Bir özelliğin o yönde evrimleşebilmesi için popülasyondaki o özelliğe etki eden genlerin (ya da o mutasyonların/kalıtsal çeşitliliğin) görülme sıklığı "bir nedenle" artmalı. Tabii ki burada istediğiniz özelliğin evrimsel olarak ulaşılabilir olduğunu varsayıyorum.
Şöyle düşünün. Bir farenin kuyruğunu istediğiniz kadar kesin, sonraki nesilde yine kuyruklu doğacaktır. Aynı şekilde farenin kuyruksuz doğmasını istemek de yavrunun kuyruksuz doğmasına sebep olan mutasyonlar yaratamaz. Dolayısı ile o mutasyonlar popülasyonda artamaz ve o yönde evrim yaşanamaz.
Eğer farelerin kuyruğunun körelmiş olmasını istiyorsanız kalıtsal çeşitlilik içinden kuyruğun daha "körelmiş" çıkmasını sağlayan mutasyonların popülasyondaki görülme sıklığını arttırmanız (dolayısı ile uzun kuyruklu olan bireyleri azaltmanız) gerek. Bunu sağlayan etkiye çevresel baskı veya seçilim baskısı diyoruz. Dolayısıyla o yönde bir evrim için seçilim baskısı şart.
İstemekten kastınız "Keşke böyle olsa..." demekse bunun hiçbir evrimsel işlevi olmaz. İstemekten kastınız nesiller boyunca o davranışa devam etmekse yukarıda bahsettiğim seçilim baskısı olmazsa popülasyon nesiller boyunca aşağı yukarı aynı özellikte durur. Bu da sizin istediğiniz yönde bir evrime sebep olmaz.
İstediğiniz yönde bir evrimin olma yolu çevresel koşullarda o özelliğe sahip olanların daha kolay hayatta kalıp daha kolay üremesidir. Bu yüzden ya çevreye hükmedeceksiniz ve istediğiniz özellikte olanların daha avantajlı olduğu bir çevre yaratacaksınız ya da istediğiniz özellikte olanların hayatta kalmasına/üremesine (yapay seçilim ile) müdahale edeceksiniz.
Ancak istediğiniz durumlar kuyruksuz fare gibi durumlardan daha karmaşık olduğundan üretmeye çalıştığınız seçilim baskısı hiçbir işe yaramayabilir ya da türün sonunu getirebilir.
Kaynaklar
- Ç. M. Bakırcı. "Şu Olursa Evrim Olur Mu?" Veya "Bu, Evrime Örnek Midir?": Evrim, Hangi Şartlarda Yaşanır?. (10 Kasım 2019). Alındığı Tarih: 6 Nisan 2022. Alındığı Yer: Evrim Ağacı doi: 10.47023/ea.bilim.1477. | Arşiv Bağlantısı
- Evrim Ağacı. Neden Kanatlı İnsanlar Ve Tekerlekli Hayvanlar Yok?. (10 Mart 2022). Alındığı Tarih: 6 Nisan 2022. Alındığı Yer: YouTube | Arşiv Bağlantısı