Soğukkanlı” ve “sıcakkanlı” terimleri yanıltıcıdır çünkü soğukkanlı hayvanların kanı mutlaka soğuk değildir, sadece ortamın sıcaklığına bağlı olarak değişir. Daha doğru terimler, “soğukkanlı” yerine “ektotermik” ve “sıcakkanlı” yerine “endotermik” veya “homeotermik” dir.
Memelilerin ve kuşların büyük çoğunluğu sıcakkanlıdır ve neredeyse tüm sürüngenler, balıklar, böcekler, amfibiler ve araknidler soğukkanlıdır.
Endotermik olmanın birkaç avantajı vardır – daha fazla dayanıklılık, belirli bir sıcaklıkta en uygun şekilde çalışan tek bir vücut enzimi setine ve dondurucu havalarda vücut sıcaklığını arttırma yeteneğine sahiptir.
Endotermik olmanın en yararlı avantajı daha fazla dayanıklılıktır. Endotermik bir yaratık, ilk saldırıyı önlediği sürece soğukkanlı bir avcıyı geçebilir. Sıcak kanlı yırtıcılar ektotermik avlarını geçebilir ve endotermik hayvanlar daha uzun süre yem yapabilir.
Ektotermler için ısı vücutlarının dışından gelir ve çevreleri onların sıcaklığını sağlar. Bu, daha az yiyeceğe ihtiyaç duydukları ve dolayısıyla endotermlerin yaşamayacakları yerlerde yaşayabilecekleri anlamına gelir. Ancak, aktivite düzeyleri çevredeki koşullarla sınırlıdır.
Sıcaklıkların mevsimsel olarak dalgalandığı bölgelerde yaşayan ektotermler, yuvalara veya benzeri yerlere sığınarak veyabir dereceye kadar hareketsiz (örneğin, kışın balıklar bir su kütlesinin dibine yakın durabilir). Ek olarak, ektotermler, aşırı sıcaklıkların etkileriyle mücadele etmek için biyokimyasal stratejiler kullanır. Aşırı ısı, bir hayvanın vücudundaki proteinlere zarar verebileceğinden , ısı stresi dönemlerinde ektotermler salınır.diğer proteinleri stabilize etmeye yardımcı olan ve böylece denatürasyonlarını ( bir proteinin moleküler yapısının değiştirilmesi) önleyen ısı şoku proteinleri .[1]
Özetle endotermlerinde ektotermiklerinde kendince eşsiz bazı avantajları ve bazı dezavantajları vardır.Bir ektoterm vücut ısısını dışarıdan sağlarken bir endoterm vücudunda ısı üretip vücut sıcaklığını düzenleyebilir.
Kaynaklar
- Zoo Atlanta. Endotherms Vs. Ectotherms And Their Care - Zoo Atlanta. (12 Aralık 2017). Alındığı Tarih: 15 Ağustos 2023. Alındığı Yer: Zoo Atlanta | Arşiv Bağlantısı
