Bilim adamları, bugün gördüğünüz sonsuz göz rengi varyasyonlarına yol açan şeyin tek bir genetik mutasyon olduğunu söylüyor. Göz rengi, kişinin vücudundaki melanin miktarına göre belirlendiğinden (saç ve ten renginde de olduğu gibi), araştırmacılar griler, maviler, yeşiller ve elalar gibi yeni bir renk cümbüşü eklenmesine inanıyorlar. melanin üreten gendeki bir değişikliğin neden olduğu; bilim adamlarının tahminine göre bu mutasyon iristeki melanin üretimini azalttı. Dahası, mutasyon tek bir ortak ataya bağlanabilir.
Bilim adamları, göz renginin evriminin, atalarımızın daha sıcak iklimlerden daha soğuk iklimlere doğru fiziksel hareketlerine paralel olduğunu düşünüyor. Bunun nedeni, gözlerdeki melaninin aynı zamanda güneşten koruyucu bir bariyer görevi gördüğüne inanılmasıdır. Kahverengi gözler Afrika ve Asya gibi daha sıcak iklimlerde daha sık görülürken, örneğin İzlanda'da kahverengi gözlü insanlar azınlıktadır. [1]
Kahverengi Gözler
Dünyadaki insanların çoğunun kahverengi gözleri var. Kahverengi renk, iristeki yüksek melanin konsantrasyonunun daha fazla ışığın emilmesine ve daha az ışığın yansıtılmasına neden olmasının bir sonucudur. Bu nedenle kahverengi gözler güneşten daha doğal bir şekilde korunur. Bunun muhtemelen daha koyu tenin sıcak güneşe daha uzun süre dayanabilmesine benzer evrimsel faydaları vardı. Ten renginden sorumlu genler, göz rengine neden olanlarla yakından bağlantılıdır.
Mavi Gözler
Başlangıçta, tüm insanların kahverengi gözleri vardı. Yaklaşık 6.000 ila 10.000 yıl önce, bir geni etkileyen genetik bir mutasyon, gözleri kahverengiye boyamak için yeterli melanin üretme yeteneğini devre dışı bırakarak mavi gözlere neden oldu. Bu mutasyon, göz rengini belirlemekten sorumlu ana gen olan OCA2 geninde ortaya çıktı. Mavi gözler birçok nesil boyunca hayatta kaldığından, araştırmacılar kesin nedeni bilinmemekle birlikte bazı evrimsel faydalar olabileceğini düşünüyor.
Mavi gözler, mavi pigmentasyonun değil, düşük konsantrasyonlarda kahverengi melanin sonucudur. Daha az melanin, daha fazla ışığın mavi renk spektrumundaki dalga boylarına geri yansımasını sağlar ve bu da gözlerin mavi görünmesini sağlar. Gözlerin mavi olmasının sebebi gökyüzünün mavi olmasının sebebidir. Dünya çapında insanların yaklaşık yüzde 8 ila 10'unun mavi gözleri var.[2]
Zamanla mutasyonlar biriktikçe yeni göz renkleri muhtemelen gelişmeye devam edebilir. Ayrıca, çeşitli göz rengi tonlarına sahip bireyler birbirleriyle ürerken, bu poligenik özelliklerin harmanlanması da yeni göz rengi tonlarının ortaya çıkmasına neden olabilir. Cinsel seçilim, zamanla ortaya çıkan bazı farklı göz renklerini de açıklayabilir. İnsanlarda çiftleşme rastgele olmama eğilimindedir ve bir tür olarak eşlerimizi arzu edilen özelliklere göre seçebiliriz. Bazı kişiler bir göz rengini diğerine göre çok daha çekici bulabilir ve o göz rengiyle bir eş seçebilir..[3][3]
Kaynaklar
- C. Shane. Your Eye Color, Explained. (10 Şubat 2022). Alındığı Tarih: 20 Haziran 2023. Alındığı Yer: Discover Magazine | Arşiv Bağlantısı
- Luna. Is Eye Color Genetic? | What Your Eye Color Has To Do With Your History - Luna. (3 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 20 Haziran 2023. Alındığı Yer: Luna | Arşiv Bağlantısı
- Heather Scoville. How Did Eye Color Evolve?. Alındığı Tarih: 20 Haziran 2023. Alındığı Yer: Thought | Arşiv Bağlantısı