Aslında balinalar ve diğer denizel memeliler dekompresyon hastalığına (vurgun) yakalanmadıkları tam olarak net değildir. Elbette ki dekompresyon hastalığına yakalanmalarını önleyen bir dizi fizyolojik adaptasyonları vardır ancak bunlara rağmen, deniz memelilerinde dekompresyon hastalığına işaret edebilecek semptomlar görülmüştür. Örneğin birçok karaya vurmuş hayvanın dokularında kabarcık oluşumundan kaynaklanan hasara işaret edebilecek lejyonlar (yırtılmalar) olduğu bulunmuştur. Bu anormal dokuların nedenlerinin dekompresyon olup olmadığını belirlemek zor bir süreçtir, çünkü bir hayvan karaya vurduktan hemen sonra dokuların incelenmesi gerekir, aksi takdirde vurgundan kaynaklanan hasar ile bozulmadan kaynaklanan hasar birbirinden ayırt edilemez.[1] Ama dediğim gibi bu henüz tam olarak kanıtlanmış bir şey değildir. Fakat her halükarda bu canlılar binlerce yıldır su altında yaşamak için özelleşmişlerdir ve vurgun yememek için çeşitli özellikleri bulunmaktadır.
Sorunun cevabına gelecek olursak; yazıda da bahsedildiği üzere balinalar yüksek basınçlı derinliklere daldıklarında ciğerleri sıkışır dolayısıyla alveolleri de sıkışır. Kaslara giden kan akışının azalması ve kalp atışının azalması gibi bir takım olaylar, vücutta gaz taşınmasını sınırlar, hayati organlar için oksijeni korur ayrıca kan ve vücut dokuları tarafından nitrojen alımını sınırlar.[1] Buna ek olarak birçok deniz memelisi, dalış sırasında nefes borularında (trakea) gaz depolamak için ek bir yeteneğe sahiptir. Akciğerlerdeki daha küçük dallarla birlikte trakea, kıkırdak halkalarıyla güçlendirilmiştir ve akciğerlerdeki hava keseleri (alveoller) basınç altında çöktüğünde, gaz, kan dolaşımı yerine bu güçlendirilmiş akciğer boşluklarına yönelir.[2] Bu da, dalarken fazla nitrojenin kana girmesini önler.[3][4]
Kaynaklar
- S. Mynott. Do Whales Suffer From Decompression Sickness? | Saltwater Science | Learn Science At Scitable. Alındığı Tarih: 3 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Nature | Arşiv Bağlantısı
- D. P. Costa. Diving Physiology Of Marine Vertebrates. (16 Ekim 2007). Alındığı Tarih: 3 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Wiley doi: 10.1002/9780470015902.a0004230. | Arşiv Bağlantısı
- Woods Hole Oceanographic Institution. How Do Marine Mammals Avoid The Bends?. Alındığı Tarih: 3 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Woods Hole Oceanographic Institution | Arşiv Bağlantısı
- R. A. Becker. Do Whales Get The Bends?. (19 Ağustos 2015). Alındığı Tarih: 3 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Animals | Arşiv Bağlantısı