Ekmek Aslan Ağzında...

Avlar ile avcılar arasındaki ilişki çok uzun zamanlardır bilim insanlarının en çok ilgisini çeken konulardan birisi olmuştur. Her ne kadar çoğu insan avcılara odaklanmaya meyilli olsalar da, avlar da evrimsel süreçte birçok savunma kazanmıştır. Çünkü unutmamak gerekir ki, avcılar gözünden bakıldığında çoğunlukla daha güçlü, hızlı, adaptif, zeki avcılar avlarını yakalayarak hayatta kalsalar da; avların gözünden bakıldığında da aynı özelliklere sahip olan avların daha kolay hayatta kalıp ürediği görülecektir. Bunu en açık şekilde şöyle ifade edebiliriz: "Avcılar evrimsel süreçte silahlanırken avların da eli armut toplamamaktadır."

Bu savunmalar çok çeşitli olabilmektedir. Örneğin gazeller, müthiş hızlı bir şekilde zikzak çizebilecek şekilde evrimleşmiştir. Bu sayede peşlerindeki daha iri kaslı, dolayısıyla genelde daha hantal olan avcılarını geride bırakmayı başarabilirler. Tabii ki bundan daha bariz savunma sistemleri de evrimleşmiştir: güçlü çifteleri mümkün kılan toynaklar, zehirli bir deri, sert boynuzlar gibi... Ancak davranışsal adaptasyonlar çok daha ilgi çekicidir. Örneğin hızla koşan bir mandanın hızla yerden sıçraması, peşindeki avcıyı şaşırtmaya yetecektir. Çünkü hızla koşan bir aslanın bu sıçramaya ayak uydurmak için yapacağı hamlenin isabetli olmaması durumunda, tüm hızını yitirecek ve avını kaybetmiş olacaktır. Yani avın ölümle burun buruna geldiğinde yapabileceği en başarılı hareketlerden birisi, avcıda bir anlık afallama yaratmaktır. Bunu başarabilen avlar, hayatlarını sürdürebilirler ve kendilerinin bu refleksif tepkileri vermesini sağlayan genetik özellikleri gelecek nesillere aktarabilirler. Böylece popülasyonlar evrimleşir ve bu tür davranışlar sergilemeye daha meyilli bireylerin nesiller içerisinde sayısı artar.

Bu görseldeki avımız da anlık olarak sıçramış; ancak pek de başarılı bir sıçrama olmamış gibi...