Bildiğim kadarıyla karbon testi elli bin yıl öncesine kadar sağlıklı veri veriyor. Bundan öncesine ait yaş bilgileri nasıl üretiliyor?
Kullanılan yöntem, maddenin sürekli olarak elektromanyetik nedenlerle maddenin içeriğinden parçacıkların kaybolması üzerinden geliştirilmiş. Atomsal yapısı değişiyor yani maddenin.
Madde sürekli olarak hangi parçacıkları kaybeder.
alpha partikülleri - iki proton iki nötron helyumun çekirdeği
beta partikülleri tanecikleri - elektron
gama elektromanyetik spektrumda bir ışın.
Örneğin, Uranyum kurşuna dönüşür zamanla. Karbon yöntemi yardımıyla bu maddesel dönüşüm süreci kullanılan yöntemlerden biri.
Kısa cevap : Yarıömrü karbonun yarı ömründen daha büyük olan elementler kullanılarak yaş tayini yapılıyor.
Uzun cevap : Elementler atomlardan meydana gelmektedir. Atomların merkezinde proton ve nötron bulunurken, çekirdekte belirli orbitallerde dolanan elektronlar vardır. Bu atomların bazıları "kararlı" iken bazıları ise "kararsız" yani radyoaktiftir. Radyoaktif atomların iç enerjileri fazladır. Doğada hiçbir şey yüksek enerjide bulunmak istemez, dolayısıyla minimum enerjide olup, maksimum düzensizlikte bulunmak ister. İşte bu yüzden radyoaktif atomlar bozunarak daha düşük enerjiye geçmek isterler. (nötron, alfa, beta, gama, x-ışını yayarak bu gerçekleşir.) Atomlar bozunarak farklı düşük seviyedeki atomlara dönüşürler.
Baştaki atom sayısının yarısının diğer elemente dönüşmesi için geçen süreye "yarıömür yada yarılanma ömrü" denir. Bazı radyoaktif atomların yarıömrü oldukça küçükken (Polonyum-214-218) , bazılarının ki ise oldukça büyüktür (Toryum-230, Uranyum-234-238). İşte bu büyük olan atomlar kullanılarak ve yarıömürden yola çıkıp, atomda daha bozunmamış olan atomların sayısı yardımıyla incelenen maddenin ya da cismin yaş tayini yapılır.
İleri okuma için kaynağa bakabilirsiniz.
