Naftalin Zehirlenmesi Nedir? Naftalinden Zehirlenmek Mümkün mü?

Naftalin, genellikle güveler ve bazı diğer haşerelerle mücadele etmek için evlerde oldukça yaygın olarak kullanılan, kimi zamansa güzel koku vermesi için kullanılan bir kimyasaldır. Aslında güve savarların içerisinde eskiden naftalin daha yoğun olarak bulunmaktaydı; ancak naftalinin kolayca alev alabilmesinden ötürü günümüzde bunun yerine 1,4-diklorobenzen (çoğu zaman PDB olarak bilinir) kullanımı daha yoğunluk kazanmıştır. Naftalin de, PDB de çok güçlü, kalıcı ve ekşi-tatlı bir kokuya sahiptir. Önemli olan bir kural, naftalin ile PDB'nin birbirine karıştırılmaması ve bir arada bulundurulmamasıdır, çünkü ikisi kolaylıkla tepkimeye girebilir ve etrafa zarar verebilir. İki kimyasal da süblimasyon denen katı halden doğrudan gaz hale geçme davranışına sahiptir. Bu gaz, güveler ve birçok böceğin larvası için zehirlidir; bu sebeple böceksavar olarak kullanılabilir.

Naftalin çoğu zaman insanlar için güvenli sayılan bir kimyasaldır; ancak kullanımı abartılırsa veya düzenli ve çok uzun süreler naftalinden saçılan gaza maruz kalınırsa, kırmızı kan hücreleri tamamen parçalanabilir veya oksijen taşıyamaz hale gelebilir. Bu durumda, naftalin zehirlenmesi denen bir durum oluşur. Bu, çok nadir rastlanan bir zehirlenme türüdür; ancak naftalinin klozetleri temizlemek için kullanılan kimyasallara da katılması, insanların bu kimyasala daha fazla maruz kalabilmesine neden olmaktadır. Dahası, tahta evlerde sıklıkla görülen termitler naftalin salgılayabilirler. Bu durumda, termitlerin temizlenmemesi halinde, ev içerisinde yaşayanlar giderek artan dozlarda naftaline maruz kalabilirler. Bu tip koşullar bir araya geldiğinde, beklenmedik şekilde zehirlenme meydana gelebilir. Ayrıca glikoz-6-fosfat dehidrojenaz yetmezliği görülen insanlar naftalin zehirlenmesine oldukça açıktırlar. Son olarak, kimi zaman yiyeceğe karışan naftalin ya da bebeklerin/çocukların bilgisizce naftalin yutması da zehirlenmeyle sonuçlanabilir. 

Naftalin zehirlenmesi kendisini karın ağrısı, mide bulantısı, kusma ve ishal ile gösterir. Çoğu zaman sistemik bir reaksiyon olarak ateş yükselmesi görülür. Eğer hemen kontrol altına alınmazsa, hastayı oldukça hızlı bir şekilde komaya sürükleyebilir. Bu sırada kafa karışıklığı, kasılmalar, baş dönmesi, baş ağrıları, kalp ritminde artış, düşük kan basıncı, idrarda azalma, işeme sırasında görülen sancılar, nefes darlığı, deride sararma gibi belirtiler de görülür. Eğer koma veya kasılmalar seviyesine kadar beklenecek olursa, hastanın kurtulma şansı oldukça düşüktür ve ölümle sonuçlanabilir. 

Hastaneye kaldırılan bireyin semptomlarıyla tek tek baş edilir ve zehirlenmenin etkileri ortadan kaldırılır. Ortalama bir tedavi birkaç gün sürer; ancak tam toparlanma birkaç hafta alabilir. Kişiye serum bağlanır, nadiren de olsa kan değişimi (transfüzyonu) uygulanması gerekebilir. Eğer zehirlenme sonucunda hemoglobinin bir türü olan methemoglobin üretildiyse (ki bu, oksijen taşıyabilse de, dokulara oksijeni bırakmakta yetersiz bir moleküldür) metilen mavisi tedavisi uygulanabilir. Eğer müdahale edilmezse naftalin zehirlenmesi koma haricinde anemiye neden olabilir. Zamanında müdahale edilmesi durumunda tamamen iyileşme mümkündür.