Bir fareye bir teker verin, koşmaya başlayacağından emin olabilirsiniz. Egzersizin sağlık için önemini test etmeyi amaçlayan pek çok bilimsel çalışma, farelerin bu davranışına dayanmıştır. Buna rağmen bazı görüşlere göre tekerin içinde koşmak doğal bir davranış değildir ve bu sebeple insan egzersizinin muadili olarak da görülmemelidir. Bu görüşü savunanlar, esir farelerin bir sinir hastalığı geçiriyor olabileceğini bile ileri sürmüştü! Ancak tekerleğin kendisi fareler için doğal olmasa da, teker içinde dönme davranışının doğal olduğu ispatlandı.
Bilim insanları doğaya bir teker bıraktıklarında da vahşi fareler esir emsalleri gibi tekerin içinde dönmeye başladılar. Birçok başka vahşi canlı da aynı şekilde davrandı. Bu keşif, Proceedings of the Royal Society'de yayımlandı.
Hollanda'daki Leiden Üniversitesi Tıp Merkezi'nden Johanna H. Meijer ve Yuri Robbers, küçük hayvanların kolayca girip çıkabileceği kafes benzeri bir kurulumun içinde koşma tekeri yerleştirdi. Kafesler yeşil kentsel alanlara ve halka açık olmayan kumsallara yerleştirildi. Gece görüşüne sahip harekete duyarlı bir kamera kuruldu. Vahşi yaşamı cezbetmek için biraz da yiyecek bırakıldı.
Üç senelik bir süreçten sonra, araştırmacılar iki alanda 200.000'in üzerinde kayıt topladı ve 12.000'den fazla video görüntüsü incelediler. Bu kayıtlar tekerlerde koşanların sadece fareler değil; sıçanlar, kır fareleri, kurbağalar ve hatta yavaş yavaş hareket eden sümüklüböcekler olduğunu gösteriyor. Koşan hayvanlardan bazılarını aşağıdan izleyebilirsiniz:
Araştırmacılar bazı teker hareketlerinin istem dışı olduğunu tespit ettiler. Ancak bunun dışında, hayvanlar koşmayı bırakıyor, tekerden iniyor ve tekrar binip biraz daha koşuyorlardı. Meijer ve Robbers’ın yazdığına göre bu koşma davranışı istemli bir hareket olabilir.
Fareler çoğunlukla bir dakika ya da daha az koşuyordu, görüntülerin beşte birlik bir kısmında daha uzun süre koştukları görüldü. Hatta farelerden biri tekerde 18 dakika boyunca kaldı. Bu laboratuvar ortamında yaşayan 200 günlük farelerin davranışı ile benzerdir.
Hayvanlar sadece yiyecek için koşmuyordu. Deneyin son yılında araştırmacılar küçük oyun parklarına yiyecek bırakmayı kestiler. Küçük canlılar, eskisinden daha az da olsa da, yine de geldiler ve tekerleği kullandılar.
Farelerin ya da diğer hayvanların neden tekerde gönüllü olarak koştukları henüz bilinmiyor. Ancak aynı şekilde insanların neden koşu bandında mutlu mutlu koşup, dışardaki güzel dünyadan kaçtıkları konusunu da benzer şekilde gizemlidir.
Herkesin zevki kendine; farelerin bile...
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
8
-
5
-
4
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: Science News | Arşiv Bağlantısı
- J. H. Meijer. (2014). Wheel Running In The Wild. Proceedings of the Royal Society B. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/05/2025 08:06:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2402
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Science News. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
