Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Elif Naz Ögünç
Üye
3

Gravastarların kararlı olması hangi özelliklerle mümkündür?

242 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Sabri Küsüroğlu
Araştırmacı

Gravastarlar, kara deliklerin yerini alabilecek sıra dışı ve gizemli kozmik yapılar olarak öne sürülen teorik bir oluşum türüdür. “Gravitational Vacuum Star” teriminden türeyen gravastar kavramı, kara deliklerin tekilliği yerine kuantum vakum enerjisiyle dolu bir kabukla çevrili olan ve böylece sonsuz yoğunluk gibi tuhaflıklardan kaçınan bir yapı olarak düşünülür. İşin ilginç yanı, gravastarların iç yapısı aslında kara deliklerden farklıdır; dış kabukları oldukça yoğun bir madde içerir ve içerideki enerji ile birlikte bu kabuk, yapılarına bir denge sağlar. Peki bu kozmik gariplik nasıl olur da kararlı bir şekilde varlığını sürdürebilir?

Gravastarların kararlılığı, sahip oldukları özel enerji ve madde yapısıyla doğrudan ilişkilidir. Örneğin, kara deliklerin merkezindeki “tekillik” sorunu, gravastar modelinde yerini negatif basınçla dolu bir “vakum enerji bölgesi”ne bırakır. Yani gravastarın içinde, büyük bir negatif basınç alanı oluşur ve bu alan dıştaki maddenin çökmesini engelleyerek bir denge oluşturur. Bu da Einstein’ın genel görelilik teorisi ve kuantum mekaniğinin ilginç bir birleşimini gerektirir; çünkü vakum enerjisi dediğimiz şey, bir kuantum mekanik fenomenidir. Fakat bu teorik modele göre vakum enerjisi yeterince güçlü olursa, kara deliğin yerini alacak şekilde dengeli bir gravastar oluşabilir.

Dahası, gravastarların sahip olduğu bu negatif basınç, yıldızın çevresindeki maddeyi dengede tutarken, olay ufku gibi bir sınırın da olmamasına neden olur. Olay ufku, kara deliklerdeki gibi ışığın bile kaçamayacağı bir sınırın aksine, gravastarların etrafındaki bölgeyi sınırlar, ama içine ışığın hapsolması gibi bir durum yaratmaz. İşte tam bu noktada, Albert Einstein’ın “Tanrı zar atmaz” sözü akla gelir: Evrenin kuralları, düşündüğümüzden çok daha incelikli ve karmaşık olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Kararlılığın anahtarı, gravastarın enerji ve basınç dengesinde yatar. Burada, Einstein’ın genel görelilik teorisinin öngördüğü denklemler önemli bir rol oynar, çünkü bu denklemler, vakum enerjisi ile dış kabuktaki maddenin karşılıklı etkileşimiyle nasıl bir denge oluşabileceğini bize açıklar. Ancak, bu modellerin fiziksel gerçekliğini sınamak oldukça zordur; zira doğrudan gözlemlemek için teknolojik yetkinlikten çok daha fazlasına ihtiyaç duyuyoruz. Şimdilik, gravastarlar, simülasyonlar ve teorik modellemeler aracılığıyla anlaşılmaya çalışılıyor.

Bu teorik modelde, gravastarların kararlı olması, iç ve dış yapının mükemmel bir uyum içinde olmasına bağlıdır. İçteki vakum enerji bölgesiyle çevresindeki yoğun kabuk arasındaki bu karşılıklı denge sayesinde, gravastarlar çökmeye karşı direnç gösterirler. Yani, kara deliklerin aksine, gravastarlar bir çöküşle sona ermezler; daha ziyade kararlı bir şekilde, enerjilerini koruyarak varlıklarını sürdürebilirler. Elbette, bu yapıların gerçekten var olup olmadığı hâlâ büyük bir soru işareti; fakat evrenin sonsuz ihtimalleri göz önüne alındığında, gravastarlar, kozmik bilmeceye dair yeni soruların kapısını aralamaktadır.[1][2][3]

Kaynaklar

  1. C. W. Misner. Gravitation. ISBN: 9780716703440.
  2. M. Visser, et al. (2004). Stable Gravastars—An Alternative To Black Holes?. IOP Publishing, sf: 1135-1151. doi: 10.1088/0264-9381/21/4/027. | Arşiv Bağlantısı
  3. C. B. M. H. Chirenti, et al. (2007). How To Tell A Gravastar From A Black Hole. Classical and Quantum Gravity, sf: 4191. doi: 10.1088/0264-9381/24/16/013. | Arşiv Bağlantısı
7
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close