İnternette hormon kelimesini arattığınızda tanımların hemen hepsi insan bünyesindeki öneminden ve dinamiklerden bahseder. Ama aslında bitkilerin de hayvanların da yaşamsal döngü ve evreleri hormonlar ile düzenlenir. Hormonlar kabaca, belirli ortam şartlarında aktif olan iç düzenleyiciler ya da tetikleyicilerdir. Ve canlıların bir yaşamsal evreden diğer yaşamsal evreye geçmelerini de hormonlar sağlar.
Bir bitki için çimlenme, çıkış, fiziksel büyüme, çiçeklenme, döllenme, meyve bağlama, meyvenin olgunlaşması gibi aşamalar hep yaşamsal evrelerdir. Ve bitkilerin bu aşamaların her birine girmesi ya da birinden diğerine geçmesi, çevre şartlarının oluşturduğu ortama bağlıdır. Siz bir tohumu, 5 santigrat derecedeki bir toprağa ekerseniz o tohum faaliyete geçmez ve çimlenmez. İsterse bin yıl beklesin, bir hareket olmaz. Ama toprak ısınır ve ortamda nem olur ise tohum çimlenir. Çünkü çimlenmeyi tetikleyen hormon (etilen) bu şartlarda aktif olur ve tohuma çimlenme sinyali verir.
Sizin verdiğiniz örnekten gidelim. Bir tarlaya buğdayı eylülde ekelim, diğerini ekimde. Eğer yağmur yağmış ya da sulama yapılmış ise, yani toprakta nem var ise ikisi de hızlıca çıkış yapar. Çünkü toprak henüz soğumamıştır. Çıkış yaparlar, birkaç santimetre büyürler ama kasım-aralık sonrasında hava soğur ve büyüme durur. Buğday kışı aynı büyüklükte geçirir. Kış boyunca fazla büyüme olmaz. Baharda hava ısınınca büyüme devam eder. Sonra çiçekler oluşur, çiçekler döllenir başaklar oluşur vs. Bunları tetikleyenler hep hormonlardır ve neticede iki tarla da farklı zamanlarda ekilmiş olsa da aynı ortam şartlarını yaşadıkları için aynı evreleri aynı zamanda yaşarlar.
Ama bunun esnekliği de belirli bir seviyeye kadardır. Çünkü bir bitki, gövde, dal, yaprak vs. oluşturmadan çiçek oluşturamaz. ama aynı yaşamsal evrede ise iki bitki, farklı zamanda ekilmiş olsa da aynı şartlarda bulunmaları nedeni ile aynı evreleri yaşarlar.
Kaynaklar
- Wikipedia. Bitkisel Hormonlar. (28 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 28 Ocak 2021. Alındığı Yer: wikipedia | Arşiv Bağlantısı