Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
M. özer
M. özer
11K UP
Üye
3

Kütleçekim, kütleleri birbiri etrafinda nasıl döndürebiliyor?

Kütle uzayi büküyorsa ,bu her yönden tüm cevresi boyunca büküyor demektir böyle bir durumda kütleler nasil birbiri etrafinda dönüyor olabilir?
392 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
İlhan Taşlı
Uzay Bilimleri Takipçisi

Soruda sorduğunu şekilde, sadece kütlenin uzayı bükmesi üzerinden yola çıkarsanız, elbette hiç bir şey, hiç bir şeyin etrafında dönmez ve küçük kütleli cisimlerin yönü büyük kütleli cisimlere doğru olur.

Ancak burada pek çok değişken var; öncelikle her iki cisminde bir kütlesi, vektörel hızları[1], açısal momentumları, eylemsizlik sabitleri, iki kütlenin birbirine uzaklığı var. Aslında yörüngede dönen cisimde kendi çapında bende varım diyor, tüm kontrol yörünge merkezinde olan cisimdeymiş gibi görünse de birbirlerini etkileyen iki farklı cisim olarak düşünmek gerekir.

Tüm Reklamları Kapat

Yörünge Mekaniği
Yörünge Mekaniği

Kepler, Newton ve en son Einstein Genel Görelilik yasaları ile kütle çekimi ve evrendeki nesnelerin hareketine açıklık getirebildiler. Konuyu tam olarak kavrayabilmek için biraz fizik ve matematik bilgisi gerektirmekte özellikle trigonometri, diferansiyel, integral. Bu konularda iyi iseniz siz de eldeki verilerle yörünge hesaplamaları yapabilirsiniz.

Kaynaklar

  1. Burak Çelikten. Yörüngeler – İtü Astronomi Kulübü. (24 Mart 2021). Alındığı Tarih: 22 Nisan 2023. Alındığı Yer: İTÜ Astronomi Kulübü | Arşiv Bağlantısı
2
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Laçın Vəlizadə
Astronomiyle ilgilenen biri

Newton'un kütleçekimi günlük hayatımızı tasvir etmek için çok kullanışlı. Ancak büyük boyutlarda Newton'un kütleçekimi göz ardı edilemeyecek kadar yanlış içerir. Einstein'ın genel göreliliği ise bu yanlışı ortadan kaldırır. Bu arada Einstein'ın genel göreliliği Newton'un kütleçekimini doğrudan yanlışlamaz, onu kapsar. Newton'un kütleçekimi bu gün bile bizim boyutumuzu başarılı bir şekilde açıklıyor.

Newton'un kütleçekimi

Tüm Reklamları Kapat

Newton'a göre kütleçekim kuvveti cisimlerin kütlesi ile doğru, aralarındakı mesafe ile ters orantılıdır:

Tüm Reklamları Kapat

Burada;

- kuvvet,

- evrensel kütleçekim sabiti,

- 1. cismin kütlesi,

- 2. cismin kütlesi,

- mesafe.

Bu denklemden görüldüğü üzere cisimlerin birinin kütlesi 2 defa artarsa, kuvvet de 2 defa artar. Cisimlerin ikisinin de kütlesi 2 defa azalırsa kuvvet 4 defa azalır. Cisimlerin arasındaki mesafe 2 defa artarsa, kuvvet 4 defa azalır.

Newton'a göre kütleçekim kuvveti anında etki ediyordu. Yani, Güneş aniden yok olursa, gezegenler anında uzay boşluğuna doğru savrulurdu. Newton aynı zamanda kütleçekim kuvvetine sebep olan şeyin ne olduğunu açıklayamıyordu.

Tüm Reklamları Kapat

Einstein'ın kütleçekimi

4 boyutlu bükülme (3 uzay boyutu + 1 zaman boyutu)
4 boyutlu bükülme (3 uzay boyutu + 1 zaman boyutu)

Genel görelilik teorisi 1915 yılında Albert Einstein tarafından geliştirilmiştir. Albert Einstein Genel görelilik teorisi ile aslında kütleçekim kuvveti denen bir şeyin olmadığını, kütleçekim denen şeyin aslında uzay-zamanın bükülmesi olduğunu gösterdi. Böylelikle kütleçekim kuvvetine sebep olan şeyin ne olduğunu açıkladı.

Einstein hiç bir şeyin ışıktan hızlı etki edemeyeceğini bildiği için, kütleçekim kuvvetinin anında değil, ışık hızında etki etdiğini gösterdi. Yani, Güneş aniden yok olursa, gezegenler ışık Güneşten o gezegene ne kadar süre sonra geliyorsa, o süre sonra uzay boşluğuna savrulurdu. Mesela, Güneşten ışık bize 8 dakika 20 saniyeye geldiği için Güneş aniden yok olursa, Dünya 8 dakika 20 saniye boyunca Güneş yerindeymiş gibi hareket eder. Ancak 8 dakika 20 saniye sonra uzay boşluğuna savrulur.

Genel göreliliğe genel bir açıklama yaptıktan sonra sorunuza gelelim. Kütlesi olan her bir şey uzay-zamanı büker. Bu bükülme Evrenin her yerinde çok az da olsa hissedilir. Mesafe yakın olduğunda ise bu bükülme daha fazla etki eder. Böylelikle bu bükülmeye karşı koyamayan bu bükülmenin etki alanına girer.

Dünyanın ve Ayın uzay-zamanı bükmesi (Bu fotoğrafda 2 boyutlu bir bükülme gösteriliyor)
Dünyanın ve Ayın uzay-zamanı bükmesi (Bu fotoğrafda 2 boyutlu bir bükülme gösteriliyor)

Gezegenler de böyle çalışıyor. Güneşin kütlesi çok fazla olduğu için uzay-zamanı büyük bir şekilde büker ve gezegenler bu bükülmeye karşı koyamadığı için bükülmenin etki alanına girer ve Güneş etrafında dönerler.

Kaynaklar

  1. Kütleçekim. Genel Görelilik. (22 Nisan 2023). Alındığı Tarih: 22 Nisan 2023. Alındığı Yer: Evrim Ağacı S&C Platformu | Arşiv Bağlantısı
4
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Edward Teller, Oppenheimer'ı Neden Sattı?
Edward Teller, Oppenheimer'ı Neden Sattı?
Görme Bozukluklarını Anlamanızı Sağlayan Gözlükler!
Görme Bozukluklarını Anlamanızı Sağlayan Gözlükler!
Matematikten Neden Bu Kadar Korkuyorsunuz?
Matematikten Neden Bu Kadar Korkuyorsunuz?
Büyük Patlama Teorisi: Bildiklerinizin Ne Kadarı Gerçek?
Büyük Patlama Teorisi: Bildiklerinizin Ne Kadarı Gerçek?
2 MİLYON KUTLAMASI: VİDEO KONU TALEPLERİNİZİ ALIYORUZ! / SORU & CEVAP [🔴 HEDİYELİ CANLI YAYIN]
2 MİLYON KUTLAMASI: VİDEO KONU TALEPLERİNİZİ ALIYORUZ! / SORU & CEVAP [🔴 HEDİYELİ CANLI YAYIN]
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close