Memeliler (Mammalia)
Süha Derbent
- Taksonomi
- Taksonomi
- Bilimsel Adı Mammalia
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Memeliler
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Mammals
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Alt Alem (Subkingdom) Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
- Tip (Type) Parahoxlu Hayvanlar (Parahoxozoa)
- Klad Bilateria
- Klad Nephrozoa
- Üst Şube (Superphylum) İkincil Ağızlılar (Deuterostomia)
- Şube (Phylum) Kordalılar (Chordata)
- Klad Olfactores (Olfactores)
- Alt Şube (Subphylum) Omurgalılar (Vertebrata)
- Aşağı Şube (Infraphylum) Gerçekçeneliler (Gnathostomata)
- Klad Teleostomi
- Klad Euteleostomi
- Klad Sarcopterygii
- Klad Dipnotetrapodomorpha
- Klad Tetrapodomorpha
- Klad Eotetrapodiformes
- Klad Elpistostegalia
- Klad Stegocephali
- Üst Sınıf (Superclass) Dört Bacaklılar (Tetrapoda)
- Klad Reptiliomorpha
- Klad Amniyot (Amniota)
- Klad Sinapsitler (Synapsida)
- Klad Eupelycosauria (Eupelycosauria)
- Klad Sphenacodontia (Sphenacodontia)
- Klad Sphenacodontoidea (Sphenacodontoidea)
- Klad Terapsitler (Therapsida)
- Klad Teriyodontlar (Theriodontia)
- Klad Eutheriodontia (Eutheriodontia)
- Klad Sinodontlar (Cynodontia)
- Klad Epicynodontia (Epicynodontia)
- Klad Eucynodontia (Eucynodontia)
- Klad Probainognatiyenler (Probainognathia)
- Klad Prozostrodontia (Prozostrodontia)
- Klad Mammaliamorpha (Mammaliamorpha)
- Klad Mammaliaformes (Mammaliaformes)
- Sınıf (Class) Memeliler (Mammalia)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Açıklama ve Genel Bilgi
Memeliler, beyinlerinde neokorteks bulundurmaları ile sınıflandırılan bir grup endıtermik amniyot omurgalı sınıfıdır. Amniyot canlılar, gerek yumurta olarak dışarıya bırakılan gerekse vücut içinde gelişen, amniyon kesesi sahibi canlılardır. Memelilerde tüy yoktur, kıl bulunur. Üç tane iç kulak kemiği (çekiç, örs, üzengi) bulundururlar. Sürüngenlerde ise 1 tane (üzengi) bulunur. Diğerleri halen çene kemikleri olma özelliğindedir. Bütün dişileri, yavrularını süt ile beslerler. Neredeyse hepsi yavrularını doğurur (vivipar); ancak ornitorenk (Ornithorhynchus anatinus) tek delikliler (Monotreme) üyeleri yumurtlayarak çoğalır. Gezegende yaşayan 30 metre boyunda en büyük hayvan olan mavi balinadan (B. musculus), 30–40 mm boyutundaki en küçük memeli olan eşek arısı yarasasına (Craseonycteris thonglongyai) kadar farklılık gösterirler. Ağaçlarda, su altında, çölde, havada, pek çok coğrafyada uyum sağlamışlardır. İletişim kurmada ve alet kullanmada oldukça başarılıdırlar.
Evrimsel Tarih
Yaklaşık 320 milyon yıl önce Erken Triyasik Devir'de sürüngenler ve memelilerin ortak ataları olan synapsidlerden köken alırlar. Yani sürüngenler ve kuşların yeni yeni ayrılmaya başladığı dönem. Fosil kayıtlarından izlenebildiği gibi memelilerdeki iç kulak kemikleri, sürüngenlerin süngerimsi çene kemiklerinden evrimleşmiştir. Zaman içerisinde bu kemikler duymaya yardımcı görev alarak, seçilimler sonucu iç kulağa doğru kaymıştır. Sürüngenlerden memelilere geçiş hakkındaki makalemize buradan ulaşabilirsiniz.
İlk memeliler ise 252 milyon yıl önce Geç Trias Devir'de görülmeye başlanıyor. Jura Devri'nin ortalarında artık yaygın bir memeli kaydı görülüyor. O dönemdeki memeliler, küçük kemirgenler boyutunda hayatlarını gizlenerek sürdüyorlar. Ardından 66 milyon yıl önce Meksika Körfezi'ne çarpan göktaşı ile non-avian dinozorların soyu tükeniyor. Bu olay sonucunda ekosistemde onların nişlerini dolduran memeliler yükselme dönemine giriyor. Zaman ilerledikçe primatların öncülleri olan proto-primatlar türleşiyor. İzlenebilen en eski proto-primat türü 65 milyon yaşındaki Purgatorius cinsi ufak bir canlıdır. Ardından 55 milyon yaşındaki Archicebus achilles isimli tür gelir. İlk primat hakkındaki yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
Yasak avlanma nedeni ile sıklıkla birçok türünün nesli tükendi veya tükenmek üzeredir.
Etimoloji
Latince Mamma yani meme kelimesinden köken almıştır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
4
-
4
-
3
-
2
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Wikipedia. Mammal. (4 Temmuz 2018). Alındığı Tarih: 4 Temmuz 2018. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Çağrı Mert Bakırcı. Sürüngenlerden Memelilere. (4 Temmuz 2018). Alındığı Tarih: 4 Temmuz 2018. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 09:25:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7254
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
