Orta Asya Haricinde Küresel Ani Kuraklıklar Yoğunlaşıyor!
Prevention Web
- Basın Bildirisi
- Bilim Haberciliği
Bu haber 8 ay öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Geophysical Research Letters dergisinde yayınlanan bir araştırma, ani ve şiddetli kuraklık dönemleri olarak bilinen ani kuraklıklar dünya genelinde artarken dağlık Orta Asya’da ani kuraklık alanları azaldığını gösteriyor. Isınan iklimin neden olduğu ısı ve yağış düzenlerindeki değişiklikler bu eğilimleri tetikliyor.
Ani kuraklıklar haftalar içinde aniden ortaya çıkar ve genellikle hazırlıklı olmayan topluluklarda kalıcı etkilere neden olur. Bu da su ve gıda güvenliği için endişe vericidir. Yeni çalışma, ani kuraklıkların küresel görülme sıklığını sistematik ve nicel bir yaklaşımla ele alıyor. Araştırmacılar, son on yıllarda hızlı artış gösteren sıcak noktaları ve bölgeleri haritaladı. Makalenin başyazarı ve aynı zamanda NASA’nın Marshall Uzay Uçuş Merkezi ve Üniversiteler Uzay Araştırma Derneği’nde iklim bilimci olan Maheshwari Neelam şöyle diyor:
Dünyanın birçok yerinde ani kuraklıkların daha geniş alanlara yayıldığını, daha uzun sürdüğünü ve daha hızlı başladığını gördük.
Çalışma, kuraklık şiddetinin üç kritik ölçütünü belirledi: Başlangıç hızı, süresi ve coğrafi kapsamı. Tahmin ve afete hazırlığı geliştirmek amacıyla NASA'nın 1980'den 2019'a kadar 40 yıllık MERRA-2 iklim verileri, hava gözlemleri, uydu görüntüleri ve modellenmiş kök bölgesi toprak neminden yararlanılarak analiz edildi. Neelam şöyle devam ediyor:
Örneğin, Güney Amerika’daki havza bölgelerinde başlangıç hızı yılda yaklaşık 0.12 gün daha hızlı oluyor, bu nedenle on yıl boyunca bir gün daha erken gelişiyorlar. Kapsam yılda %1 ila %3 oranında artıyor. Bu ölçütler, erken uyarı sistemleri tarafından ani kuraklık özelliklerindeki değişim oranlarını risk değerlendirmesi ve afet hazırlığına dahil etmek için kullanılabilir.
Güney Amerika, özellikle güney Brezilya ve Amazon, bölgedeki ormansızlaşma modelleri, yüksek sıcaklıklar ve daha az yağmurla uyumlu olarak ani kuraklığın her üç boyutunda da güçlü bir yoğunlaşma yaşamaktadır. Kongo, Angola, Zambiya, Zimbabve, Güney Afrika, Lesotho ve Madagaskar da sıcak noktalar arasındadır. Afrika'daki su havzalarında yüksek sıcaklıkların azalan yağışlardan daha önemli olduğu tespit edilmiştir.
Arazi örtüsü de ani kuraklık hassasiyeti için önemlidir. Çalışma, savana ve çayırların, özellikle nemli ve yarı nemli iklimlerde diğer ekotiplerden daha fazla ani kuraklıklara duyarlı olduğu gösteriyor.
Himalaya Karakoram, Tianshan ve Hindu Kush gibi yüksek dağları merkez alan Orta Asya havzalarında, dünya genelindeki eğilimin tersine, çalışma dönemi boyunca ani kuraklığın boyutu küçülmüştür. İklim kaynaklı yağış değişiklikleri, eriyen kar örtüsü ve dağlarda kar yerine yağmura geçiş, toprakları nemli tutmuştur. Bu değişiklikler, bölgede gözlemlenen ani sel olaylarını artırabilir.
Neelam, su bütçelerinin ve su yönetiminin değerlendirilmesi için afetlere karşı arazilerin havza ölçeğinde tepkisini anlamanın önemini vurgulayarak siyasi sınırları aşan bir yaklaşıma dikkat çekiyor:
Doğal afetlerin siyasi değerleri yoktur. Bu yüzden ülkeler yerine havzaları inceledik.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
4
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- M. Neelam, et al. (2024). Global Flash Droughts Characteristics: Onset, Duration, And Extent At Watershed Scales. American Geophysical Union (AGU). doi: 10.1029/2024GL109657. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 17:29:17 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17678
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
