İnce kertenkele (Ablepharus kitaibelii)
Yiğit As
- Taksonomi
- Herpetoloji
- Bilimsel Adı Ablepharus kitaibelii
- Halk Arasındaki Türkçe Adı İnce kertenkele
- Halk Arasındaki İngilizce Adı European copper skink
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Alt Alem (Subkingdom) Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
- Tip (Type) Parahoxlu Hayvanlar (Parahoxozoa)
- Klad Bilateria
- Klad Nephrozoa
- Üst Şube (Superphylum) İkincil Ağızlılar (Deuterostomia)
- Şube (Phylum) Kordalılar (Chordata)
- Klad Olfactores (Olfactores)
- Alt Şube (Subphylum) Omurgalılar (Vertebrata)
- Aşağı Şube (Infraphylum) Gerçekçeneliler (Gnathostomata)
- Klad Teleostomi
- Klad Euteleostomi
- Klad Sarcopterygii
- Klad Dipnotetrapodomorpha
- Klad Tetrapodomorpha
- Klad Eotetrapodiformes
- Klad Elpistostegalia
- Klad Stegocephali
- Üst Sınıf (Superclass) Dört Bacaklılar (Tetrapoda)
- Klad Reptiliomorpha
- Klad Amniyot (Amniota)
- Klad Sauropsida
- Sınıf (Class) Sürüngenler (Reptilia)
- Tür (Species) İnce kertenkele (Ablepharus kitaibelii)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Gözlem Bilgileri
Akşam üstü güneş batarken Manisa'nın Muradiye mahallesinde gözlemlenen bu ince kertenkele (Ablepharus kitaibelii), gün boyu güneş tarafından ısıtılan kaldırım taşlarının üzerinde güneşten olabildiği kadar faydalanmaya çalışıyordu.
Tanım ve Genel Bilgiler
Bir ince kertenkele gördüğünüzde, diğer kertenkelelerde görmeye alışkın olduğumuz vücut özelliklerine sahip olmadığını hemen fark edebilirsiniz. Hatta ilk bakışta onu küçük bir yılan bile zannedebilirsiniz. Bu nispeten tuhaf görünüşlü canlı insanlar için tamamen zararsızdır. İnce kertenkeleler 15 cm'e kadar büyüyebilirler. Küçük bacakları nedeni ile tam bir yürüme hareketi yapamazlar. Hareket etme davranışları sürünme ile yürüme karışımı biçimindedir. Bu hareket şeklinin düz zeminde diğer kertenkele türlerine nazaran daha yavaş kıldığını söyleyebiliriz. Vücutları düz ve aynı tipte pullarla kaplıdır. Bu pulların rengi üst taraflarında bakır alt taraflarında ise mavimsi siyahtır. Vücudun yanlarından, gözlerinden başlayıp gövde boyunca devam eden 2 adet siyah şerit uzanır. Narin yapılı ince kertenkeleler gözlerini koruyan bir çift saydam tabakaya sahiptir.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Yukarıda bahsettiğimiz sürünme ve yürüme karışımı hareket tarzından yola çıkarak, ince kertenkelelerin küçük bacaklar ve uzun bir gövdeye sahip olmanın avantaj sağladığı bir seçilim baskısına tabi olduğu söylenebilir. Bu hareket tarzının sağladığı kıvraklıkla kısa otlar ve çalılar içerisinde kafa karıştırıcı hareketleri ile hızlı bir şekilde gözden kaybolabilirler. Otlar arasında hızlı ve kafa karıştırıcı bir şekilde ortadan kaybolmanın sağladığı avantaj, düz bir zeminde koşmanın sağladığı avantaja üstün gelmiştir. Bu durum güzel bir evrim ekonomisi örneği olarak gösterilebilir.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Türkiye'de haritanın batı ve güney kesimlerinde özellikle Trakya bölgesinde yoğun bir dağılışa sahiplerdir. Dünya'daki ince kertenkele nüfusu ise Romanya, Bulgaristan, Macaristan, Arnavutluk, Slovakya, Kafkasya, Suriye ve İsrail'de yoğunluk gösterir. Deniz seviyesinin 2000 m üzerine kadar, çalılık, ağaçlık, makilik ve yapraklı zeminlerde yaşayabilirler.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
IUCN Kırmızı Listesine göre Asgari Endişe, yani Least Concern (LC) bir popülasyona sahiplerdir.
Davranış ve Etoloji
Dişilerin tek seferde 2-5 adet yumurta bıraktığı bilinmektedir.
Diyet ve Metabolizma
Küçük eklembacaklılar ve yumuşakçalar ile beslenirler.
Etimoloji
Halk arasındaki ince kertenkele adını ince/uzun görünüşü nedeniyle almıştır. Taksonomik tür adı olan kitaibelii ise Macar botanikçi Paul Kitaibel'den gelmektedir. İngilizce European copper skink ve snake-eyed skink olarak bilinir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
3
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Wikipedia. Ablepharus Kitaibelii. (7 Kasım 2019). Alındığı Tarih: 7 Kasım 2019. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
- Bayram GÖÇMEN M. Ablepharus Kitaibellii. (7 Kasım 2019). Alındığı Tarih: 7 Kasım 2019. Alındığı Yer: Türk Herptil | Arşiv Bağlantısı
- İbrahim Baran, et al. (2019). Türkiye Amfibi Ve Sürüngenleri. ISBN: 978-975-403-703-6. Yayınevi: Tübitak.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/07/2025 13:06:58 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8030
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
