Geri Dönüşüm Bilmecesi: Malzemeler Kaç Kez Geri Dönüştürülebilir?

Çoğu insan için çevrecilik, geri dönüşüm sembolü ile başlar ve geri dönüşüm kutusunda biter. Bir şeyi geri dönüşüm işaretiyle işaretlenmiş büyük bir kutuya atmak gibi basit bir eylem, bazılarımıza üzerimize düşeni yaptığımızı hissettirmek için yeterlidir.

Genellikle, çöpümüzü geri dönüşüm kutularına attığımızda atıklarımızın sonsuza kadar geri dönüştürülebileceğini düşünürüz. Ancak, bazı malzemeler sınırsız kez geri dönüştürülebilirken, diğerleri, atık depolama alanlarına gitmeden önce yalnızca bir veya iki kez işlemden geçebilir.

Bir ürünün kaç defa geri dönüştürülebileceğini, üretim için hammadde haline getiren işlemlere karşı nasıl durduğu, geri dönüştürülebilir bir ürünün ömrünü de belirler. Maddeler, işlemler esnasında temel özellikleri değişmezse, neredeyse sınırsız olarak geri dönüştürülebilir. Ancak ürün, daha düşük kaliteli bir ürüne indirgenir veya miktarı azalırsa, geçirebileceği geri dönüşüm ne yazık ki sınırsız olmamaktadır.

Hangi Ürün, Kaç Kez Geri Dönüştürülebilir?

Plastikler: 1 veya 2 Kez Dönüştürülebiliyor!

Plastiklerin defalarca geri dönüştürülebileceği yaygın bir yanılgıdır. Plastiklerin çoğu yalnızca bir kez geri dönüştürülebilirken, bazıları, şanslıysak, en fazla bir işleme daha dayanabilirler. Bunun sebebi, plastiklerin, geri dönüştürüldüklerinde polimerlerden oluşan yapılarının bozularak kalitelerini kaybetmesidir. Bu nedenle çoğu plastik, kumaş gibi diğer ürünlerin parçalarını oluşturmak için kullanılır. Maalesef plastik şişelerden yapılan giysi veya spor ayakkabılar, onlarla işiniz bittiğinde mavi renkli geri dönüşüm kutularına değil atık depolama alanlarına atılır.

Eğer plastik şişelerin altındaki sayıların ne anlama geldiğini merak ediyorsanız, buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.

Alüminyum: Sınırsız

Alüminyum, en değerli geri dönüştürülebilir malzemelerden biridir, çünkü sınırsız sayıda geri dönüşüme uğrayabilir. Örneğin; gazlı içeceklerimizi içtiğimiz alüminyum kutular, bozulmadan defalarca geri dönüştürülebilir. Şimdiye kadar üretilen tüm alüminyumun üçte ikisinden fazlasının bugün hâlâ kullanıldığı tahmin edilmektedir.

Diğer Metaller: Sınırsız

Metaller, genellikle demir içeren ve içermeyen metaller olarak kategorize edilir. Tüm metallerin sınırsız bir ömrü vardır ve ne kadarına sahip olursak olalım, onları geri dönüştürmek her zaman iyi bir fikirdir. Örneğin çelik, çıkarılmış cevherden oluşan bir metal türüdür. 1 ton çeliği geri dönüştürerek, 1,25 ton demir cevheri, yaklaşık 650 kg kömür ve 55 kg kalker (kireç taşı) madenciliğini önleyebiliriz.

Kağıt: Maksimum 5-7 kez

Kağıt, plastik kadar dönüştürülmesi zor bir materyaldir çünkü her yeniden kullanımdan sonra geri dönüştürülme kapasitesi azalır. Kağıtlar, uzun liflerden oluşur. Uygulanan her geri dönüşüm işleminde bu lifler parçalanır ve kısalır; bu da bir sonraki seferde ürünün geri dönüşümünü zorlaştırır. Yazıcılarımızda kullandığımız kağıtların ortalama geri dönüşüm sayısı yaklaşık beş ila yedidir. Bu aşamadan sonra, lifler çok kısalacağı için fotokopi kağıdına dönüştürülemeyeceğinden, ancak kağıt hamuru gibi şeyler yapmak için kullanılabilir.

Cam: Sınırsız

Cam kullanarak çevreye zarar veriyor muyuz? Kesinlikle hayır! Alüminyum ve metal gibi cam da, bozulmadan sınırsız sayıda geri dönüştürülebilir. Camın geri dönüşümü, yeni malzemeler kullanarak cam oluşturmaktan %33 daha verimlidir ve bu da onu mağazadan satın alınabilecek en iyi ürün hâline getirir.

Bu aşamada dikkat etmemiz gereken tek şey camın türü olacaktır. Farklı cam türleri, farklı erime noktalarına sahip olduğundan ve birlikte geri dönüştürülemeyecekleri için, yerel geri dönüşüm merkezlerinin hangi cam türlerini kabul ettikleri önemlidir.

Sonuç

Geri dönüşüm; pazar talebi, fiyat belirlemeleri, yerel düzenlemeler tarafından dikte edilen karmaşık bir sistemdir. Bu karmaşık sistemin başarısı ve verimi, ürün tasarımcısından kullanıcısına, atık toplayan görevlilerden geri dönüşüm fabrikası çalışanlarına kadar herkese bağlıdır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Biz tüketiciler, ürünlerin sürdürülebilirliğinde hayal edebileceğimizden çok daha kritik bir rol oynuyor, ürünlerimizi nasıl kullandığımıza ve onları hangi şekilde attığımıza bağlı olarak, kullanım sonrası değerlerini ve kalitelerini belirliyoruz.