Küstümotu: Yapraklarını Hızla Kapatabilen Bitki!

- Özgün
- Botanik
- Evrimsel Biyoloji
Güney Amerika, özellikle Brezilya kökenli olan bu bitki, Orta Amerika'da da bulunmaktadır. Hatta günümüzde, pantropik (kıtaların tüm tropik bölgelerini kapsadığını gösteren bir terim) olarak bulunmaktadır.
Gençken dik durabilir; ancak büyüyüp yaşlandıkça eğilir ve yerde sürünmeye başlar. Kökleri 1.5 metreye kadar uzayabilen bitkinin en ilginç özelliği ise, bileşik yapıdaki hassas yapraklarıdır.
Yapraklar, hızlı bitki hareketi adı verilen bir hareketi uygulayabilecek yapıdadır. Dokunulduğunda veya sarsıldığında hızlı bir şekilde yaprakları kapanır. Aşağıda, bu durum gösterilmektedir:

Normalde geceleri kapanan ve gündüzleri açılan bu yaprakların sarsıldığında veya dokunulduğunda da kapanması sesmonastik hareket kategorisine girmektedir. Bu hareket, bir bitkinin bir bölgesindeki hücrelerin turgor basıncını yitirmesiyle salgılanan bazı kimyasalların hücre içindeki sıvıyı dışarıya boşaltmasına neden olması sonucu hücrelerin küçülmesiyle sağlanır. Mimozagiller (Mimosidae) ailesinde bu tip hareket oldukça yaygındır.
Henüz bu hareketin tam olarak neden evrimleştiği bilinmemektedir; ancak otobur hayvanların, bu kadar hızlı hareket edebilen bir canlıyı yemekten çekindikleri ve başka, daha hareketsiz kaynaklara yöneldikleri fark edilmiştir. Yani bu özellik, bir savunma adaptasyonu olarak evrimleşmiş olabilir. Benzer şekilde, bu hızlı hareket sayesinde bitkilere zarar veren bazı böceklerin korkutulduğu ve bu zararlıdan korunulduğu gözlenmiştir. Dolayısıyla Mimosa pudica türünün ve yakın akrabalarının (dolayısıyla atalarının da) bu hareketi bir savunma mekanizması olarak evrimleştirdikleri düşünülmektedir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git- 11
- 7
- 3
- 2
- 2
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 10:27:36 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/931
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.