İnsanda üreme yeteneği ne zaman oluşur?

Üreme yeteneği… bu aslında çok hassas ve bir o kadar da büyüleyici bir konu. İnsanın kendi bedenini tanımaya başladığı, dönüşümün en yoğun yaşandığı zaman dilimi. Şöyle düşündüğümde, bu yetenek elbette bir anda oluşmuyor. Zamana yayılıyor. Bedende bir şeyler değişiyor, ruh da buna eşlik ediyor.

Bu yetenek genellikle ergenlik döneminde başlıyor ama “başlamak” kelimesi burada tam olarak açıklayıcı olmayabilir. Çünkü bu bir süreç.

Kız çocuklarında ilk adet (menarş) dönüm noktası kabul ediliyor genelde. Ortalama 12 yaş civarında oluyor bu ama 9’da da olabilir, 15’te de. Menarş aslında vücudun “Artık teorik olarak çocuk sahibi olabilirsin” dediği bir sinyal gibi. Tabii ki o noktada biri anneliğe hazır oluyor demek değil. Hormonlar işin içinde, özellikle östrojenin salınımı ile birlikte yumurtalıklar aktifleşiyor, foliküller uyanıyor.

Erkek çocuklarında ise durum biraz daha farklı işliyor. Sperm üretimi başlaması yani spermarş genellikle 13-14 yaşlarında olur. Testosteron seviyesi artıyor, testisler büyümeye başlıyor. Beden sessizce hazırlanıyor. Ve ilk boşalma da bu dönemin bir parçası oluyor.

Ama işin garip yanı şu: Vücut teknik olarak hazır olsa da, zihinsel ve duygusal olgunluk aynı hızda gelmiyor. Yani sadece biyoloji değil mesele. Sosyal çevre, eğitim, bireyin içsel farkındalığı da burada çok önemli.

Bir şey daha var ki gözden kaçabiliyor bazen. Erken ergenlik. Özellikle günümüzde kız çocuklarında bu daha sık görülüyor. 8 yaşında adet görenler var. Burada hem çevresel faktörler hem de beslenme alışkanlıkları büyük rol oynuyor gibi duruyor. Bilim bu konuda hâlâ net bir yargıya varmış değil ama öne çıkan etkenlerden biri endokrin bozucu kimyasallar.

Son olarak bir de şunu unutmamak gerek: Üreme yeteneğinin varlığı demek, her zaman onun kullanılacağı ya da kullanılmak zorunda olduğu anlamına gelmez. İnsan sadece biyolojik bir varlık değil çünkü. Karar veren, erteleyen, planlayan… belki de vazgeçen bir varlık.^[1][1][1]