Lityum (Lithium)
Kısaltma: Li
Atom Numarası: 3
Standart Kütle Numarası: 6.941 atomik kütle birimi (akb)
Grup: 1
Periyot: 2
Kaşifi: Johan August Arfwedson, 1817
İlk İzolasyon: William Thomas Brande, 1821
Renk: Metalik
Faz: Katı
Yoğunluk (NŞA): 0.534 g/cm3
Erime Noktası: 180.54 C
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Kaynama Noktası: 1342 C
İlginç Bilgiler:
- Lityum kelimesi, Yunancadaki "lithos", yani "taş", "kaya" anlamına gelen kelimeden türetilmiştir.
- Doğada -serbest olarak bulunmasa da- en sık karşılaşılan Lityum-7 elementinin 3 protonu, 4 nötronu ve 3 elektronu bulunur.
- Lityum'un ilk olarak Milattan Önce 2. yüzyılda Antik Yunan fizikçileri olan Efesli Soranus tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Soranus'un bu elementi mania ve depresyonu tedavi etmekte kullandığı bilinmektedir.
Ancak Soranus bu tedaviyi (ve metali) bilerek kullanmamıştır. Sadece yüksek gözlem gücüyle, Efes'te akan suların mania ve depresyona faydalı geldiğini fark etmiştir. Sonradan, günümüzde Efes'teki suların yüksek düzeyde lityum içerdiği ve bu elementin bu hastalıkların oluşumuna sebep olan unsurlar üzerinde faydalı etkileri olduğu keşfedilmiştir.
- Lityum, bütün katı metaller arasındaki en hafif elementtir.
- Lityumun yoğunluğu, suyunkinin yarısı kadardır.
- Lityum, su ile bile tepkimeye girecek kadar reaktif bir metaldir. Öyle ki, Nitrojen ile tepkimeye girebilen tek alkali metaldir. Lityum, Oksijen ile yandığı zaman çıkan alev beyaz/kırmızı renktedir.
- Lityum, Büyük Patlama sırasında ilkin olarak üretilen az sayıda elementten birisidir. Ancak sonradan sayısı hızla azalmış ve başka elementlere dönüşmüştür. Lityum'un Evren'in var oluşundaki kütlece azalması ve nedenleri, günümüz astronomisinin önemli tartışma başlıklarındandır.
- Lityum, Dünya'da en sık bulunan 33. elementtir.
- Lityum, doğada serbest halde bulunmaz. Pratik olarak bütün püskürük kayaçların içerisinde ve doğal kaynak sularında bulunur. Bu kaynakların tamamında da lityum tek başına değil, lepidolit, petalit, ambilgonit ve spodumen gibi minerallerin içerisinde bulunur. Lityum, kaynamış florid kullanılarak, elektrolitik olarak saflaştırılır.
- Lityumun 7 tane izotopu vardır, bunlardan sadece 2 tanesi kararlı yapıdadır: Li-6 ve Li-7. Lityum-7, doğada %92.5 oranında bulunurken, Lityum-6 %7.5 oranında bulunur.
- Dış Sitelerde Paylaş
- Lityum, okyanuslarda ve bazı organizmaların içerisinde eser miktarda bulunur; ancak biyolojik herhangi bir fonksiyonu olup olmadığı henüz bilinmemektedir ve hiçbir biyolojik fonsiyonu tespit edilememiştir. Ancak ekstradan alındığı zaman, nörolojik olarak sakinleştirici bazı etkileri olduğu tespit edilmiştir; bu yüzden sinirsel hastalıkların tedavisindeki ilaçların üretiminde kullanılmaktadır.
- Lityum oldukça aşındırıcı bir metaldir ve dolayısıyla çok dikkatli tutulması gerekir.
- Lityum, ısı transferinin gerektiği uygulamalarda, çimentonun sertleştirilmesi sürecinde, uzun ömürlü ve küçük pillerin içerisinde, alglerle mücadele amacıyla, kayganlaştırıcıların üretiminde, uzay araçlarında karbon dioksit emici olarak, uçaklarda ve gemilerdeki can kurtaran ceketlerinin şişirilmesinde, hidrojen bombalarında patlayıcı unsur olarak, alaşım üretiminde, organik bileşiklerin sentezinde, cam ve seramik üretiminde ürünleri daha hafif ve güçlü hale getirme amacıyla kullanılır. Ayrıca Bipolar bozukluklarda ve manik depresyon durumuna sahip hastaların ilaçlarının üretiminde de kullanılmaktadır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 5
- 4
- 3
- 2
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2024 15:52:22 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/578
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.