Oxford İngilizce Sözlüğü’nü Mümkün Kılan Şizofren Cerrah: William Chester Minor

1884 yılında ilk nüshası yayınlanmış olan ve Dünya'nın en çok kullanılan sözlükleri arasında bulunan Oxford İngilizce Sözlük, 1879 yılında bu sözlüğün hazırlanması için ilk adımı İngiliz halkından yardım isteyerek atan sözlük editörü James Augustus Henry Murray tarafından hayata geçirilmiştir.^[1] Sözlükte, günümüzdeki diğer sözlükler gibi, İngiliz alfabesindeki ilk harf olan A harfinden Z harfine kadar her kelimenin tüm ayrıntılarının yer almasını isteyen Murray, ana dili İngilizce olan insanların yardımları sayesinde daha hızlı ilerleyebileceğini düşündüğü için, bazı gazete ve dergilere ilan vererek istediği yardımı İngiliz halkına açıklamıştır.

Murray, İngilizlerden bu sözlüğe katkı sağlamaları için okuduğu kitaplarda ilgilerini çeken ya da herkes tarafından bilinmesi gerektiğini düşündükleri kelimeleri anlamları ile birlikte not alarak kendisine mektup yolu ile ulaştırmalarını istedi. Bu yardım ilanı çoğu İngiliz’in çok ilgisini çekti ve Murray’a yardımcı olmak için seferber oldular. Mektup yollayan insanlar arasında bir Amerikalı var: Sözlüğün son haline gelmesi adına en büyük kaynak olmuş olan William Chester Minor.^[2]

Pinterest

William Chester Minor Kimdir?

22 Haziran 1834 doğumlu olan Minor, Amerikalı bir cerrahtır.^[3] Mesleğini ordu içinde icra etmiş olan bu cerrah, düşman askerlerinin yüzlerine veya bedenleri üzerinde herhangi bir bölüme bazı izler bırakarak, bu izlerin vücutlarında bırakmış olduğu yara izleri yardımıyla düşmanlarını daha rahat hatırlamayı amaçlamıştır; fakat bir süre sonra askeri kamplarda karşılaştığı görüntüler yüzünden şizofreni belirtileri göstermeye başlayan Minor, yüzünde yara izi bıraktığı bir düşmanının onun evini bularak peşine düştüğü ve onu öldürmek istediği gerçeğine kendini inandırmaya başlamıştır.

Bu düşmanına benzettiği bir adamı öldüren Minor, aslında öldürdüğü kişinin düşmanı olmadığı anladığı zaman, kendini her gün suçlamaya başlamıştır. Mahkeme kararı ile suçlu bulunan cerrah, hapishaneye yollanmak yerine gösterdiği şizofreni belirtilerinden ötürü bir akıl hastanesine yollanmıştır. Öldürdüğü masum adamın eşi Eliza ise altı çocuğunu babasız büyütmek zorunda kaldığı için Minor’a büyük bir kin beslemeye başlamıştır.

Wikimedia Commons

Minor, bir gün Murray’ın İngiliz halkının yardımını istemek için yayınlamış olduğu bildiri ile karşılaşır ve bunun üzerine, akıl hastanesinde tedavisiyle ilgilenen doktorundan, listelediği kitapları ister. Doktor, bu isteğin Minor’un şizofreni belirtilerini hafifletmekte işe yarayacağını düşünerek, cerrahın istediği tüm kitapları ona ulaştırır. Minor, eline geçen tüm kitaplardan A harfinden B harfine kadar önem arz eden tüm kelimeleri çıkartarak bu kelimelerin anlamlarını not alır. Aldığı notlara aynı zamanda bu kelimelerin geçtiği farklı cümleler yazarak, hangi yüzyılda hangi anlamda kullanıldığının da üzerinde durur. Aldığı notları düzenleyerek, mektup yolu ile Murray’a ulaştıran Minor, tam yedi sene boyunca bu şekilde Oxford İngilizce Sözlüğü’nün oluşturulmasına büyük katkı sağlamıştır.

Oxford English Dictionary

Bu yedi sene içinde hiç görmediği Minor'u çok merak eden ve büyük yardımlarından ötürü ona teşekkür etmek isteyen Murray, cerrahın kaldığı akıl hastanesine gidip onu ziyaret etmiştir. Bu ziyaretten sonra ilişkileri pekişen Murray ve Minor çifti arasında büyük bir dostluk başlamıştır. Aynı zamanda sözlüğün son halini almasında çok fazla emeği geçen Minor'un adının da sözlükte yer almasını isteyen editör Murray, "Minor bir katil ve deli." cümlelerini savuran insanlara karşı her zaman dostu olan Minor’u büyük bir hırsla savunmuştur.

Oxford English Dictionary

Durumu daha da kötüleşen Minor, kaldığı hastaneden kaçırıldığına ve İstanbul'a kadar götürüldüğüne, burada çocuklara cinsel saldırıda bulunduğuna yönelik sanrılar yaşamaya başladı. Sözlüğünü hazırlamakta kullandığı bıçağı kullanarak penisini kesti ve sağlığı genel olarak daha da kötüye giderek, en sonunda zatürreden ölmüştür. Hiçbir zaman Minor’un katkılarını ve dostluğunu unutmayan Murray ise onu herkese anlatmıştır.

IMDb

Bu hayat hikayesi hakkında çekilmiş olan Deli ve Dahi (The Professor and The Madman) filmi 2019 yılında yayınlamıştır. Başrol oyuncuları da William Chester Minor’u canlandıran Sean Penn ve James Murray’ı canlandıran Mel Gibson’dır.^[4] Ayrıca Drunk History kanalı da bu konuyu ele alan bir video hazırlamıştır.^[5]