Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Dünya Saati: Yaz Saatinden Kurtulduk, Sırada Saat Dilimlerinden Tamamen Kurtulmak ve Tek Saatli Sisteme Geçiş Var!

Dünya Saati: Yaz Saatinden Kurtulduk, Sırada Saat Dilimlerinden Tamamen Kurtulmak ve Tek Saatli Sisteme Geçiş Var! Salvador Dali
6 dakika
38,648
Tüm Reklamları Kapat

Yaz/kış saati uygulaması konusundaki tartışmaları daha önceden burada analiz etmiştik. Şimdi, bir sonraki adımı öneriyoruz: Dünya'yı tek bir saat dilimi olarak görmek ve boylamlar arası saat farkından tamamen kurtulmak!

Yani önerdiğimiz şey, örneğin Türkiye'de saat 12 iken, ABD, Avustralya ve Fas'ta da saatin 12 olması! Ve buna, harika da bir isim koymak: Dünya saati! Ya da daha teknik adıyla: Koordineli Evrensel Zaman (KEZ ya da İngilizcesiyle UTC). Buna birçoklarının reaksiyonel tepkiler vereceğinden eminiz:

Tüm Reklamları Kapat

Ama öyle olur mu, şimdi her yerde 12 olursa bir yer gündüz olacak, bir yer gece olacak, nasıl olacak?"

Bu ve bunun gibi tepkiler, söz konusu tavsiye yönelik olarak uzun bir süredir dile getirilmektedir. Ancak nasıl ki 100 sene kadar önce Almanya tarafından uygulamaya sokulan "yaz/kış saati uygulaması" savaşlar haricinde pratik olarak tamamen kullanışsızsa (ve bu, bilimsel olarak da büyük oranda ispatlanmışsa), Dünya'yı sırf Güneş'in o andaki konumuna göre saatlere bölmek de aynı derecede anlamsız ve gereksiz olabilir. 

Tek Saat Dilimine Geçiş...

Elbette ki böylesi bir değişim son derece kafa karıştırıcı bir geçiş dönemini gerektirecektir. Sonuçta ABD'de saat 12 iken, Türkiye'de saat akşam 9 olmalıdır (tabii yaz/kış saati uygulaması varken 8 de olabilir). Ama Dünya Saati o anda 5 ise, ABD'de de, Türkiye'de de saat 5 olacaktır. Ama sabah 5 mi, akşam 5 mi, "5" ne anlama geliyor, bunları nasıl bileceğiz?

Tüm Reklamları Kapat

Açıkçası, bilmeyeceğiz. Bunların birçoğu ya genel kültür olacak ya da ilginizi özellikle çeken bir ülke varsa o ülkede saatlerin günün hangi ışık miktarlarına (sabah mı, öğlen mi, akşam mı, gece mi) denk geldiğini zaten öğreneceksiniz. Dünya üzerindeki her konum da, Dünya saatine göre günün hangi zaman dilimi içerisinde olduklarını öğrenmeleri gerekecek (örneğin Dünya saati ile 6, ABD'de gündüz, Türkiye'de akşam üzeri olabilir). Benzer şekilde, İstanbul ve o boylamdaki tüm şehirler kahvaltılarını Dünya saatine göre "öğlen" saatinde yapacaklar, akşam yemeklerini ise Dünya saatine göre "gece yarısı" olan 12'de yiyecekler. Buna karşılık Sidney'de Güneş, Dünya saati ile 7'de batacak... 

Evet, ilk etapta kafa karıştırıcı, biliyoruz; ancak şöyle düşünün: Şu anda kullandığımız saat dilimleri, zaten insanlar tarafından yaratılmış ve zaman içerisinde alıştığımız yapılar. Örneğin biz hep "yaz" veya "kış" diye bahsettiğimiz yılın zamanları, aslında Güney Yarımküre için tam tersidir. Biz "yaz ayları" derken, Avustralya'nın "kış ayları"ndan bahsetmekteyiz. Ancak kimse Avustralya'nın ne düşündüğünü umursamaz ve mevsimlerin orada ters olduğunu bir "genel kültür bilgisi" olarak bilir.

Benzer şekilde, soralım: Şu anda Kazakistan'da saat kaç? Namibya'da? Nikaragua'da? Çin'de? Brezilya'da? İsviçre'de? Gördünüz mü? Dünya'daki diğer yerlerin saatlerinin çoğunu, belki de hiçbiri halihazırda zaten bilmiyorsunuz; orada sabah mı, akşam mı, bilmenize ne gerek var? Yani bizim önerdiğimiz "tek Dünya saati" sisteminde de bir alışma süreci olacak; ancak sonrasında zaten herkes adapte olacak. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Modern Saat Sisteminin Anlamsızlıkları

Hem şu andaki zaman dilimlerinin öyle çok doğal, çok bilimsel, çok mantıklı olduğunu zannediyorsanız da yanılıyorsunuz. Örneğin, 1 günde 24 saat olduğuna göre, Dünya'nın da 24 zaman dilimi olmalı, öyle değil mi? Hayır, tam 39 adet var! Bunların bazıları birbirinin içerisinden geçiyor, bazıları üst üste denk geliyor, bazıları Güneş'in konumunu bile dikkate almadan belirlenmiş, bazıları gerçekte olandan 30-45 dakika arası farklı bir zamanı gösteriyor, bazıları yerel coğrafyaya bağlı olarak değişim gösteriyor ve daha nice sorun!

Dünya'daki zaman dilimleri...
Dünya'daki zaman dilimleri...
EarthSky

Bunların hiçbirini bilmiyoruz ve umursamıyoruz; çünkü birincisi, bizi etkilemiyor ve ikincisi, orada yaşayan insanlar da zaten sisteme alışıyorlar ve görmezden geliyorlar. Yani Dünya saati sistemine geçmek de alıştıktan sonra herhangi bir zorluk yaratmayacak.

Neden Böyle Bir Şey Yapmalıyız?

Bunun ekonomiden bilgisayar sistemlerine, askeri sebeplerden ülkeler arası antlaşmaların detaylarına, gemiciliğe ve ticarete kadar birçok faydası olacağı öngörülüyor. Zaten birçok bilgisayar sistemlerinden havacılığa kadar birçok sektör halihazırda tek bir Dünya saatini çeşitli şekillerde uyguluyor. Ayrıca bu öneri ilk defa yapılan bir şey de değil, 1976 yılında bile Arthur C. Clarke gibi vizyoner bilimkurgu yazarları tarafından ileri sürülmüş bir tavsiye! Yani şimdi size "bilimkurgu" gibi geliyor olabilir; ama garanti veriyoruz, bir noktada bu uygulamaya geçildiğinde "Vay be, ta 1976'da bilmiş bunu adam." diyeceksiniz (veya torunlarınız diyecek).

Ancak bu yeni sistemin modern zamanlardaki en sıkı taraftarları, Johns Hopkins Üniversitesi astrofizikçisi Richard Conn Henry ile aynı üniversitede ekonomist olan Steve H. Hanke'dir. Yıllardır bu sistemi savunan ikili, her ne kadar kulağa tuhaf gelse de, bu tuhaflığın çok kısa bir sürede aşılacağını düşünüyorlar. Şöyle söylüyorlar:

Bizler de dahil olmak üzere ekonomik sistemin içerisindeki her bir unsur, kalıcı bir 'harmonizasyon payı"na sahip olacaktır. Bu, tek bir zaman dilimine ait olmanın getireceği verimlilikten kaynaklanmaktadır. Peki kötü bir tarafı var mı? [Günün herhangi bir saatinde içki içilebileceğine gönderme yapan] 'Bir yerlerde saat 5' yazılı komik t-shirtler gereksiz hale gelecektir.

Dünya Saatini Neye Göre Belirleyeceğiz?

Muhtemelen Greenwich saatine göre.

Tüm Reklamları Kapat

Neden? Neden İngilizler Dünya'nın saatini belirlesin ki? Belli bir nedeni yok. Geleneksel olarak Greenwich ana meridyen olarak görüldü ve bu, muhtemelen yakın zamanda değişmeyecek. Ancak makul bir öneriniz varsa, dört kulakla dinliyoruz.

Değişime Ayak Diremek...

Bu değişime karşı olan insanlar yok değil. Ancak ne yazık ki bu tip köklü değişikliklere tepki gösteren insanlar genellikle tarihsel derinlikten yoksun bir biçimde konuya yaklaşıyorlar. Halbuki bundan 150 sene önce gezegenimiz üzerinde "saat dilimi" diye bir şey bulunmuyordu. Hatta ilk defa uygulamaya konduğunda, insanların umrunda bile olmadı; hatta birçokları sisteme karşı çıktı. New York, 18 Kasım 1883 Pazar günü ilk defa saat dilimlerini uyguladığında ortaya çıkan kafa karışıklığını şöyle izah ediyor:

Şu anda The Times gazetesini okuyan birinin kahvaltı yaptığı masa üzerindeki saat sabah 8'i gösteriyorsa, St. John New Brunswick'te saat 9 olacak, Chicago'da 7 olacak... Daha doğrusu St. Louis'te demeliyiz, çünkü Chicago yetkilileri standart zaman sistemini kabul etmediler ve bunun sebebi muhtemelen Chicago'nun ana meridyen olarak seçilmemiş olması. Denver, Colorado'da saat 6 olacak, San Francisco'da ise 5 olacak. Tüm olayın özü bu.

Günümüzde kullandığımız saat dilimlerinin büyük bir kısmı, tren üzerine dayalı ticaretten doğan bir sistemin uzantısı. Ancak günümüzde trenlere bağımlı yaşamıyoruz. Artık çok daha sıkı sıkıya bağlı bir gezegen üzerindeyiz ve saat dilimleri tamamen anlamsız bir hal almaya başladı.

Twitter, hangi zaman dilimine göre yönetilmektedir? Peki ya Facebook? Evrim Ağacı? Kabul etmeliyiz ki türümüzün "zaman" algısı asırlar içerisinde hızla değişmektedir. Önemli olan, vücutlarımızın Güneş'in konumuyla olan ilişkisidir, belli bir konuma ne isim verdiğimiz değil. Dolayısıyla gezegenimizi bir bütün olarak tek saat sistemine taşımak ve ona gururla "Dünya Saati" adını vermek, gelecek dönemlerde gündeme geleceğini ve dikkatle tartışılacağını umduğumuz bir değişimdir. Fransız roman yazarı Marcel Aymé, "Yaz Saati ile İlgili Problem" isimli, 1943 yılında yazdığı zaman yolcululuğu ile ilgili romanında şöyle söylüyor:

Göreli zaman, fizyolojik zaman, öznel zaman ve hatta sıkıştırılabilir zaman gibi birçok kavramla ilgili çok fazla muhabbet dönmektedir. Zaman geçtikçe anlıyoruz ki, milenyumlar boyunca atalarımızdan bize aktarılan zaman algısı, gerçekte absürt bir saçmalıktan başka bir şey değildir.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
30
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 37
  • Merak Uyandırıcı! 14
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 9
  • İnanılmaz 7
  • Umut Verici! 7
  • Grrr... *@$# 5
  • Muhteşem! 3
  • Bilim Budur! 3
  • İğrenç! 3
  • Güldürdü 2
  • Üzücü! 1
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 23:10:45 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4678

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Dünya Saati: Yaz Saatinden Kurtulduk, Sırada Saat Dilimlerinden Tamamen Kurtulmak ve Tek Saatli Sisteme Geçiş Var!. (13 Kasım 2016). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4678
Bakırcı, Ç. M. (2016, November 13). Dünya Saati: Yaz Saatinden Kurtulduk, Sırada Saat Dilimlerinden Tamamen Kurtulmak ve Tek Saatli Sisteme Geçiş Var!. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4678
Ç. M. Bakırcı. “Dünya Saati: Yaz Saatinden Kurtulduk, Sırada Saat Dilimlerinden Tamamen Kurtulmak ve Tek Saatli Sisteme Geçiş Var!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 13 Nov. 2016, https://evrimagaci.org/s/4678.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Dünya Saati: Yaz Saatinden Kurtulduk, Sırada Saat Dilimlerinden Tamamen Kurtulmak ve Tek Saatli Sisteme Geçiş Var!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, November 13, 2016. https://evrimagaci.org/s/4678.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close