Dünya'nın Bulut Örtüsü Son 20 Yıldır Azalıyor ve Bu, Küresel Isınmayı Hızlandırıyor!

NASA'nın uzaydaki araçları, 20 yılı aşkın süredir Dünya'nın aldığı güneş enerjisini izliyor. Uzmanlar burada bir dengesizlik olduğunu, yani gezegenimize giren enerjinin, çıkan enerjiden daha fazla olduğunu belirtiyor. Bu dengesizliğin büyük bir kısmının ısıyı atmosferde tutan insan kaynaklı sera gazlarından kaynaklandığı söylenebilir. Ancak geriye kalan kısmı açıklamak oldukça zor. NASA'nın Goddard Uzay Araştırmaları Enstitüsü’nde çalışan iklim bilimci George Tselioudis, şöyle anlatıyor:

Hiç kimse yaptığı hesaplarda bu açığı açıklamaya yaklaşan bir sayı bile elde edemiyor.

Ancak Tselioudis ve ekibi, bu enerji açığını uzun yıllardır çalışmakta olan bir uydu sayesinde açıklayabileceklerini düşünüyor. Araştırma, dünyanın yansıtıcı bulut örtüsünün son 20 yılda küçük ama ölçülebilir bir şekilde azaldığını ve bunun daha fazla ışığın gezegene ulaşmasına ve küresel ısınmanın artmasına yol açtığını ortaya koyuyor. Geçtiğimiz hafta Amerikan Jeofizik Birliği toplantısında çalışmasını sunan Tselioudis, eksik olan parçayı nihayet bulduklarını belirtiyor.

İklim bilimciler şimdi bu değişimlerinin nedenini anlamaya çalışacak. Andrews Üniversitesi'nde iklim dinamiği uzmanı olan Michael Byrne, bu eğilimin gelecekte ısınmayı hızlandırabilecek bir etkiye neden olup olmadığı gibi daha endişe verici bir sorunun da cevaplanması gerektiğini söylüyor:

Bazı modeller bu değişimleri öngörmüş olsa da bu soruyu kendimizden çok emin bir şekilde cevaplayabileceğimizi sanmıyorum.

Bulutlar, çeşitli şekil ve boyutlarda olabilir ancak iki belirgin bulut kuşağı, Dünya'daki büyük ölçekli hava akışları sayesinde oluşur. Ekvator yakınlarında, kuzey ve güney yarımkürenin alize rüzgarları birleşerek nemli havayı yukarı doğru iter. Bu olay, kuşak benzeri bir yapının gezegenin etrafını sarmasını sağlar. Nemli hava, yukarıda soğuyup yoğunlaşarak bulutları oluşturur. Bir diğer kuşak ise jet akımlarının gezegenin etrafında fırtınalı hava girdapları oluşturduğu orta enlemlerde meydana gelir.

Tselioudis ve ekibi, ağustos ayında yayınladıkları çalışmada hava durumu uydusu görüntülerini kullanarak inceledikleri 35 yılda ekvatoral bulut kuşaklarının daraldığını ve orta enlemdeki fırtınaların rotasının kutuplara doğru kaydığını tespit etti. Bu durum, fırtınaların oluşabileceği alanı daraltıyor ve kapsamlarını küçültüyordu. Ancak Climate Dynamics dergisinde yayınlanan bu sonuçlar her birinin kendine özgü hataları olan birçok farklı uydudan elde edilen verilerden birleştirildiği için araştırmacılar gözlemledikleri küçük eğilimlerin gerçek olduğundan emin olamıyordu.

Ekip, bunu çözmek için 25 yıldır gezegeni izleyen NASA'nın Terra uydusuna yöneldi. Aynı bulut sistemlerine baktıklarında, bulut örtüsünde her on yılda yaklaşık %1,5'lik bir düşüşle karşılaştılar. Bu, önceki sonuçları doğruluyordu. Max Planck Meteoroloji Enstitüsü’nden iklim bilimci Bjorn Stevens, şöyle anlatıyor:

%1'den biraz fazla bir değişim oranı önemsiz gibi görünse de hesaplarsanız bunun etkilerinin oldukça büyük olduğunu görürsünüz. Bu, olağanüstü bir geri beslemeye işaret eder.

Ekip ayrıca, bu bölgelerdeki toplam yansıtıcılık değişimlerinin %80'inin, kirliliğin azalmasıyla daha koyu hale gelen bulutlardan ziyade bulutların küçülmesinden kaynaklandığını ortaya koydu. Tselioudis'e göre bu durum kirliliğin azalmasından çok, atmosferik sirkülasyon sistemindeki değişimlerin bu eğilimi yönlendirdiğini gösteriyor.

Bu, bunu öne süren tek yeni çalışma da değil. Bu yılın başlarında Surveys in Geophysics dergisinde yayınlanan ve NASA'nın Langley Araştırma Merkezi'nden iklim bilimci Norman Loeb tarafından yürütülen bir çalışma, enerji dengesizliğindeki boşluğu bulut örtüsünün azalması ile ilişkilendirdi. Ancak Loeb, özellikle kuzey yarımküredeki bulut değişimlerinde kirliliğin azalmasının önemli bir rol oynayabileceğini düşünüyor. NASA'nın enerji dengesizliğini izleyen uydu araçları seti üzerinde çalışan Loeb, şöyle anlatıyor:

Gözlemler, kesinlikle bir şeylerin değiştiğini gösteriyor. Ama bu süreç kesinlikle çok karmaşık.

Chicago Üniversitesi'nden iklim dinamiği uzmanı Tiffany Shaw ise küresel hava sirkülasyonuna yönelik değişimler söz konusuysa, bunların devam edip etmeyeceğinin cevaplanması gereken acil bir soru olduğunu söylüyor.

Ekvatoral fırtına kuşağının daralacağını öngören modeller, iklim değişikliğinin Pasifik Okyanusu'nun doğusundaki havanın batısından daha hızlı ısınmasına ve büyük ölçekli hava sirkülasyonu sağlayan rüzgarların zayıflamasına neden olacağını da öne sürüyor.

Ancak, gözlemler son birkaç on yılda Doğu Pasifik'in soğumaya devam ettiğini gösteriyor. Bu durum, söz konusu rüzgarları zayıflatmak yerine güçlendiriyor. Öte yandan, diğer gözlemler atmosferik sirkülasyonu destekleyen diğer kaynakların zayıfladığına işaret ediyor. Bu karmaşa, bulut kuşaklarının dünyanın ısınmaya devam etmesiyle küçülmeye devam edip etmeyeceğini anlamayı zorlaştırıyor. Shaw, şöyle yorumluyor:

Birçok konuda olduğu gibi bunun cevabını bize verecek olan doğanın kendisi olacak.

Bjorn Stevens ise endişelerini şöyle dile getiriyor:

Eğer bu eğilim devam ederse, ciddi bir sorunla karşı karşıyayız. Umarız, umarım ki bu eğilim yarından itibaren yön değiştirir.