Bu haber 10 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Sinirbilimciler, anı oluşturan moleküllerin canlı bir hayvanın beynindeki dolaşımını gerçek zamanda ilk kez gözlediler. Bu eşi görülmemiş buluş, sinir hücrelerinin anıları nasıl oluşturduğuna ışık tutuyor.
Anıyı hatırlayabilmenin, daha doğrusu yeniden oluşturabilmenin öncesinde onun kodlanması ve beyinde saklanması gereklidir. Moleküler yapıların değişimini gerektiren ve nöronlar arasındaki sinaptik transmisyonları değiştiren, dinamik ve karmaşık bir süreçtir. Ancak bu süreci olurken izlemek, söylemesi kolay yapması zor bir iştir.
Floresan Yeşil Parıltı
Gerçekte nöronlar her türlü tahribata inanılmaz derecede duyarlıdır, bu nedenle onları canlı beyin hücrelerinde anı oluşturma işlerini yaparken gözlemlemek hiç de kolay bir iş değildir. Bunun üstesinden gelmek ve zarar vermeden onları derinlemesine incelemek için, Yeshiva Üniversitesi’ndeki Albert Einstein Tıp Fakültesi araştırmacıları, beta aktin proteini (hücre yapısı ve sağlamlığı için gerekli proteinler) kodlayan mesajcı RNA’nın (mRNA) tüm moleküllerini floresanla işaretledikleri bir fare modeli geliştirdiler.
Beta aktin, beyin nöronlarında bulunan ve yapısal olarak önemli olan bir proteindir, aynı zamanda anı oluşumunda anahtar bir role sahiptir. mRNA ise DNA’nın genetik bilgisini kopyalayıp onu proteinlere ileten, böylece yaşamı mümkün kılan büyük bir RNA molekül ailesidir. Bu sürecin oluşumunu aşağıdan izleyebilirsiniz:
Maskeleme ve Maske Kaldırma
Bu inanılmaz videoyu yapmak için, araştırmacılar farenin hipokampusundaki (anıların oluşturulduğu ve saklandığı yer) nöronları uyardılar. Floresanla parlaklaştırılan beta aktin mRNA moleküllerini, nöronların çekirdeğinde oluşurken ve dendritler (nöronların dallanmış çıkıntıları) arasında dolaşırken izlediler.
Bilim insanları bunu izlerken, nöronlardaki mRNA’nın, anı oluşturan proteinlerin işlevlerini yönetmek için çok ustaca ve daha önce görülmemiş bir strateji geliştirdiğini fark ettiler. Bilim insanlarının “maskeleme” ve “maskeyi kaldırma” olarak tanımladıkları bu özgün süreç, beta-aktin proteinin belirli zaman ve yerlerde ve belirli miktarlarda sentezlenmesini sağlıyor. Baş araştırmacı Robert Singer açıklamasında şunları belirtti:
Nöronların protein sentezini özellikle aktifleştirmesi ve sonra kapatması, anıların oluşma şekli tahminlerimize birebir uyuyor. Nöronun sıkça uyarılması, mRNA’nın sık ve kontrollü atışlar hâlinde orada bulunmasını sağlıyor, bu da sinapsın güçlenmesi için beta-aktin proteinin tam da gerekli olan yerde toplanmasına neden oluyor.
İlginç şekilde, araştırmacılar yapay bir gen kullanmak zorunda olmadan veya deneyi tehlikeye atabilecek başka bir müdahaleye gerek kalmadan bir fare modeli geliştirebildiler.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
27
-
15
-
6
-
4
-
4
-
4
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: io9 | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/11/2024 21:59:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1923
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in io9. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
