İstenmeyen Anılarımızı Değiştirerek Hastalıkları Tedavi Etmemiz Mümkün Olabilir!

Marcel Proust “Kayıp Zamanın İzinde (Remembrance of Things Past ve ya In Search of the Lost Time)” kitabında düşüncelerimizi ve kişiliklerimizi derin ve devam eden bir şekilde kendi hafızamız tarafından şekillendiren zorlu bir durumu işliyor.

Bu durum posttravmatik stres bozukluğu (PTSD) ve bağımlılık gibi zihinsel hastalıklar güçlü bir şekilde yansıtıyor. PTSD’de, travmatik anılar bilinç üzerine zorla girer, sıkıntıya yol açar, insanları travmalarından uzak tutmak için yönetir, cinayet ve bağımlılık riskini arttırır. Bağımlılık durumunda ise, ilaç kullanımı ile ilgili olan anılar ilaç ile ilgili şeylere verilen tepkileri etkiler ve zorunlu ilaç kullanımına yönlendirir.    

Peki, bu işlevsiz anıları değiştirirsek ne olur? Her ne kadar biz anılarımızın güvenilir ve kalıcı olduğuna insansak da, bu araştırma anıların gerçekten de işlenebilir olabileceği ortaya çıkardı.

Anıları yeniden düzenleme süreci, “anı yeniden birleştirmesi” denen bir grafik tarafından tasvir ediliyor. Anılar oluşturulduktan ve depolandıktan sonra, geri çağırma işlemi anıları değiştirilebilir yapabiliyor. Yani, anı aktive olduğunda aynı zamanda yenilenmeye ve yeniden birleştirilmeye de açık hale geliyor. Biological Psychiatry dergisinde makalesi yayınlanan bu araştırmanın yazarlığını yapan Bochum Ruhr Üniversitesinden Dr. Lars Schwabe şöyle açıklıyor:

Anıları yeniden birleştirmek muhtemelen en heyecan verici olgudur bugünkü bilişsel sinirbilim dalında. Anıların bir kere edinildikten sonra modifiye edilebileceğini varsayıyor ve bizlere, sağlam ve istenmeyen anıların değiştirilebileceğine dair büyük bir fırsat sınıyor.

Bu düşünce, ilk olarak sürüngenlerde keşfedildi ve görüntülendi. Anı yeniden birleştirilmesinin insanlar üzerindeki ilk kanıtları ise 2003 yılında yayımlanan bir araştırmada rapor edildi ve bu kanıtlar, toplanmaya devam ediyor. Son yapılan araştırmalarda ise anı yeniden birleştirilmesi üzerine yeni bulgular özetlendi ve gelecekti araştırmaların cevaplaması gereken yeni sorular eklendi. Biological Psychiatry dergisinin editörü Dr. John Krystal şöyle diyor:

Bu proje, bilişsel ve davranışsal terapiler için temel süreç olacak gibi gözüküyor. Rolünü ve mekanizmalarını ortaya çıkarmak, bu uygulamayı psikoterapilerin içine tamamen sokabilmek için en önemli adımı oluşturuyor.

Diğer hayvanlardan alınan bilgilerin insanlar üzerine çevrilmesi, anı yeniden düzenlenmesinin zihinsel hastalıkların tedavisi için potansiyel bir uygulama olması adına önemli bir adımdır. Anıların yeniden düzenlenmesi, PTSD ve bağımlılık gibi hastalıkların tedavisi için yeni bir kapı açıyor.