Herkes Ayağa: Boyu Ayarlanabilir Masalar, Masa Başında Oturmayı En Az 1 Saat Kısaltarak Sağlığı Pekiştiriyor!

Ulusal Sağlık ve Bakım Araştırmaları Enstitüsü'nün Leicester Biyomedikal Araştırma Merkezi'ndeki araştırmacılar, iş yerlerindeki hareketsizliği ortadan kaldıracak bir program tasarladılar. Bugüne kadar bu alanda yapılmış en kapsamlı çalışma olan program, yükseklik ayarlı bir çalışma masasıyla eşleştirildiğinde insanların oturarak geçirdiği süreyi 1 saatten fazla azaltabiliyor.

Araştırmalara göre masa başı çalışanları, günün 9-10 saatini oturarak geçiriyor. Mesai saatlerinin %70'inde oturan bu çalışanların çoğu, evde de uzun süre boyunca oturuyor. Dolayısıyla ciddi sağlık sorunlarıyla karşılamak da kaçınılmaz oluyor. Örneğin; 2016 yılında İngiltere'deki oturma alışkanlıkları, Ulusal Sağlık Sisteminin 700 milyon sterlini aşkın harcama yapmasına ve 69,276 kişinin de ölümüne sebep oldu. COVID-19 salgını ise bu alışkanlıkları ve alışkanlıkların kamu sağlığı üzerindeki etkilerini daha da kötüleştirdi. Bu durum sonucunda, kamu sağlığını korumak amacıyla fiziksel aktivitelerin özendirilmesi ve oturma alışkanlıklarının azaltılması üzerine harekete geçildi.

Araştırmacılar öncelikle; işçiler, eğitici kaynaklar, alışkanlık değişiminde verilecek destek ve oturma süresini izleyecek uygulamaların ve yazılımların kurulumu üzerine çalıştılar. Tüm bunlardan sonra da Akıllı İş ve Yaşam programını bir teste tabii tuttular.

Akıllı İş ve Yaşam, çalışanların sağlık ve esenlikleri üzerine iş yerleriyle yapılan çalışmaları içeren çok bileşenli bir program. Program, oturma süresini takip eden ve düzenli olarak ayağa kalkılmasını hatırlatan uygulamalar ve yazılımlar, eğitici kaynaklar, motive edici posterler, daha az oturmaya yönelik meydan okumalar, küçük çevresel değişimler üzerine öneriler ve daha birçok faydalı kaynağı katılımcıların erişimine sunuyor. Tüm bunlara ek olarak iş yerlerinde katılımcıları teşvik etmek üzere seçilmiş çalışanlar, bireysel takımlara özel planlar geliştirerek iş yerlerindeki hareketsizlikle mücadeleye katkıda bulunuyorlar.

Gününün büyük bir kısmını oturarak geçiren insanlar için tasarlanmış bu programın testine, üç gruba ayrılmak üzere 756 masa başı çalışan katıldı. İlk grupta sadece Akıllı İş ve Yaşam programı kullanıldı. İkinci gruba, Akıllı İş ve Yaşam programının yanı sıra bilgisayar başındayken oturup kalkabilmeleri için yükseklik ayarlı bir çalışma masası da verildi. Üçüncü grup ise kontrol grubuydu: Ne program uygulandı ne de masadan faydalandılar. Tüm katılımcıların oturma eylemleri, kalçalarına taktıkları küçük bir cihaz üzerinden takip edildi.

Test sonucunda araştırmacılar, kontrol grubuna kıyasla Akıllı İş ve Yaşam programını kullanan katılımcıların günde 22 dakika daha az oturduğunu fark ettiler. Hem programı hem masayı kullananlar için ise, mesai saatinde ayakta geçirdikleri zamana eklenen sürenin 1 saati aştığını gözlemlediler.

İlginç bir şekilde, programı ve masayı kullanan katılımcılar iş yerlerindeki oturma sürelerini azaltsalar da evdeki oturma alışkanlıkları hemen hemen aynı kaldı. Bu durum, bize boş zamanlarımızdaki oturma alışkanlıklarımızı değiştirmenin ne kadar zor olduğunu gösteriyor.

Leicester Üniversitesi Fiziksel Aktivite Oturma Alışkanlıkları ve Sağlık alanında Doçent Doktor olan ve çalışmanın Başyazarı Dr. Charlotte Edwardson, programın test verileri hakkında şunları söylüyor:

Elde ettiğimiz verilere göre; eğitim, motivasyon kaynakları, akran desteği ve ayakta çalışma masaları iş yerindeki oturma süresini azaltmada oldukça etkili. Bu sonuçlar, iş yerindeki oturma alışkanlıklarını ve sağlık sorunlarını azaltmaya yönelik kanıta dayalı araçların temin edilmesi için çok büyük bir adım.

Oturma alışkanlıkları aynı zamanda, işte var olmama sorununun (İng: "presenteeism") yüksek orandaki artışına katkıda bulunarak iş performansını da etkiliyor. Salford Üniversitesi Kamu Sağlığı Epidemiyolojisi okutmanı ve çalışmanın yardımcı yazarlarından Dr. Alex Clarke-Cornwell şöyle diyor:

Oturma sürelerinin azalmasının yanı sıra katılımcıların stres, esenlik ve iş yerindeki zindelik durumlarında da ufak iyileşmeler gözlemledik. Katılımcılar aynı zamanda daha enerjik, odaklanmış ve üretken hissettiklerini belirttiler. Üstelik masa verilen grup daha az kas-iskelet sorunu yaşadıklarını da belirtti.