Mavi Deniz Salyangozu (Glaucus atlanticus)
Nudibranch Domain
- Taksonomi
- Deniz Omurgasızları
- Bilimsel Adı Glaucus atlanticus
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Mavi Deniz Salyangozu
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Bölük (Division) Yumuşakçalar (Mollusca)
- Sınıf (Class) Karındanbacaklılar (Gastropoda)
- Alt Sınıf (Subclass) Heterobranchia
- Üst Takım (Superorder) Nudipleura
- Takım (Order) Nudibranchia
- Klad Dexiarchia
- Alt Takım (Suborder) Cladobranchia
- Üst Aile (Superfamily) Aeolidioidea
- Aile (Family) Glaucidae
- Cins (Genus) Glaucus
- Tür (Species) Mavi Deniz Salyangozu (Glaucus atlanticus)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Mavi deniz salyangozunun boyutu, tipik olarak 6 santimetreyi bulabilir. Koyu mavi bir rengi vardır. Dünyanın tüm okyanusları ve tropikal sularında yaşar. Yamyamlık davranışı gösterebilir. Hermafrodittir ve çiftleşme sırasında şerit şeklinde yumurtalar üretir. Bu türün sahip olduğu "radula" oldukça keskindir ve güçlü bir çene ile bağlantılıdır, bu da avını kavraması konusunda canlıya rahatlık sağlar.
Nudibranchia takımının bir üyesi olan bu tür, parmaklı yüzgeçlere sahiptir. Bu yüzgeçlerde "cerata" adı verilen ve canlının nefes almasına yardımcı olan, aynı zamanda da sindirime destek sağlayan organları vardır. Ceratalar zehirlidir ve üreme döneminde erkek kendini bu cerata yapısından korumak için daha kancalı ve büyük bir üreme organı geliştirmiştir.
Mavi deniz salyangozu, midesinde bulundurduğu gaz dolu bir kese sayesinde su yüzeyinde kalmayı başarır, ancak bu kese sebebiyle düz bir eksende değil; baş aşağı olarak yüzer. Dorsali ayak görevi görürken, ventralinde gri renkler mevcuttur. Bu renk farklılıkları sayesinde avlarından korunur, ayrıca mavi renginin de onu zararlı ultraviyole ışınlardan yansıtarak koruduğu tahmin edilmektedir.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Glaucus cinsi genel anlamda küçük mavi deniz salyangozlarını içermektedir ve bu cinsin içinde Glaucus atlanticus' a akraba olan 4 tür daha bulunur. Glaucus cinsi, 1777'de İngiliz doğa bilimci Johann Reinhold Forster tarafından monotipik olarak kurulmuştur.
2014 yılında, cinsin dikkatli bir genetik ve anatomik çalışması beklenmedik bir şekilde bir tür kompleksinin varlığını ortaya çıkardı. Atlantik'te sadece bir tür bulundu, ancak Glaucus marginatus adının dört farklı türü kapsadığı ortaya çıktı (gayri resmi olarak 'marginatus' sınıfı olarak anılır). Kuzey Pasifik Subtropikal Girdap Sistemi'nde üç tür ve Güney Pasifik Subtropikal Girdap Sistemi'nde başka bir tür vardır. Glaucus atlanticus ayrıca Hint-Pasifik'te ve Atlantik Okyanusu'nda da görülür. Kuzey Pasifik'te Glaucus marginatus, Glaucus thompsoni ve Glaucus mcfarlanei bulunurken, Glaucus marginatus Hint Okyanusu ve Güney Pasifik'te de görülür. Ayrıca Güney Pasifik'te Glaucus bennettae bulunur.
Glaucus atlanticus, yayılış alanının farklı bölgelerinde bazı genetik farklılıklara sahiptir, ancak tek bir tür olarak kabul edilir. Glaucus cinsi içindeki türler şunlardır:
- Glaucus atlanticus: Forster, 1777 — Atlantik Okyanusu
- Glaucus bennettae: Churchill, Valdés & Ó Foighil, 2014 – Güney Pasifik
- Glaucus mcfarlanei: Churchill, Valdés & Ó Foighil, 2014 – Kuzey Pasifik
- Glaucus marginatus: (Bergh, 1860) — Hint-Pasifik
- Glaucus thompsoni: Churchill, Valdés & Ó Foighil, 2014 – Kuzey Pasifik
Eşanlamlı hale getirilen, yani sonradan birleştirilen türlerse şunlardır:
- Glaucus distichoicus, d'Orbigny, 1837: Glaucus atlanticus Forster, 1777'nin eşanlamlısı.
- Glaucus flagellum Blumenblach, 1803: Glaucus atlanticus Forster'ın eşanlamlısı, 1777.
- Glaucus hexapterigius Cuvier, 1805: Glaucus atlanticus Forster'ın eşanlamlısı, 1777.
- Glaucus lineatus Reinhardt & Bergh, 1864: Glaucus atlanticus Forster'ın eşanlamlısı, 1777.
- Glaucus longicirrhus Reinhardt & Bergh, 1864: Glaucus atlanticus Forster'ın eşanlamlısı, 1777.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Mavi deniz salyangozu, pelajik bir türdür. Özellikle Güney Afrika’nın doğu ve güney kıyıları, Avrupa suları, Avustralya’nın doğu kıyıları ve Mozambik gibi yerlerden kayıtlar mevcuttur. Dolayısıyla neredeyse tüm gezegene yayılmış bir dağılımı vardır.
Güney Pasifik’te sıcak, ılıman ve tropikallerde ve ayrıca Bengal Körfezinde de görülmüştür. Genelde açık okyanusta yaşasalar da bazen, yanlışlıkla da olsa karalara çıkabilir ve hatta plajlarda görülebilirler. Örneğin 2016 yılında Barbados’un doğu plajlarında karaya çıktığı kaydedilmiştir. 2023 yılında da Phuket Adası’nın Karon Plajından veri girilmiştir. Sahip olduğu geniş dağılım alanıyla oldukça adaptif bir canlı olduğu görülmektedir.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
Oldukça küçük canlılar oldukları için onları gözlerimizle seçebilmek zordur, ayrıca açık okyanusta pelajik yaşadığı için bu türün kaç bireye sahip olduğu tam olarak bilinmemektedir.
Ayrıca egzotik evcil hayvan ticareti, kirlilik ve okyanus asitlenmesi sayılarının azalmasına neden olmaktadır. IUCN tarafından tehlike altında olarak listelenmiştir.
Davranış ve Etoloji
Glaucus atlanticus hermafrodittir, yani her bireyin hem erkek hem de kadın üreme organları vardır. Çiftleşme sürecinde, iki nudibranch birbirlerinin yumurtalarını döllemek için sperm alışverişinde bulunur. Daha sonra, 16 döllenmiş yumurta, su yüzeyinde yüzen jelatinimsi kütlelere biriktirilir, burada üç gün sonra larvalara ve daha sonra olgun bireylere dönüşürler. Aslında, bir tür kaynak olarak kullandıkları avlarına bağlı yumurtalar da bulunmuştur. Bu gelecek neslin direkt olarak yiyecek ve korumaya ulaşabilmesini sağlayan akıllıca bir uyarlamadır.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Son olarak, bu türün doğal ortamlarında çok azı çalışılan nadir bir tür olduğunu ve üreme bilgilerinin çoğunun laboratuvarlarda yapılan çalışmalardan geldiğini, bu nedenle hâlâ öğrenilecek çok şey olduğunu belirtmek gerekmektedir.
Diyet ve Metabolizma
Glaucus atlanticus genel itibariyle diğer pelajik türlere dayalı bir diyete sahiptir. Özellikle, Physalia cinsinden, Physalia physalis ve Physalia utriculus türleriyle beslenir. Ayrıca avları arasında Velella velella, Porpita porpita ve Janthina janthina bulunur. Avlarını yakalamada ve sindirmede nematosistlerini kullanır. Avlarını felç ederek onları tüketir.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Türün ticari anlamda kayıtları yoktur, ancak zehrinin oldukça acı verici olduğu söylenmektedir. Bu zehirleri hem avlanma hem de kendini savunma amacıyla kullanmaktadır. Sokması oldukça can acıtır, sokmasının Physalia physalis'ten 3 kat daha yoğun bir acı verdiği söylenmektedir.[3]
Etimoloji
Glaucus atlanticus’a adını veren "Glaucus" kelimesi Yunanca’dan gelir. Glaucus, Yunan mitolojisinde bir deniz tanrısıdır. Glaucus’un büyülü bir bitki yedikten sonra Tetis okyanusuna atlayan bir balıkçı olduğuna ve burada tanrıya dönüştüğüne inanılmaktadır. Bir zamanlar kendisi de denizci olduğundan fırtınalarda denizcilerin ve balıkçıların kurtarılmasına yardım ettiğine inanılır. Ayrıca Glaucus "grimsi mavi" veya "mavimsi yeşil" ve "parıltılı" anlamına gelen Yunanca bir isimdir.
Atlanticus ise Moritanya'daki Atlas Dağı'na atıfta bulunarak "Atlas'a ait" anlamına gelen Yunanca "Atlantikos" kelimesinin Latince biçimidir. Atlantik ismi, Afrika'nın batı kıyısındaki denizin adıdır ve o zamandan beri tüm okyanusa bu isim verilmiştir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
7
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Illustrator Kaysia. Blue Sea Slugs. Alındığı Tarih: 1 Şubat 0202. Alındığı Yer: WorkingNotWorking | Arşiv Bağlantısı
- Marine Species. Glaucus Atlanticus. Alındığı Tarih: 1 Şubat 2025. Alındığı Yer: MarineSpecies | Arşiv Bağlantısı
- Emilee Speck. Don't Touch: Stinging Blue Dragon Sea Slugs Washing Up On Texas Beaches During Spring Break. (20 Mart 2024). Alındığı Tarih: 9 Şubat 2025. Alındığı Yer: FoxWeather | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 07:13:31 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/19706
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
