NASA'nın Psyche Görevi Nedir? Bir Asteroid, 10.000 Katrilyon Dolar Değerinde Olabilir mi?
NASA'nın Psyche Uzay Aracı, Katrilyonlarca Dolar Değerinde Olabilecek 16 Psyche Asteroidine Doğru Yolda!
Forbes
NASA, Arizona Devlet Üniversitesi (ASU), Jet Tahrik Laboratuvarı (JPL), SpaceX ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) gibi çok sayıda kurumu bir araya getiren Psyche görevi, 16 Psyche isimli bir asteroidi ziyaret etmek üzere kolları sıvadı.
Bu, sıradan bir görev değil: Önceden yayınlanan çalışmalara göre, aslen "düzgün oluşamamış bir gezegen çekirdeği" olduğundan kuşkulanılan 16 Psyche'nin sadece yüzeyine ulaşmayı başaran madenlerinin değeri 10.000 katrilyon (10 kentilyon) dolar değerinde olabilir.[1], [2]
2021 yılında yayınlanan bir çalışmaysa, cismin %82.5 oranında metal, %7 oranında düşük demirli piroken ve %10.5 oranında karbonöz kondrit (taş) yapıda olduğunu ve deliklilik oranının (porosite'nin) %35 civarında olduğunu gösterdi.[3] Bu, 10 kentilyonluk değeri biraz düşürerek Psyche'nin diğer asteroidlerle benzer özellikte olduğuna işaret etse bile, diğer asteroitlere göre çok daha büyük olan Psyche, halen inanılmaz değerli ve bilimsel çalışmalar için fazlasıyla çekici bir gök cismi. Şöyle düşünebilirsiniz: Mars ile Jüpiter arasındaki asteroit kuşağındaki tüm kütlenin %1'i, 16 Psyche üzerinde toplanmış halde!
Psyche Görevi'nin 2022 yılının ağustos ayında fırlatılması bekleniyordu. Ancak bir yazılım hatası nedeniyle görev 1 yıl ertelendi. Görev devam/iptal sürecine girdi ancak kısa süre içinde NASA görevin devam edeceğini açıkladı. Daha sonra fırlatma tarihi 10 Ekim 2023'e alındı.[4] Psyche uzay aracını taşıyan bir SpaceX Falcon Heavy roketi, 13 Ekim 2023 Cuma günü Florida'daki NASA Kennedy Uzay Merkezi'ndeki Fırlatma Kompleksi 39A'dan fırlatıldı. Psyche'nin fırlatılmasından itibaren geçen süreyi buradan öğrenebilirsiniz. Psyche uzay aracı'nın canlı olarak buradan takip edebilirsiniz. Görevin resmî sitesi, bu fırlatmanın önemini şöyle anlatıyor:
Tarihte ilk kez kaya veya buzdan değil, metalden yapılmış bir dünyayı keşfetmeye gidiyoruz.
16 Psyche Nedir?
17 Mart 1852 yılında İtalyan astronom Annibale de Gasparis tarafından keşfedilen 16 Psyche, Antik Yunan mitolojisinde "ruhun tanrıçası" olarak bilinen Psyche'nin adını almıştır. Psyche, yaklaşık 226 kilometrelik çapa ve 165.800 kilometrekare yüzey alanına sahip, M-tipi metalik (nikel-demir) bir asteroittir. Bu özellikleri, onu asteroit kuşağının en büyük 10 cisminden birisi ve bu tür asteroitlerin Dünya'ya en yakın ve bilinen en büyüğü yapmaktadır.
Kütlesi, Ay'ın yüzde biri kadardır ve Dünya'ya olan uzaklığı 378 milyon ila 497 milyon kilometre (2.5-3.3 astronomik birim) arasında değişmektedir. Yani 16 Psyche, Mars ve Jüpiter'in yörüngeleri arasında, Güneş'in etrafında dönmektedir.
16 Psyche asteroidinin, gerçek bir asteroid değil de daha ziyade bir "gezegensel çekirdek" olduğu düşünülmektedir. Yani Güneş Sistemi'nin oluşması sırasında 16 Psyche de bir gezegen olma yolunda ilerlemiş; ancak büyük ihtimalle bir diğer gezegenin veya ön-gezegenin kendisine çarpması sonucu bu süreci tamamlayamayarak Güneş Sistemi'nin daha uzak kısımlarına savrulmuştur. Bu çarpışmalar, Sistem'in oluşumu sırasında oldukça yaygındı; örneğin Ay'ın da Mars büyüklüğündeki bir ön-gezegenin Dünya'ya çarpması sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Psyche'ye çarpan diğer cisimler, bu ön-gezegenin dış katmanlarını eritmiş ve geriye 16 Psyche Asteroidi'ni bırakmıştır.
Psyche Görevinin Amacı Nedir?
Psyche Görevinin ana hedefi, 16 Psyche Asteroidini ziyaret edip yaklaşık 26 ay boyunca asteroitin gitgide yakınlaşan 4 farklı yörüngesinde, farklı alanlar için veri toplamaktır. Bu görev için, 16 Psyche'ye gidecek özel bir araç inşa edilecektir.
Maxar Technologies tarafından inşa edilecek olan Psyche uzay aracı, yaklaşık olarak bir tenis kortu büyüklüğündedir. Uzay aracının gövdesi bir arabadan biraz daha büyüktür ve bir basketbol potası kadar uzundur.
Uzay aracının genişliği 7.34 metre, uzunluğu 24.76 metre iken ana vücudunun uzunluğu 3.1 metre, genişliği ise 2.4 metredir. Ağırlığı ise 2747 kilogramdır. 16 Psyche asteroidine gidiş uzaklığı 3.6 milyar kilometre ve bu yolda geçireceği zaman 6 yıldır.
NASA, Psyche görevini geliştirmek, fırlatmak ve işletmek için yaklaşık 1.2 milyar dolar yatırım yaptı. Toplam maliyetin 131 milyon doları fırlatmaya ve 206 milyon doları DSOC'a ayrılmıştır.[5]
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Psyche uzay aracı, 16 Psyche asteroidine Elektrikli Tahrik ile yol alacak. Elektrikli Tahrik, (Solar Electric Propulsion) iyonlaştırıcı itici gaz ve itme gücü üreterek uzay aracını ilerletmek için güneş panellerinden gelen elektrik enerjisini kullanan geliştiirlmekte olan bir teknolojidir.[6]
Psyche Uzay Aracı Aletleri
Uzay aracı, bir Gama Işını ve Nötron Spektrometresi, bir Multispektral Görüntüleyici, bir Manyetometre ve bir X-bant radyo telekomünikasyon sistemi içeriyor.
Multispektral Görüntüleyici: Multispektral Görüntüleyici, Psyche'nin metalik ve silikat bileşenleri arasında ayrım yapmak için filtreler kullanarak yüksek çözünürlüklü görüntüler sağlayacak. Cihaz, jeolojik, kompozisyonel ve topoğrafik verileri elde etmek için tasarlanmış bir çift özdeş kameradan oluşuyor. İkinci kameranın amacı, görev açısından kritik optik navigasyon için yedektedir.
Gamma Işını ve Nötron Spektrometresi: Psyche'nin temel bileşimini tespit edecek, ölçecek ve haritalayacak. Alet, uzay aracıyla etkileşime giren enerjik parçacıkların oluşturduğu arka plan radyasyonundan sensörleri uzaklaştırmak ve engelsiz bir görüş alanı sağlamak için 2 metrelik bir kolun üzerine monte edilmiştir.
Manyetometre: Psyche Manyetometresi, asteroitin kalıcı manyetik alanını tespit etmek ve ölçmek için tasarlanmıştır. 2 metrelik bir kolun orta ve dış ucuna yerleştirilmiş iki özdeş yüksek hassasiyetli manyetik alan sensöründen oluşur.
X-bant Radyo Telekomünikasyon Sistemi: Psyche'nin yerçekimi alanını yüksek hassasiyetle ölçmek için X-bant radyo telekomünikasyon sistemini kullanacak. Bu, yerleşik görüntülerden elde edilen topografya ile birleştirildiğinde, Psyche'nin iç yapısı hakkında bilgi sağlayacak.
Derin Uzay Optik İletişimi (İng: "Deep Space Optical Communications" veya kısaca "DSOC"), NASA'nın Psyche görevi için kullanacağı bir iletişim ve hızlı veri iletimi teknolojisidir. Bu teknoloji, anten kütlesi, hacmi veya gücünde artışa neden olmadan, mevcut radyo frekansı teknolojisine göre iletişim performansını 10 ila 100 kat artırmayı amaçlayan, henüz geliştirilmekte olan bir lazer uzay iletişim sistemidir. Derin Uzay Optik İletişimi mimarisi, bir aşağı bağlantı lazer ışınının geriye doğru işaretlenmesini mümkün kılmak için görüş hattı stabilizasyonuna yardımcı olmak için Dünya'dan bir lazer işaretçisi iletmeye dayanır. Proje, NASA'nın Pasadena, Kaliforniya'daki Jet İtki Laboratory (JPL) tarafından yönetilmektedir.
NASA 3 Ekim de Psyche Görevi, ayrıca derin uzayda ve Dünya'daki bir sonda arasında iletişim kurmak için fotonlardaki verileri kodlayan Derin Uzay Optik İletişimi adı verilen karmaşık ve yeni bir lazer iletişim teknolojisinin demo testini gerçekleştirdi. Demonun ilk aşamasında yaklaşık 11 terabit veri indirildi. Uçuş alıcı-vericisi kapatıldı ve 4 Kasım'da tekrar açılacak. Bu aktivite, uçuş donanımının en az bir yıl çalışabileceğini kanıtlayacak.[7]
Psyche Görev Çizelgesi
Psyche uzay aracının fırlatmadan sonraki görev çizelgesi şöyle planlanıyor:
- Fırlatma: Psyche uzay aracının fırlatma dönemi 5-25 Ekim 2023 yılında yapılacak. NASA ve SpaceX fırlatma için 12 Ekim'i hedefliyor. Fırlatma 13 Ekim de gerçekleşti.
- Güneş Enerjili Seyir: 3,5 yıl sürecek. Mayıs 2026 yılında Mars etrafında bir Yerçekimi Sapanı manevrası yapılacak ve sonrasında 16 Psyche Asteroidi'ne ulaşacak.
- Hedefe Ulaşma: Temmuz-Ağustos arası 2029 yılında ulaşacak.
- Gözlem Süresi: 16 Psyche Asteroidinin farklı yörüngelerinde 26 ay geçirecek.
Psyche Uzay Aracının zaman çizelgesini buradan ziyaret edebilirsiniz.
Psyche Görevinin Bilimsel Amaçları
Elbette böylesi bir görev, bir dizi bilimsel amaca da sahip olacaktır. Bunlar arasında:
- 16 Psyche'nin yüzeyinin topografisini karakterize etmek,
- 16 Psyche'nin bir çekirdek mi yoksa erimemiş bir kalıntı mı olduğunu belirlemek,
- Yüzeyinin göreli yaşını belirlemek,
- 16 Psyche'nin, Dünya'nın yüksek basınçlı çekirdeği ile aynı elementleri içerip içermediğini belirlemek,
- Psyche'nin Dünya'nın çekirdeğinden daha fazla oksitleyici veya daha fazla indirgeyici koşullar altında oluşup oluşmadığını belirlemek.
2023 13 Ekim de fırlatılan Psyche uydusu, sadece 16 Psyche Asteroidi hakkında değil, Güneş Sistemi'nin ilk anları hakkında da bize bilmediğimiz çok bilgi verecek. 2026 yılında Mars'ın yanından geçip kütleçekim sapanı adı verilen bir manevra yardımıyla, yakıt, zaman ve gider açısından tasarruf yaparak hedefine ulaşacak. Bu manevra sırasında uzay araçları, hız ve yönlerini değiştirmek için bir gezegenin veya başka bir astronomik aracın kütleçekim etkisinden faydalanırlar. 2029 yılında Psyche uydusu, 16 Psyche asteroidine ulaşacak ve 26 aylık araştırma görevine başlayacak.
16 Psyche asteroidinin en büyük önemi ise şu: Bu görev, Asteroit Madenciliği olarak bilinen sıra dışı ve oldukça kârlı olabilecek bir uzay madenciliğini başlatacak ilk adım olabilir. Az önce bahsettiğimiz 10 kentilyon dolar değeri, bilim insanları arasında tartışmalı bir konu, çünkü yapılan bir diğer analiz, asteroidin sanılandan çok daha az metal içeriyor olabileceğini göstermektedir.[3], [8] Yine de yeni tahminler bile asteroidin değerinin Dünya'da bulunabilecek herhangi bir madenden binlerce kat değerli olabileceğini düşündürmektedir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
41
-
28
-
22
-
15
-
11
-
9
-
4
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
- ^ T. M. Becker, et al. (2020). Hst Uv Observations Of Asteroid (16) Psyche. The Planetary Science Journal, sf: 53. doi: 10.3847/PSJ/abb67e. | Arşiv Bağlantısı
- ^ D. Rice. This Isn't Your Typical Space Rock: There's A Metal Asteroid Out There Worth $10,000 Quadrillion. (29 Ekim 2020). Alındığı Tarih: 20 Ağustos 2021. Alındığı Yer: USA Today | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b D. C. Cantillo, et al. (2021). Constraining The Regolith Composition Of Asteroid (16) Psyche Via Laboratory Visible Near-Infrared Spectroscopy. The Planetary Science Journal, sf: 95. doi: 10.3847/PSJ/abf63b. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Tricia Talbert. Nasa Continues Psyche Asteroid Mission - Nasa. (28 Ekim 2022). Alındığı Tarih: 8 Ekim 2024. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
- ^ NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL), et al. Quick Facts. Alındığı Tarih: 8 Ekim 2024. Alındığı Yer: NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL) | Arşiv Bağlantısı
- ^ Jet Propusion Laboratory, et al. Solar Electric Propulsion Makes Nasa’s Psyche Spacecraft Go - Nasa. (20 Eylül 2021). Alındığı Tarih: 8 Ekim 2024. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
- ^ NASA, et al. Nasa’s Laser Comms Demo Makes Deep Space Record, Completes First Phase - Nasa. (3 Ekim 2024). Alındığı Tarih: 8 Ekim 2024. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
- ^ University of Arizona News. Asteroid 16 Psyche Might Not Be What Scientists Expected. (8 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 20 Ağustos 2021. Alındığı Yer: University of Arizona News | Arşiv Bağlantısı
- NASA, et al. Deep Space Optical Communications (Dsoc) - Nasa. (24 Eylül 2024). Alındığı Tarih: 8 Ekim 2024. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
- P. W. Davis, et al. 16 Psyche. (11 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2021. Alındığı Yer: Nasa Science - Solar System Exploration | Arşiv Bağlantısı
- Arizona State University - Nasa, et al. Psyche Mission. (2 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2021. Alındığı Yer: Psyche - Arizona State University | Arşiv Bağlantısı
- Arizona State University - Nasa, et al. Psyche Mission Gallery. (25 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2021. Alındığı Yer: Psyche - Arizona State University | Arşiv Bağlantısı
- T. Greicius, et al. Psyche. (14 Ağustos 2021). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2021. Alındığı Yer: Jet Propulsion Laboratory | Arşiv Bağlantısı
- T. Greicius, et al. Psyche Asteroid Mission. (29 Mart 2021). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2021. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
- D. Shortt. Gravity Assist. (27 Eylül 2013). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2021. Alındığı Yer: The Planetary Society | Arşiv Bağlantısı
- Mission to Psyche. Labeled Psyche Spacecraft. (5 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2021. Alındığı Yer: Youtube | Arşiv Bağlantısı
- Arizona State University, et al. The Spacecraft. (22 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2021. Alındığı Yer: Arizona State University | Arşiv Bağlantısı
- J. Harbaugh, et al. Deep Space Optical Communications (Dsoc). (6 Mart 2021). Alındığı Tarih: 14 Ağustos 2021. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 15:07:19 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10853
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
