WhatsApp Zaten 2016'dan Beri Verilerinizi Facebook ile Paylaşıyordu! Alternatifleriniz Neler?
Sacha Baron Cohen'in "gelmiş geçmiş en büyük propaganda makinası" olarak tanımladığı Facebook, WhatsApp isimli mesajlaşma uygulamasını 2014 yılında satın aldı. Ve o zamandan beri kullanıcılar, bu iki araç arasında ne düzeyde bir veri akışı olduğu konusunda karanlıktaydılar. Ancak Ocak 2021'in başı, bu konuda akılda hiçbir soru işareti bırakmayacak biçimde cevabı verdi: WhatsApp, bazı istisna durumlar haricinde, bütün verileri Facebook (ve dolayısıyla Instagram) ile paylaşabilecek! Bu, kitlesel bir öfkeye neden oldu ve Türkiye'de Telegram uygulamasının 1 numaraya yükselmesine, Elon Musk'ın Signal uygulamasını önermesine neden oldu.
Ancak bu kitlesel öfkeyle ilgili ufak bir sorun var: WhatsApp'ın bu kararı, yeni bir uygulama değil. WhatsApp, 2016 yılından beri zaten verilerinizin neredeyse tamamını "Facebook Evreni" ile paylaşıyordu! 8 Şubat 2021'den itibaren Kullanıcı Sözleşmesi'nin değişeceği gerçeği ve bu sözleşmeyi kabul etmek zorunda olmanız (aksi takdirde WhatsApp'ı kullanamamanız), bunu sadece daha resmî bir temele oturtuyor. Yeni sözleşme, belli verilerinizin Facebook ile paylaşılmasını reddetme hakkınızı elinizden alıyor. Örneğin, güncel sözleşmede bulunan aşağıdaki cümle, yeni sözleşmede artık yok:
Eğer halihazırda var olan bir kullanıcı iseniz, WhatsApp hesap bilgilerinizin Facebook ile paylaşılmasını, dolayısıyla Facebook reklamlarını ve ürün deneyimlerini geliştirmeyi tercih etmeyebilirsiniz.
Elbette bu, Dünya çapında WhatsApp'ın artık kırmızı bir çizgiyi aştığı iddialarına neden olsa da, WhatsApp zaten 2016 yılından beri Facebook ile bilgilerinizi rutin olarak paylaşıyordu.[1] 2 milyardan fazla üyesinin neredeyse her birininkini!
WhatsApp'ın Ağustos 2016'daki büyük sözleşme güncellemesi, Facebook ile kullanıcı bilgilerinin ve metaverilerin paylaşılmasının önünü açtı. O zamanlar sayıları 1 milyar civarında olan WhatsApp kullanıcıları, bu kararı (en azından ufak bir kısmını) reddedebilmek için sadece 30 güne sahipti. O tarihte değişimi reddetmediyseniz, zaten bu değişimleri kabul ettiniz demektir. Eğer ki o zamanlarda bu reddi yaptıysanız, yeni güncellemeyle gelen veri paylaşımından muaf olacaksınız; ancak çok büyük ihtimalle kullanıcıların ezici çoğunluğu bu reddi yapmadı ve artık böyle bir ret seçeneği bulunmuyor. WhatsApp, 2016'daki 30 günlük sürenin sonunda, bu seçeneği zaten kaldırmıştı.
2016'daki Değişikliği Reddettiniz mi?
Eğer o zamanlarda bu kararı alıp almadığınızı merak ediyorsanız, Ayarlar kısmındaki "Hesap Bilgilerini Talep Et" tuşuna tıklayarak tercihinizi görebilirsiniz. Bunun için, mobil WhatsApp ana sayfa ekranında sağ üst köşede yer alan üç nokta işaretine basıp, "Hesap" kısmına geçip, "Hesap Bilgilerini Talep Et" tuşuna dokunabilirsiniz. Burada, "Raporu Talep Et" tuşuna tıklamanız halinde, WhatsApp raporunuzu üretmeye başlayacak.
WhatsApp'ın bu yazı itibariyle söylediğine göre, hesap bilgileri raporunuzun tarafınıza iletilmesi 3 gün kadar sürebiliyor. Bu süre zarfının sonunda WhatsApp, raporunuzun oluşturulduğunu size bildiriyor ve aynı yere giderek birkaç hafta boyunca raporunuzu indirebiliyorsunuz. Bu raporun oluşturulduğu süre zarfı boyunca hesabınızı kapatırsanız veya telefon numarası gibi temel bilgilerinizi değiştirirseniz, rapor üretimi iptal ediliyor. Nihayetinde size ulaşacak olan rapor içerisinde size iletilen bilgileri gözden geçirerek, Facebook ile paylaşım ayarlarınızı kontrol edebilirsiniz.
Elbette, o günden bugüne WhatsApp'a katılan diğer 1 milyar kullanıcının hiçbirinin bu tercihte bulunma şansı yoktu. Dolayısıyla o zamandan beri, önceki 1 milyar kişi içinden bu reddi vermeyenler ile 4 senede yeni katılan 1 milyar kişinin her birinin verileri, yıllardır Facebook Evreni ile paylaşılmaktaydı. Facebook, Wired dergisine yaptığı bir açıklamada, son derece "akıllı" bir şekilde, şöyle diyor:
Bu hafta getirdiğimiz yeni sözleşme kuralları, WhatsApp'ın halihazırda devam eden ve Facebook ile veri paylaşımı ile ilişkili olan uygulamalarını ve davranışlarını hiçbir şekilde değiştirmemektedir.
Evet. Çünkü zaten bu paylaşım yıllardır yapılmaktaydı.
Bu arada bunun bir diğer istisnası, Avrupa Birliği ve İngiltere'deki WhatsApp kullanıcıları. Çünkü bu bölge, daha önceden geçirdikleri GDPR yasası ile bu tür problemli olabilecek, zoraki kararları yasaklamışlardı (tabii GDPR'ın kendisi de oldukça tartışmalı bir yasaydı). Bu nedenle WhatsApp, bu bölgedeki kullanıcılarına yeni kararını geri kalan milyarlarca insana yapabildiği gibi dikte edemiyor.
Uçtan Uca Şifreleme?!
Bu konuyla ilgili en çok merak edilen nokta, eğer ki WhatsApp'ta ebeveynlerinize, arkadaşlarınıza veya diğer insanlara yazdığınız mesajlar Facebook'a gönderilebiliyorsa, bu uygulamanın meşhur "uçtan uca şifreleme" (İng: "end-to-end encryption" ya da kısaca "E2E") iddiasının nasıl doğru olduğu ile ilgiliydi.
Facebook'un söylediğine göre, bu konuda hiçbir değişim yaşanmadı. WhatsApp üzerinden gönderdiğiniz her bir mesaj, sadece siz ve hedef kişi tarafından görülebilir. Facebook'un kendisi bile bu mesajlara erişemiyor. Hatta Zuckerberg, şirketin farklı iletişim platformlarını birbirine bağlayarak bu şifreleme ağını genişletmek istediğinden tekrar tekrar bahsetmişti.[2]
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Ama sorun şu: Bir uygulamanın spesifik mesajlarınıza erişemiyor olması, sizin hakkınızda dağlar kadar veri toplayamayacağı ve bunları paylaşamayacağı anlamına gelmiyor. Zaten WhatsApp, "hizmetlerinin çalışması, sağlanması, geliştirilmesi, anlaşılması, kişiye özel hale getirilmesi, desteklenmesi ve pazarlanması için" kullanıcı bilgilerini topladığını açıkça söylüyor.
Pratik olarak bu, şu anlama geliyor: WhatsApp, Facebook ile bolca istihbarat paylaşıyor ve paylaştıkları arasında telefon numaraları, ne süreyle ve ne sıklıkla WhatsApp kullandığınız, diğer kullanıcılarla nasıl etkileştiğiniz, cihazınızı ayırt edici özellikler ve IP adresiniz, işletim sisteminiz, tarayıcı detaylarınız, batarya bilgileriniz, uygulama versiyonunun, mobil ağ bağlantınız, dil ayarlarınız ve yaşadığınız zaman dilimi gibi bilgiler var. Ayrıca WhatsApp'a en başından (belki de okumaksızın) izin verdiyseniz, ödeme ve işlem bilgileri, cookieler (çerezler) ve lokasyon bilgileriniz de alınıp kullanılabilir ve Facebook ile paylaşılabilir. Bunu, Johns Hopkins Üniversitesi kriptograflarından Matthew Green harika bir şekilde şöyle özetliyor:
WhatsApp, mesajlarınızın içeriğinin gizliliğini korumak açısından harika bir araç. Ancak geriye kalan her şeyinizin gizliliğini dilediği gibi kullanabiliyor.
Dijital haklar savunucusu bir grup olan Fight for the Future'ın genel müdür yardımcısı Evan Greer ise şöyle diyor:
Facebook tarafından üretilen hiçbir şeye güvenmiyorum. Facebook'un iş modeli, bireylerin gözetlenmesine dayanıyor. Bunu asla unutmayın.
WhatsApp Alternatifleri
WhatsApp, piyasadaki tek mesajlaşma uygulaması değil. Yine Facebook'a ait olan Messenger'a ek olarak, aşağıda bazı özelliklerinin kıyaslandığı Telegram, Signal ve Viber gibi onlarca yazılım bulunuyor. Yani WhatsApp'a ve diğer Facebook ürünlerine muhtaç değilsiniz.
Evrim Ağacı olarak bizler, bu firmaların hiçbiriyle hiçbir şekilde bağlantılı değiliz; ancak arayüz kolaylığı ve okurlarımızla iletişimi kolaylaştırma seviyesinden ötürü Telegram'ı yaygın olarak kullanmaktayız ve okurlarımıza da tavsiye edebiliriz. Eğer bunu tercih edecek olursanız, bizi buraya tıklayarak bulabilirsiniz.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git-
54
-
9
-
8
-
8
-
6
-
6
-
4
-
4
-
4
-
1
-
1
-
1
- Türev İçerik Kaynağı: Wired | Arşiv Bağlantısı
- ^ B. Barrett. Whatsapp's Privacy Cred Just Took A Big Hit. (25 Ağustos 2016). Alındığı Tarih: 9 Ocak 2021. Alındığı Yer: Wired | Arşiv Bağlantısı
- ^ N. Thompson. Mark Zuckerberg On Facebook's Future And What Scares Him Most. (6 Mart 2019). Alındığı Tarih: 9 Ocak 2021. Alındığı Yer: Wired | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 07:59:26 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9926
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
