Daurlong wangi: Raptorgiller Familyasına Ait Yeni Tür Keşfedildi!
Gabriel Ugueto
Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Raptor… Popüler kültürde sıklıkla ismi geçen meşhur dinozorlar... Kelime olarak "yırtıcı kuş" anlamına gelir, ancak Dromaeosauridae familyasındaki dinozorlar için de kullanılmaktadır. Familyanın meşhur üyeleri içerisinde Velociraptor, Deinonychus ve Utahraptor gibi cinsler bulunmaktadır. Bu dinozor grubu, genellikle kuşlara olan benzer anatomileriyle ve ayaklarındaki kavisli tırnaklarıyla bilinirler. Günümüzde balıkçıl ve böcekçil kuşlar dışındaki avcı kuşlar (İng: "birds of prey") için "raptor" terimi kullanılmaktadır.
Nature'da yayımlanan yeni bir çalışmada Dromaeosauridae familyasından yeni bir cins ve yeni bir tür tanımlanmaktadır.
Theropodlar İçindeki Dromaeosauridae (Raptorgiller)
Dromaeosauridae familyası, Dromaeosaurus albertensis adlı türün keşfedilmesi ile oluşturulan, Coelurosauria kladındaki Theropoda grubunda yer alan bir tüylü dinozor familyasıdır. Kuşlarla en yakın akraba olan dinozor gruplarından biridir ve onlarla birlikte Maniraptora grubunu paylaşmaktadırlar. Ayrıca klad (monofiletik grup), ortak atadan ayrılan canlı gruplarını sınıflandırmak için kullanılan bir taksonomik gruptur.
Dünya'nın hemen hemen her kıtasında yaşamışlardır. Kretase dönemi boyunca Dromaeosauridae (Raptorgiller), çok sayıda farklı ekosisteme yayılmıştı ve Asya'da da büyük bir çeşitlilik sağlamışlardı. Dört kanatlı karga benzeri Microraptor'dan tutun hindi boyutlu Velociraptor'a kadar farklı boyutlarda bu familyadan pek çok cins gerek aynı gerekse farklı zamanlarda varlığını sürdürdü.
Yeni Tanımlanan Tür: Daurlong wangi
Raptorgillerde tanımlanan bu yeni tür, İç Moğolistan diye bilinen Çin’in kuzeydoğusundaki özerk bölgede keşfedildi. Tarihlenme zamanı Erken Kretase'ye denk gelmektedir. Daurlong'un neredeyse tam bir iskeleti bulunması ilgi çekicidir. Bununla birlikte kalıntılarında çok az rastlanan ve iyi korunmuş bağırsağı bile izlenebilmektedir.
Filogenetik analizler Daurlong'u Eudromaeosauria (Gerçek Raptorlar) üyeleri ile ilişkilendirmiştir. Daurlong’daki iç organ kalıntıları, eskiden tanımlanan Scipionyx‘teki bağırsak kalıntıları ile uyuşmaktadır. Yine Erken Kretase’ye ait Scipionyx cinsinde de benzer korunmuş yumuşak dokulara rastlanmaktadır. Söz konusu fosiller, teropodların bağırsak yapısını anlamak için filogenetik bir çerçeve sağlamaktadır.[2]
Bulunan Fosildeki Anatomik Özellikler
Cins adındaki Daurlong, iki farklı kelimenin birleşmesinden türemiştir: İlk kısım, bölge halkına ait olan Daur Nation'a, ikinci kısım ise Çincede "ejderha" anlamına gelen "long" kelimesine ithafen isimlendirilmiştir. Daurlong'un, 150 cm uzunluğunda olduğu hesaplanmıştır ve diğer dromaeosauridler ile kıyaslandığında küçük sayılabilir. Söz konusu örnekte çok iyi korunmuş bazı kısımlar bulunmaktadır ve buna, hayvanın tüyleri de dahildir! Ayrıca, burun deliğinin altından geçen premaksillanın yükselen dalı, burun deliğinden çok daha geriye uzanır. Üst çene kemiğinin alt kemik duvarı, antorbital fenestra çevresindeki çöküntüde gittikçe derinleşir.
Burun nispeten kısa ve sivridir. Burun deliği oldukça küçüktür. Göz yuvası hafif ovale benzer ve kafasına oranla büyük kabul edilebilir. Kürek kemiği yukarı doğru kıvrılmıştır. Sternum kemikleri tek bir merkezi elemana kaynaşmıştır. Dört çift sternal kaburga vardır. İlk çift, yakın akrabalarında olduğu gibi kaşık şeklinden ziyade yelpaze şeklindedir. Bu tür kaburgalar Avialae'de (kuşlar ve yakın akrabalarında) görülür. Ayrıca kaval kemiği uzunluğunun %91'i olan femur, sadece 1.5 metre uzunluğundaki bir hayvan için oldukça büyük sayılır. Üstelik fosilin yanında bir de kurbağamsı (anuran) bir iskeletin kalıntılarına rastlanmaktadır. Bu durumda belki de amfibiler ile beslenen ve onların habitatında yaşayan bir türdü?
Diğer Raptorlar ile Karşılaştırılması
Daurlong, günümüz Çin ve Moğolistan sınırına denk gelen bir coğrafyada Erken Kratese döneminde yalamıştır; dolayısıyla benzer zamanlarda benzer coğrafyalarda yaşamış diğer yakın akrabaları ile kıyaslanabilir. Örneğin Sinornithosaurus ile hemen hemen aynı boydaydı ve kendisinde de görülen oyuklu diş yapısı Daurlong'da da vardır. Eskiden bilim insanları tarafından bu kanallardan zehir salgılanabileceği fikrine kapılmıştır, ancak bu konuda bilimsel olarak desteklenen herhangi bir veri elde edilememiştir.
Daurlong'un fosil örneğinde korunmuş tüyleri de vardı ancak Microraptor gibi onları uçmak veya süzülmek için kullanamamaktaydı. Anatomik yapısı, onun da diğer Asya dromaeosauridleri olan Microraptor veya Sinornithosaurus gibi beslendiğini gösteriyor. Dolayısıyla benzer ekolojik nişlere sahip oldukları söylenebilir. Yani muhtemelen Daurlong, böcekler, küçük sürüngenler ve küçük memeliler ile beslenmekteydi. Paleontolojide yükselişte olduğumuz bu yıllarda umarız nesli tükenmiş canlılara ait perspektifimiz yeni tanımlanacak türlerle daha fazla gelişir!
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
7
-
1
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- J. Logan Kral. The Endocranium And Trophic Ecology Of Velociraptor Mongoliensis. (10 Kasım 2022). Alındığı Tarih: 20 Kasım 2022. Alındığı Yer: Willey Online Library | Arşiv Bağlantısı
- ^ X. Wang, et al. (2022). Intestinal Preservation In A Birdlike Dinosaur Supports Conservatism In Digestive Canal Evolution Among Theropods. Scientific Reports, sf: 1-10. doi: 10.1038/s41598-022-24602-x. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 02:27:52 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13389
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
