Kısalma ve zaman genişlemesi, ışık hızının (c) değişmezliğinden doğan sonuçlardır. Zaman genişlemesini kavradığınızı düşünüyorum. Kısalmaya değinirsek:
Devinen gözlemcinin –Einstein'ın dediği gibi– durağan bir çubuğu (durağan gözlemcinin elindeki çubuk olsun, doğal olarak devinenin kendisi bu çubuğun devinir olduğunu görecektir) ölçtükten sonraki sonucu, durağan gözlemcinin devinen çubuğu (devinen gözlemcinin elindeki ve durağan gözlemcinin elindekiyle eş uzunlukta bir çubuk olsun) ölçtükten sonraki sonucu ile "aynı" olmalıdır (Lorentz-Fitzgerald kısalması). Bu uzunluğa x1 dersek ve çubuğun asıl uzunluğunu (x) biliyorsak, x1=x√1-(v/c)2 denklemi bize x1'i verir.[1]
Fitzgerald bunu –devinen cismin aynı sürede daha az yol kat etmesi gerektiğinden– zaman genişlemesinden çıkarmıştı. Burada, kısalma ve zaman genişlemesinin birbiriyle ilintili ve zorunlu olarak birlikte var olan iki olgu olduğunu görüyoruz.
Kaynaklar
- Albert Einstein. (1976). İzafiyet Teorisi (2. Baskı). Yayınevi: Özgün Yayınları. sf: 45.
