Kuşların V Şeklinde Uçuşunun, Enerji Tasarrufu Sağladığı Nihayet Doğrulandı!

Kraliyet Veteriner Fakültesi’nden bilim insanları, bir microlight’ı (delta kanatlı çok hafif uçak) takip ederek göç etmeye eğitilmiş ender bir kuş sürüsüne veri kaydedici taktılar. Bu çalışma, kuşların en uygun pozisyonda uçarak önündeki kuşun kanat ucuna yakın kalıp rahatça yukarı yükseldiklerini ortaya çıkardı. Nature dergisinde yayınlanan çalışma, ayrıca kuşların kanat vuruşlarını zamanladıklarını da gösterdi.

Pelikanlarla daha önce yapılan bir deney, V düzeninin enerjiden tasarruf etme amacına yönelik olduğuna dair ilk gerçek ipucuydu. V düzeninde uçarlarken kuşların kalp atışlarının düştüğünü ortaya çıkarmıştı. Fakat bu son çalışma, sürüdeki her bir kuşun uçuşunu izledi ve her bir kanat çırpışıyla birlikte kuşların pozisyonunu, hızını ve rotasını kaydetti.

Bu, Avusturya’daki Waldrappteam (Kelaynak grubu) tarafından yürütülen benzersiz bir doğal hayatı koruma projesi sayesinde gerçekleşti; grup, kelaynak sürüleri yetiştirip onları bir microlight’ı izleyerek göç etmeye eğitti. Bu sıra dışı projenin amacı, kelaynakları Avrupa’ya geri getirmekti; kuşlar avlanma nedeniyle tamamıyla yok olmuştu, bu nedenle grup artık tamamen unutulmuş bir göç rotasında seyretmeleri için kuşları yeniden eğitti.

Kritik tehlikedeki kelaynaklara küçücük veri kaydedicileri takmak, kuşların aerodinamik yarar sağlamak için sık sık pozisyon değiştirdiklerini ve kanat vuruşlarının zamanlamasını ayarladıklarını gösterdi. Baş araştırmacı Dr. Steven Portugal şunları açıkladı:

Görünüşe göre kuşlar, sürüdeki diğer kuşların nerede olduklarının çok farkında ve kendilerini olabilecek en iyi pozisyona konumluyorlar.

Bu da, yukarıya kaldıran havanın çoğunun öndeki kuş tarafından oluşturulduğu anlamına geliyor. “Yukarı akım" (İng: "upwash") denen bu hava akımı, bir kuş öne doğru uçtuğunda oluşur; kuş süzüldüğünde veya kanat çırptığında havayı aşağıya, kanatlarının altına iter. Dr. Portugal şunları söyledi:

Aşağı akım (downwash) kötüdür. Kuşlar bir başka kuşun arkasındaki aşağı akımda kalmak istemez, çünkü bu onları aşağı iter.

Fakat kanatların dış çevresindeki hava sıkıştığından bu durum kanat uçlarında yukarı akım oluşturur. Dr. Portugal şöyle devam etti:

Bu, arkadaki kuşa biraz daha rahat bir uçuş sağlar. Bu nedenle arkadaki kuş, kendi kanat ucunu önündekinin oluşturduğu yukarı akıma getirmek ister.

Araştırmacıların söylediğine göre, gerçekten şaşırtıcı bir başka sonuç da, “kuşların kanat vuruşlarını mükemmel olarak zamanlayıp öndeki kuşun oluşturduğu yararlı havaya denk getirmesidir”. Dr. Portugal, şöyle açıklıyor:

Kanat çırpma döngüsü boyunca her bir kuş, kanat ucunu yukarı akımda tuttu.

Doğal Bir Olgu

İnsansız hava araçları veya İHA'lar geliştiren birçok şirket, kuşların diğer kuşlardan itiş alarak enerji tasarrufu yapmalarını sağlayan, enerji tasarruflu V oluşumunu kopyalamak istiyor. Dr. Portugal şöyle diyor:

Bu mekanizmanın anlaşılması, [şirketlerin] uçak tasarımlarında yakıt tasarrufu için bunu nasıl kopyalayabileceklerini anlamalarına yardımcı olabilir.

Ancak bilim insanları için gerçekten heyecan verici olan, bu keşfin, olağanüstü bir doğal fenomene ilişkin içgörü sağlıyor olmasıdır. Oxford Üniversitesi'nde biyomekanik profesörü Adrian Thomas şöyle diyor:

V oluşumları çok güzeldir. Onları her zaman görüyoruz ve gerçekten anlamak ve açıklamak istiyoruz ve bu ekip bunu yapmak için uzun bir yol kat etti.

Dr Portugal sözlerini şöyle bitiriyor:

Bu kuşların yapabildikleri inanılmaz. Öndeki kuştan neler olup bittiğini, bu "iyi hava"nın nereden geldiğini ve kendilerini mükemmel bir şekilde nasıl konumlandırabileceklerini hissedebiliyorlar. Yani duyusal açıdan da gerçekten inanılmaz.