Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

İtalya'da Yaşamış Olan Antik Etrüsklerin Tarihi, Antik DNA Sayesinde Aydınlatıldı!

İtalya'da Yaşamış Olan Antik Etrüsklerin Tarihi, Antik DNA Sayesinde Aydınlatıldı! Wikipedia
Eski bir Etrüsk köyü
3 dakika
7,823
  • Moleküler Biyoloji ve Genetik
  • Dilbilimsel (Linguistik) Antropoloji
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 1 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Orta İtalya'da Demir Çağı'nda gelişen Etrüsk Uygarlığı, binlerce yıldır bilim insanlarının ilgisini çekmiştir. Olağanüstü metalürji becerileri ve artık kullanılmayan, Hint-Avrupa dili olmayan bir dil ile Etrüskler, çağdaş komşularından farklıydı ve antik Yunan tarihçisi Herodot ve benzeri tarihçiler arasında coğrafi kökenleri hakkında yoğun tartışmalara yol açtı.

Şimdi, Almanya, İtalya, ABD, Danimarka ve İngiltere'den bir grup bilim insanı tarafından yapılan yeni bir çalışma, orta ve güney İtalya'dan MÖ 800 ile MS 1000 yılları arasında yaşamış 82 eski bireyden elde edilen genom çapındaki verilerle esrarengiz Etrüsklerin kökenine ve mirasına ışık tutuyor. Elde ettikleri sonuçlar, Etrüsklerin benzersiz kültürel ifadelerine rağmen, italik komşularıyla yakından ilişkili olduğunu ve tarihsel olayların yol açtığı büyük genetik dönüşümlerin var olduğunu gösteriyor.

Tüm Reklamları Kapat

İlginç Bir Fenomen

Etrüsk Uygarlığı'nın kendi dili sadece kısmen anlaşılabildiği ve çokta soyu tükenmiş olduğu için, uygarlık hakkındaki erken bilgileri çoğu daha sonraki Yunan ve Roma yazarlarının yorumlarından gelir. Kökenleri hakkında Herodot tarafından da desteklenen bir hipotez, Etrüsklerin göç eden Anadolu veya Ege gruplarından geldiğini iddia eder ve Antik Yunan kültürel unsurlarının etkisine işaret eder. Halikarnaslı Dionysus tarafından savunulan bir başka hipotez, Etrüsklerin yerel olarak Tunç Çağı Villanova kültüründen kaynaklandığını ve geliştiğini ve bu nedenle yerli bir nüfus olduğunu öne sürmektedir.

Arkeologlar arasındaki mevcut fikir birliği Etrüsklerin yerel bir kökeni olduğunu desteklese de, bölgedeki antik DNA eksikliği genetik araştırmaları tutarsız hale getirdi. 12 arkeolojik bölgeden toplanan yaklaşık 2000 yıllık bir zaman kesitine ait antik genomik bilgi ile yapılan mevcut çalışma, Anadolu'dan yakın tarihli bir nüfus hareketinin varlığını gösteren hiçbir kanıt olmadığını göstererek, Etrüsk kökenleri hakkında süregelen soruları çözüyor.[1] Aslında Etrüskler, yakın Roma'da yaşayan Latinlerin genetik profilini paylaşırken geri kalan genetik profillerinin büyük bir kısmı Tunç Çağı'nda bölgeye gelen bozkırda yaşayan halklar ile ilişkili atalardan geliyordu.

Tüm Reklamları Kapat

Bozkırla ilgili grupların, şu anda dünya çapında milyarlarca insan tarafından konuşulan Hint-Avrupa dillerinin yayılmasından muhtemelen sorumlu olduğu göz önünde bulundurulduğunda, Hint-Avrupa dil grubu dışı bir dil olan Etrüsk dilinin buna rağmen varlığını sürdürebilmesi, daha fazla arkeolojik, tarihsel, dil bilimsel ve genetik araştırma gerektirecek merak uyandıran ve hâlâ açıklanamayan bir olgudur. Floransa Üniversitesi'nden Profesör David Caramelli şöyle diyor:

Bu dil bilimsel devamlılık, genetik bir dönüşümle birleştiğinde, genlerin dillere eşit olduğu şeklindeki basit varsayımlara meydan okur ve muhtemelen M.Ö ikinci binyıl boyunca uzun bir karışım dönemi sırasında, erken İtalik konuşmacıların Etrüsk konuşma topluluğu tarafından asimilasyonunu içermiş olabilecek daha karmaşık bir senaryo önerir.

Dönemsel Değişimler

Doğu Akdeniz, Kuzey Afrika ve Orta Avrupa kökenli birkaç kişiye rağmen, Etrüsklere ait gen havuzu, Demir Çağı ve Roma Cumhuriyeti dönemini kapsayan en az 800 yıl boyunca sabit kaldı. Ancak çalışma, sonraki Roma İmparatorluğu döneminde, Orta İtalya nüfusunun muhtemelen Roma İmparatorluğu boyunca taşınan köleleri ve askerleri içeren Doğu Akdeniz popülasyonlarıyla karışmasından kaynaklanan büyük ölçekli bir genetik değişim yaşadığını ortaya koyuyor. Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü Direktörü Johannes Krause şöyle diyor:

Bu genetik değişim, gerçekleşen coğrafi hareketlerin yanı sıra, yukarı veya aşağı yönlü yoğun sosyoekonomik değişimlerde, Roma İmparatorluğunun sebep olduğu büyük çaplı göç ve yer değişimlerinin rolünü açıkça gösteriyor.

Daha yakın tarihli Erken Orta Çağ'a bakıldığında, araştırmacılar Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünün ardından İtalyan yarımadasına yayılan kuzey Avrupalı genlerini belirlediler. Bu sonuçlar, yeni kurulan Longobard Krallığı ile ilişkili bireyler de dahil olmak üzere Germen göçmenlerin, Orta İtalya'nın genetik manzarası üzerinde gözlemlenebilir bir etki bırakmış olabileceğini önermektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Toskana, Lazio ve Basilicata bölgelerinde, nüfusun ataları, Erken Ortaçağ zamanları ile bugün arasında büyük ölçüde aynı kalmıştır; bu, günümüzün orta ve güney İtalya insanlarının ana gen havuzunun büyük ölçüde en az 1000 yıl önce oluştuğunu önermektedir.

Yukarıdaki sonuçları desteklemek için İtalya genelinde daha fazla eski DNA'ya ihtiyaç duyulsa da, Toskana ve kuzey Lazio'daki Roma şehri ve çevresi için bildirilenlere benzer soy değişimleri, MS 1. milenyumdaki tarihi olayların İtalyan yarımadasının büyük bölümündeki genetik dönüşümler üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğunu önermektedir. Tübingen Üniversitesi ve Senckenberg İnsan Evrimi ve Paleoçevre Merkezi'nde Profesör Cosimo Posth şöyle diyor:

Roma İmparatorluğu, Güney Avrupalıların genetik profiline uzun süreli bir katkı bırakmış, Batı Avrasya'nın genetik haritasında Avrupa ve Doğu Akdeniz popülasyonları arasındaki uçurumu kapatmış gibi görünüyor.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
12
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • Tebrikler! 3
  • Muhteşem! 2
  • İnanılmaz 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ C. Posth, et al. (2021). The Origin And Legacy Of The Etruscans Through A 2000-Year Archeogenomic Time Transect. Science Advances. doi: 10.1126/sciadv.abi7673. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/06/2023 19:30:00 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11008

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Kırmızı
Bitki
Öğrenme Teorileri
Akademi
Alkol
Toplum
Sağlık
Biyokimya
Doğa Yasası
Jeoloji
Gen İfadesi
Sars
Koku
Neandertal
Uyku
Canlı
Erkek
Uzaylı
Editör Seçkisi
Onkoloji
Periyodik Tablo
Yılan
Tüy
Endokrin Sistemi Hastalıkları
Sars Virüsü
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Kötü Bilim: Bazıları Bilimi Nasıl Kötüye Kullanıyor?
Kötü Bilim: Bazıları Bilimi Nasıl Kötüye Kullanıyor?
Bu Videoyu Nasıl İzleyebiliyorsunuz? | İnternet Nasıl Çalışıyor?
Bu Videoyu Nasıl İzleyebiliyorsunuz? | İnternet Nasıl Çalışıyor?
Yürürken Neden Bunu Yapıyorsunuz?
Yürürken Neden Bunu Yapıyorsunuz?
Satürn'ün Halkalarında Neden Siyah Boşluklar Var?
Satürn'ün Halkalarında Neden Siyah Boşluklar Var?
C Vitamini Uçar mı?
C Vitamini Uçar mı?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Akman, et al. İtalya'da Yaşamış Olan Antik Etrüsklerin Tarihi, Antik DNA Sayesinde Aydınlatıldı!. (29 Eylül 2021). Alındığı Tarih: 5 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11008
Akman, S., Telimenli, C. C. (2021, September 29). İtalya'da Yaşamış Olan Antik Etrüsklerin Tarihi, Antik DNA Sayesinde Aydınlatıldı!. Evrim Ağacı. Retrieved June 05, 2023. from https://evrimagaci.org/s/11008
S. Akman, et al. “İtalya'da Yaşamış Olan Antik Etrüsklerin Tarihi, Antik DNA Sayesinde Aydınlatıldı!.” Edited by C. Caner Telimenli. Evrim Ağacı, 29 Sep. 2021, https://evrimagaci.org/s/11008.
Akman, Sude. Telimenli, C. Caner. “İtalya'da Yaşamış Olan Antik Etrüsklerin Tarihi, Antik DNA Sayesinde Aydınlatıldı!.” Edited by C. Caner Telimenli. Evrim Ağacı, September 29, 2021. https://evrimagaci.org/s/11008.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close