Resim Sanatında Aynadaki Yansımalar ve Geometrik Optik

Aslında, etrafımızda mevcut olan özellikle banyolarda, odalarda ve birçok yerde bulunan ve kullanılan aynaların ortaya çıkışı M.Ö. 4000'lere kadar dayanmaktadır. Aynanın temel prensibi, yansıtma özelliğine sahip yüzey ile tanımlanır. Bu kadar eski bir geçmişi olan ve 1500'lerden sonra insanların rahatlıkla ulaşabileceği bir araç haline gelen ayna, gelen ışınları yansıtarak görüntü oluşturur. Aşağıdaki figürde, düz aynanın gelen ışına davranış şeklini görmekteyiz.

Sorubak

Geometrik optik tanımını anlamak için öncelikle ışık kavramının ne olduğunu bilmek gerekir. Işık doğrusal yayılma özelliği sergileyen ve düz bir çizgide ilerleyen bir dalga veya bir foton paketi gibi iki farklı şekilde davranabilir. Geometrik optik ya da bir diğer adı ile ışın optiği, çeşitli açılarda düz çizgi ışınları içeren bir optik model biçimidir.

Geometrik optik kurallarını göz önünde bulundurduğumuz zaman, aşağıda bulunan 9 ünlü tabloda bazı manipülasyonlar fark etmekteyiz. Bu yazıda, yansımanın resim içinde kullanıldığı tablolardaki optik işlemler tanımlanacaktır.

Resimlerde Geometrik Optik

Mariana in the South, John William Waterhouse (1897)

1st Art Gallery

Waterhouse’un eserine baktığımız zaman, çizimdeki kadının yüzünün sol tarafını görünürken aynadaki yansımasında da sol tarafı gözükmektedir. Aslında aynadaki görüntüde kadının yüzünün sol tarafı yerine geometrik optik kurallarına göre sağ tarafının gözükmesi gerekmektedir. Gerçekte bunu denediğimiz zaman böyle bir görüntünün oluşmayacağını rahatlıkla görebiliriz.

Young Girl Singing into a Mirror, Jean-Étienne Liotard (18. Yüzyıl)

Sew 18th Century

Bu eserde, bir kız çocuğunun yüzünün sol tarafını görüyoruz ve aynadaki yansımasındaki görüntüsünde de sol tarafı rahatlıkla görünür şekilde çizilmiş. Ressamın çiziminde, ayna açılı bir şekilde çizilmiş olmasına rağmen geometrik optik kurallarına göre bu eserde ressam, aynadaki görüntüyü manipüle ederek değiştirmiş.

Old Woman at the Mirror, Bernardo Strozzi (1615)

Meisterdrucke

Resimde, yaşlı bir kadın, açılı bir şekilde duran aynanın önünde resmedilmiş. Yaşlı kadının yüzünün sol tarafını görüyoruz ve aynadaki görüntüde de kadının yüzünün sağ tarafından ziyade sol tarafı gözükmekte. Özellikle kadının sol kulağını bu kadar rahat görebiliyorken aynadaki çizimde de sol kulağının çizilmesi bir başka dikkat çekici nokta. Ayna her ne kadar açılı çizilmiş olsa da ve çizen kişi sanki kadının sol arkasındaymış gibi dursa da eserde bir manipülasyon bulunmaktadır.

Het toilet van Venus, Peter Paul Rubens (1615)

Art Prints on Demand

Diğer çizimlerdeki gibi bu çizimde de sarışın bir kadının yüzünün sol tarafı gözükmekte ve aynadaki görüntüsünde optiksel açıdan ters giden bir durum var. Arkadan çizilmiş gibi duran eserde, kadının yüzünün sağ tarafını rahatlıkla görebilsek bile yüzünün sol tarafını bu şekilde aynada göremeyiz.

Francine Van Hove (Yıl: Bilinmiyor)

Buzz Litteraire

Bu çizimde açılı şekilde duran iki ayna önünde bir kadın görüyoruz. Optik kurallara uygun olmayacak şekilde kadının aynalardan yansıması resmedilmiştir.

Step by Step Dance Academy

Açıları incelediğimiz zaman özellikle sağdaki ayna da kadının yüzünün bize göre sağ kısmının, çizimde yönlendirmelere maruz kaldığı açık. Sağdaki aynanın duruş açısına baktığımız zaman kadının yüzünün sol tarafının bu kadar yansımayacağı kesin. Sol tarafta duran ayna ise sağ taraftaki aynaya göre daha kurallı çizilmiş.

Francine Van Hove (Yıl: Bilinmiyor)

Buzz Litteraire

Aynanın önünde duran bir kadının sağ arka tarafından çizilmiş gibi görünen resim de bazı geometrik optik kurallarına uygun olmayan yansıma hataları görülüyor. Her ne kadar açılı bir şekilde duran ayna önündeki kadının, arka sağ kısmında çizilmiş gibi gözükse de kadının yüzünün sağ kısmındaki kulağını bu kadar net görebiliyorsak aynadaki yansımada kulağını bu şekilde görmememiz mümkün değildir.

The Mirror, Walter Crane (Yıl: Bilinmiyor)

The Eclectic Light Company

Crane’in ünlü eserlerinden biri olan "The Mirror" isimli eserinde de bazı manipülasyonlar mevcut. Eser, isminin hakkını veremeyecek şekilde yansıma hatalarına kurban gitmiş. Aynanın önündeki kadının sağ tarafını görüyoruz ve aynadaki yansımasında da yüzünün sol kısmı görünmesi gerekirken sağ tarafı resmedilmiş. Burada da ışının yansımasından dolayı optiksel bir hata mevcuttur.

Narcissus, Michelangelo Caravaggio (1594-1596)

Gallery in Tell

Michelangelo, Barok dönemin önde gelen sanatçıları arasındadır ve eserini incelediğimiz zaman diğer eserlerden farklı olarak ayna yerine yerde oluşan yansıtma özelliğine sahip bir yüzey görüyoruz. Çizimde, yerdeki yansımasına doğru eğilen bir çocuk resmedilmiş. Bu görselde de çocuğun duruş açısına dikkat ettiğimiz zaman yüzünün sol tarafını görüyoruz ve yansıma yerine görüntünün simetrisi çizilmiş. Bu yüzden burada da optik bir hata bulunmakta.

Joking Couple, Hans von Aachen (Yıl: 1596)

WahooArt

1500lerin sonunda çizilmiş olan bu resim, incelediklerimizin içerisinde en fazla manipüle edilerek çizilmiş olarak gözüküyor. Burada da bariz bir şekilde kafa karışıklığına neden olabilecek bir durum mevcut. Resmin yorumuna gelecek olursak, çizim tamamen manipüle edilerek çizilmiş diyebiliriz. Onun dışında resmin mantığını anlamak ve yorumlamak biraz zor.