyebilen, doğada bilinen en küçük genoma sahip sentetik canlı JVCI Syn3.0, sadece 473 genle (neredeyse atasal formunun yarısı) aramıza katıldı. 531.560 baz çiftinden oluşturulan bu küçük genomdaki 473 genin büyük çoğunluğu genetik bilginin ifadesi ile ilişkili. Daha sonra bunu hücre zarı ve fonksiyonu, metabolik aktiviteler ve en son genetik bilginin korunması ile ilişkili genler takip ediyor.

Ancak bilim insanlarını en çok şaşırtan yaklaşık 149 genin işlevi hakkında yeterli bilginin olmaması. Bu genlerin çoğunun bütün türlerde evrimsel olarak korunduğu görülmüş. Biyolojik yapısı tamamen bilinen, kontrol edilebilir, minimal bir canlı yaratma fikriyle yola çıkılan projede gösterilen başarı çok heyecan verici. Bununla birlikte yaşamsal fonksiyonları belirleyen genler hakkında hâlâ bilinmeyenlerin olması bilim insanlarının merakını uyandırıyor. Venter elde ettikleri bu hücrenin, yaşamın başlangıcı hakkında ipuçları da vermesini umuyor…

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 5
  • Tebrikler! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • İnanılmaz 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • C. A. Hutchison II, et al. Design And Synthesis Of A Minimal Bacterial Genome. (13 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 13 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Science | Arşiv Bağlantısı
  • D. G. Gibson, et al. Creation Of A Bacterial Cell Controlled By A Chemically Synthesized Genome. (13 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 13 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Science | Arşiv Bağlantısı
  • E. Callaway. ‘Minimal’ Cell Raises Stakes In Race To Harness Synthetic Life. (13 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 13 Mayıs 2020. Alındığı Yer: NCBI | Arşiv Bağlantısı
  • J. Timmer. Minimalist Genome—Only 473 Genes—Synthesized And Used To Boot Up A Cell. (13 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 13 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Science | Arşiv Bağlantısı
  • T. Radford. Landmark As Lab Creates Synthetic Cell With Minimum Genes Needed For Life. (13 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 13 Mayıs 2020. Alındığı Yer: The Guardian | Arşiv Bağlantısı
  • wikipedia. Minimal Genome. (13 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 13 Mayıs 2020. Alındığı Yer: wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 16:21:26 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4297

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. B. Köse, et al. Syn3.0: Ve Karşınızda, İnsan Eliyle Tasarlanmış, En Küçük Genomlu İlk Canlı Hücre!. (8 Nisan 2016). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4297
Köse, S. B., Bakırcı, Ç. M. (2016, April 08). Syn3.0: Ve Karşınızda, İnsan Eliyle Tasarlanmış, En Küçük Genomlu İlk Canlı Hücre!. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4297
S. B. Köse, et al. “Syn3.0: Ve Karşınızda, İnsan Eliyle Tasarlanmış, En Küçük Genomlu İlk Canlı Hücre!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 08 Apr. 2016, https://evrimagaci.org/s/4297.
Köse, Seda Baykal. Bakırcı, Çağrı Mert. “Syn3.0: Ve Karşınızda, İnsan Eliyle Tasarlanmış, En Küçük Genomlu İlk Canlı Hücre!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, April 08, 2016. https://evrimagaci.org/s/4297.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close