Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Kadir Çamuryapan
Üye
0

Nedensellik ve Post hoc ergo prompter hoc açıkça birbiriyle çelişmiyor mu?

Bilimin postülatlarından biri nedensellik,mantıktaki post hoc ergo prompter hoc'ın kendisiyle çelişmiyor mu  Çünkü post h. der ki öncelik sonralık neden hakında bir bilgi vermez ama bizlerse bir olay sürekli diğerinden önce geldiği için ona neden diyoruz sonrakine de sonuç diyoruz klasik post h. örneklerinden tek farkı ise daha sık yaşanan olaylar
165 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Ufuk Derin
Editör

Hayır, çelişmiyor. Nedensellikte neden olan olay sonuçtan önce yaşansa da bu durum her önce yaşanan şeyin sonra yaşanan şeyin nedeni olduğu anlamına gelmez. Bilimde de zaten bu durum "Her korelasyon, nedensellik belirtmez." ifadesi ile kullanılıyor. Örneğin su içtikten sonra ayağınızın takılması ve düşmeniz, su içmenizin düşmeye sebep olduğu anlamına gelmez.

Bu konu, aşılar gibi konularda daha da önem kazanıyor. Yaşanan kalp krizinin aşıdan kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlayamazsanız buna uygun değişikleri yapamazsınız. Bilimde nedenselliği tespit etmek için "Bu olay önce olduysa bu onun nedenidir." deyip geçilmiyor; çok daha sağlam yollar, ayrıntılı kontrollü testler kullanılıyor. Nedenselliği %100 olmasa da makul şüphenin ötesinde, yeterince kontrollü şarlar altında gösterebiliyoruz. Bilimsel olarak nedensellik iddiasında bulunmak için elinizde korelasyonun ötesinde sağlam kontrollü testlerin olması gerekiyor.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Korelasyondan Nedenselliğe Giden Yol: Olay, Olgu Ve Süreçler Arasında Neden-Sonuç İlişkisi Nasıl Tespit Edilir? - Evrim Ağacı. (16 Ağustos 2020). Alındığı Tarih: 9 Ağustos 2024. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close