Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Barış Barış
Üye
18

Kütleçekim reel bir kuvvet değilse neden graviton'u arıyoruz?

Einstein Genel Görelilik'de kütleçikimin aslında uzay zaman bükülmesinin sonucu olduğunu söyler. Dolayısıyla aslında iten çeken bir şey yok bu kurama göre. Bu durumda Graviton'a bir kuvvet taşıyıcı parçacık olarak neden ihtiyaç duymaktayız Parçacık Fiziği açısından?
2,557 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
C. Caner Telimenli
Popüler Bilim Yazarı

Bu kütle çekimini diğer temel kuvvetler ile bir araya getirmeyi amaçlayan "her şeyin teorisi" diye de anılan "Unified field theory" ile alakalı bir durum.

Evrende gözlemlediğimiz tüm kuvvetler dört temel kuvvete indirgenebiliyor. Bunlar zayıf nükleer kuvvet, güçlü nükleer kuvvet, elektromanyetik kuvvet ve kütle çekimi olarak biliniyor. Diğer üç kuvvet kuantum fiziği tarafından açıklanabiliyor ve her temel kuvvetin bir taşıyıcı parçacığı bulunuyor. Bunlar zayıf kuvvet için Z ve W bozonları, güçlü kuvvet için gluonlar ve elektromanyetizma için fotonlardan oluşuyor. Kunatum alan teorisine göre bu parçacıklar güç taşıyıcısı olarak işlev görüyor. Örnek vermek gerekirse elektromanyetik bir dalga olan ışığı görmenizi sağlayan şey fotonlardır.

Buradan yola çıkarak daha temel bir kuvvete indirgenemeyen kütle çekiminin de bir parçacığı olması gerektiği öngörülüyor. Genel görelilik kütle çekiminin nasıl işlediğini açıklasa da cisimlerin neden kütle sahibi olduğunu açıklamaz. Higgs bozonu burada akla gelebilir, ancak kütlemizin sadece küçük bir bölümü Higgs alanından kaynaklanır. [2]

Tüm Reklamları Kapat

Yani kütlenin nasıl oluştuğu bir soru işareti olarak kalmaktadır.

Sonrasında kütle çekiminin sayısal olarak belirtilebileceği (kuantize) var sayılarak kuantum renk dinamiği (Quantum chromodynamics) denen teori vasıtası ile gravitonlar öngörülür. [1] Ancak bu parçacığın varlığına dair bir kanıt bulunamamıştır, yani çok başka bir şekilde işliyor olma ihtimali hala var.

Kuantum renk dinamiğinin gravitonları nasıl tahmin ettiğini ve kütleyi nasıl oluşturduğunu soracak olursanız o kısmı şimdilik beni aşar.

306 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Zvi Bern, et al. (2021). Perturbative Quantum Gravity And Its Relation To Gauge Theory. National Center for Biotechnology Information. doi: 10.12942/lrr-2002-5. | Arşiv Bağlantısı
  2. Veritasium. Your Mass Is Not From The Higgs Boson. (12 Kasım 2021). Alındığı Tarih: 12 Kasım 2021. Alındığı Yer: Youtube | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
11
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Soner Albayrak
Fizik doktoruyum
  1. Soru'da da belirtildiği gibi genel görelilik'te kütleçekimi bir kuvvet değildir, bu sebeple'de bir parçacığa karşılık gelmesine gerek yok.
  2. Dünya'mız da dahil olmak üzere uzayın çok büyük bir kısmında bükümlülük çok çok düşük; bu sebeple Genel Göreliliği de düz uzayda bir kuvvet gibi inceleriz çoğu zaman; buna linearized gravity deniyor. Matematiksel olarak da bu teoride bir parçacık var, bu parçacığın quantize olmuş haline graviton diyoruz.
  3. Düz uzay etrafında açmayacak olsak dahi, genel göreliliğin matematiği diğer kuvvetleri ifade eden matematik ile çok benzer. Teknik olarak, genel göreliliği de bir ayar alan teorisi gibi görebiliriz [1], bu yüzden de diğer kuvvetler gibi bu teorinin de bir alanı ve o alanı kuantize ettiğimizde ortaya çıkacak bir parçacığı olması mantıklı oluyor.
  4. Genel göreliliğin kuantize edilmiş hali henüz elimizde yok, buna quantum gravity deniyor. Bu teori oluştuğunda graviton diye temel bir parçacık olmuyor da olabilir. Fakat gerçek teori ne olursa olsun, bükümlülüğü düşük uzaylarda düşük enerjilerle yapılan deneyler için (2023 yılı itibariyle dünyada yapılan deneyler gibi), biz sanki düz uzayda yaşıyormuşuz da graviton diye kütleçekimini taşıyan bir parçacık varmış gibi davranmamız yeterli oluyor.
108 görüntülenme

Kaynaklar

  1. J. Bennett. A Pedagogical Review Of Gravity As A Gauge Theory. (6 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 30 Ocak 2023. Alındığı Yer: Arxiv doi: 10.48550/arXiv.2104.02627. | Arşiv Bağlantısı
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close