Popülasyona Giren Mutasyonlar ve Sabitlenme/Elenme Olasılıkları Üzerine...

Görselde gördüğünüz grafik, Popülasyon Genetiği alanındaki tartışmaların geldiği noktayı tek başına özetleyebilecek niteliktedir. 

Popülasyon genetiği camiasında yaklaşık nötralciler ve adaptif evrimciler arasında elli yılı aşkın süredir devam eden kıyasıya bir kavga bulunmaktadır. Yaklaşık nötral teorinin ilk haline göre türler arasındaki farkları oluşturan sabitlenmiş mutasyonların büyük çoğunluğu hafif zararlı mutasyonlardı, 90'larda yenilenen versiyonunda ise bir kısım hafif yararlı mutasyonların da var olduğu kabul edilmişti. Seleksiyonistlere (seçilimcilere) göre ise, türler arasındaki farkların büyük çoğunluğunu sabitlenmiş faydalı ve hafif faydalı mutasyonlar oluşturuyordu. Elbette ki bu tartışmalar protein sekansları hakkında, yoksa iki taraf da yalancı genler gibi işlevsiz alanların neredeyse tamamen nötral olarak evrimleştiğini kabul ediyor. 

Popülasyon genetiği oldukça zor bir konu aslında, popüler bilim yayınlarında resmedilen evrim anlayışından son derece farklı. Popüler bilim yayınlarında bütün faydalı mutasyonlar hemen sabitlenirken, bütün zararlılar hemen elenirler, oysa gerçek evrim teorisine göre popülasyona giriş yapan mutasyonlar kuantum fiziğindekine benzeyen olasılıksal bir evrene adım atarlar. Kattıkları zararlar ve faydalar, mutlak kaderleri hakkında bir şey söyleyemez, sadece sabitlenme olasılıklarına dair tahminlerde bulunmamızı mümkün kılarlar. 

Görseldeki grafik, mutasyonların yeni ortaya çıkışlarındaki zarar-yarar dağılımını ve göreli sabitlenme sıklıklarını resmediyor. Herkesin bildiği gibi ani etkili olan yeni mutasyonların ezici çoğunluğu zararlı. Ancak, sabitlenenler herkesin anlamlandırmaya çalıştığı noktaydı. Drosophila üzerinde yapılan çalışmalar, sabitlenen protein mutasyonlarınından büyük kısmının faydalı olduğunu ama oldukça ufak etkilere sahip olduğunu gösteriyor. Drosophila'nın bazı genleri üzerinde yapılan çalışmalar ''sabitlenen'' aminoasit değiştirici mutasyonların %95'inin faydalı olduğunu ortaya koyuyor. Ancak, sabitlenen mutasyonların bir kısmının hafif zararlı oluşu ve sabitlenen mutasyonların ortalama seleksiyon katsayısının milyonda birlik değerlerde oluşu da nötrale yakın teoriyi destekleyenlerin yüzünü güldürüyor.