Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Cengiz Altun
Cengiz Altun
28K UP
Üye
3

Kaderin bilimsel karşılığı var mıdır?

varsa nedir?
2,702 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
4 Cevap
Merve Arıcıbaşı
PhD Veterinary Sciences, edebiyat ve mitoloji meraklısı

Kader monoteistik dinlerden de önce arkaik mitlerden beri rastlanan bir motif. Kader motifinin antropomorfize edilmiş halleri "ağ ören örümcek", "ip eğrilen çıkrık", "dönen tekerlek" gibi sembollerle Mezopotamya, Yunan, Roma ve Uzak Doğu mitolojisinde mevcut. Insan bilişsel sisteminde kaderin döngüselliği ve dönen objelere benzetilmesi oldukça ilksel ve temel kavramlardan olduğuna işaret eder.

Yunan mitolojisinde Moira'lar 3 kızkardeştir ve her bir insan doğduğunda Moiralar'dan Klotho ipini çarkta çevirmeye başlar, Lakheisis ipin uzunluğunu belirler ve Atropos da zamanı geldiğinde ipi keser bu da kişinin ölümüyle sonuçlanır. Moira denince ecel, ölüm akla gelir ve Homeros destanlarında kader diye çevrilen Moira uğursuz ve zorlu olarak nitelenir. Bununla birlikte Moira baştanrı Zeus'tan üstündür çünkü Zeus'un onlara sözü geçmez. Roma tarihinde elinde dümen olan kör bir kadın (Fortuna) olarak betimlenir, iyilik mi kötülük mü biçeceği belli olmadığından yine tekinsiz ve korkulan bir Tanrıça'dır.

Tüm Reklamları Kapat

Yunan ve Roma mitolojisinde kadın olarak betimlenmesinden de eksen çağı perspektifinden pek matah birşey olarak görülmediği, doğanın öngörülemezliğini ve belirsizliğini sembolize etmesi yani ilksel semiyosferin karanlık, ormanda saklanmış diğer yırtıcılara av olma gibi korkularına tekabül ettiği söylenebilir.

Monoteist dinlere gelindiğinde bu büyük güç de tek Tanrı'nın gücleri arasına girer, yani tüm güçler tek Tanrı'da toplanır.

388 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
6
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
ersals krononot
ersals krononot
232K UP
Krononot⁸

Kavramsal olarak kaderi ele alış, tanımlayış biçimlerimiz farklı. Bu yüzden tek bir cevabımız yok.

Ancak bilindik kalıplaşmış anlamlar dışındaki geniş kapsamlı hali ile, olacakların belli olmasının ancak bunun karar veren iradeyi zorlamıyor olması durumu kaderdir genel olarak. Kişinin yapacaklarının belli olduğu, ancak sonuçları zorlama dayatma ile değil, o anki istekleriyle gerçekleştiriyor olduğu bir sistemden bahsediyoruz. Bu açıdan fizik, zamanın göreceli olduğunu ve rölatif deneyimlenen bir boyut olduğunu ifade etmekte. Yani geçmiş - gelecek - şimdiki zaman ayrımı bulunmamakta aslında. Zamanda ileri yolculuk teorik olarak gayet mümkün. (çok küçük miktarda gidebildik astronotlar vasıtası ile) İleri gidilebilecek (bize göre) bir zaman varsa, olacaklar da olmalıdır şimdi dışında. İşte bu açıdan bakıldığında kader bunun felsefi söylemi. Fizik de diyor ki, zaman kütle sahibi cisimler için geçerlidir ve onlar için bir şeyler olmaktadır. Oysa her şey zaten bütünlük içinde hazırdır. Işık hızına yakın hızlara ulaşabiliyor olsaydık bunu deneyleyebiliyor olurduk. Tabii ki 100 yıl önceki HURAFE, dalga geçilen, zavallı gibi görülen teori ve yaklaşımların günümüzde kanıtlandığı gibi bir çok gerçeği daha kısa sürelerde deneyleyeceğiz gibi görünüyor.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak en genel ifadesiyle zamanı daha iyi anlamaya çalıştıkça, kader denen olguyu da yeniden tanımlayıp genel kalıplarından kurtaracağız gibi görünüyor. Çünkü bilimsel açıdan bakıldığında zamanı farklı yönleriyle anlayabiliyor iken, üzerine yükleyeceğimiz anlamlar açısından biraz daha geniş bir bakış açısını, daha objektif kalarak değerlendirmemiz gerekmekte.

406 görüntülenme
4
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Enes Borcaktepe
teist

Alın yazısı olarak bilinen kader anlayışının ne bir bilimsel karşılığı vardır ne de İslam'da yeri vardır. Alın yazısı, Emeviler Döneminde Emevilerin yaptıkları zulümlere karşı çıkanları susturmak için çıkardıkları bir kavramdır. Bilinenin aksine Tanrı Kuran'da alın yazısı olan kaderciliği reddeder. Kadercilik faturayı Tanrı'ya kesmek demektir.

Kuran'da bahsedilen kader "ölçü, miktar" , Tanrı'nın "kadirullah" sıfatı da ölçülü yaratma anlamına gelir. Hatta " ne kadar , o kadar " gibi kalıplarla Türkçeye de geçmiştir. Bu konuda hassas ayar teorisi bilimsel olarak tartışılabilir.

Tüm Reklamları Kapat

348 görüntülenme

Kaynaklar

  1. kuran. Alın Yazısı. (6 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 6 Haziran 2021. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
  2. enis doko. Kader Hakkında Podcast. (6 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 6 Haziran 2021. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
1
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Turkiye Uzay
Turkiye Uzay
9K UP
TürkiyeUzay

Kuran, tevrat ve incilden alıntıdır. Tevrat ve incil sümerlerden alıntıdır. Kader dinlerden çıkmadır. Başımıza bir şey gelirse kaderde yazılı olduğu söylenir. Dinlerde bahsedilen kader diye bir şey yoktur.

218 görüntülenme
0
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
2025'teki Güneş Fırtınasını Atlatabilecek miyiz?
2025'teki Güneş Fırtınasını Atlatabilecek miyiz?
İnternet Nasıl Çalışıyor? İzlemek İstediğimiz Videoları Bize Nasıl Gösteriyor?
İnternet Nasıl Çalışıyor? İzlemek İstediğimiz Videoları Bize Nasıl Gösteriyor?
Deprem Sırasında Gökyüzünde Neden Mavi Işıklar Oluşuyor?
Deprem Sırasında Gökyüzünde Neden Mavi Işıklar Oluşuyor?
Depremzedeler İçin Bilimseverler El Ele! [CANLI YAYIN]
Depremzedeler İçin Bilimseverler El Ele! [CANLI YAYIN]
Güneş Yerine Karadelik Koysak Ne Olur?
Güneş Yerine Karadelik Koysak Ne Olur?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close